Viyana müzakerelerine yakın diplomatik kaynaklar: Anlaşma hala mümkün

Batılı taraflar ile İran arasında nükleer anlaşmayı canlandırmak için yapılan görüşmelerdeki açmaza rağmen, anlaşmanın yeniden canlandırılması için hala umut var gibi görünüyor. Viyana görüşmelerine yakın üst düzey diplomatik kaynaklar Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, yaklaşık bir buçuk ay önce müzakerelerin askıya alınmasına yol açan engellere rağmen bir anlaşmaya varmanın ‘hala mümkün’ olduğuna inandıklarını belirtti.
Viyana müzakerelerine katılan heyetler, görüşmelerin koordinatörü Avrupa Birliği'nin (AB) ‘dış etkenler’ sebebiyle müzakereleri durdurma gereğini duyurmasının ardından 11 Mart'ta Avusturya’nın başkentinden ayrıldı ve henüz geri dönmedi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, ‘dış etkenler’ nedeniyle Viyana'da İran nükleer anlaşmasının yeniden uygulanması için yürütülen müzakerelere ara verilmesine ihtiyaç olduğunu bildirirken, Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonunun ardından Moskova’ya uygulanan Batı yaptırımları sebebiyle ortaya koyduğu taleplere işaret etti. Rus düğümü, Moskova’nın ABD'den istediği güvenlik garantilerini almasıyla kısa bir süre sonra çözüldü. Müzakerelerde en belirgin düğüm, anlaşmanın imzalanmasının bir koşulu olarak İran Devrim Muhafızlarını terör örgütleri listesinden ve liderlerini ABD yaptırım listesinden çıkarmak. Görünen o ki İran, Ukrayna krizinin yanı sıra başka bir krizden kaçınmak için ABD'nin taleplerine boyun eğmesi üzerine bahse giriyor.
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, geçtiğimiz yıl Nisan ayında nükleer anlaşmayı canlandırmak için İran ile müzakerelere başlamasından bu yana anlaşmaya doğrudan ilgili olmasa bile eski ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin uyguladığı yaptırımları kaldırmayacak. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) karşı yaptırımlar da bu alana dahil. Çünkü DMO’ya yönelik yaptırımlar nükleer faaliyetlerle değil terörle ilgili yaptırımlar altında sınıflandırılıyor.
ABD, nükleer anlaşmayı canlandırmanın bedeli olarak ‘Devrim Muhafızları’ adının terör listesinden çıkarılmasının uygun olup olmadığı konusunda bir değerlendirme ve iç tartışma yürütürken, AB ise metni neredeyse bitmiş olan bir anlaşmayı canlandırmak için çabalarını sürdürüyor.
Avrupa Birliği Koordinatörü Enrique Mora, bir ay önce Tahran’a gerçekleştirdiği ziyarette İranlı yetkililerle görüştü ancak eli boş döndü. Şarku’l Avsat’ın üst düzey diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre, hali hazırda ABD ile İranlı taraflar arasında kesintisiz istişare yürüten Mora yakın zamanda ikili görüşmek gerçekleştirecek. Kaynaklara göre, müzakereler Viyana'da olmayacak ve bir anlaşma sağlanmadıkça delegasyonlar Viyana’ya dönmeyecek. Bu da dışişleri bakanları düzeyinde anlaşmayı duyurmak için bir dönüş olabileceği anlamına geliyor.