Trablus'ta güvenlik gerilimi

Dibeybe, Başağa'nın diyalog çağrısını görmezden geliyor.

Libya medyası Hafter’in Bingazi ziyaretine dair görüntüleri paylaştı.
Libya medyası Hafter’in Bingazi ziyaretine dair görüntüleri paylaştı.
TT
20

Trablus'ta güvenlik gerilimi

Libya medyası Hafter’in Bingazi ziyaretine dair görüntüleri paylaştı.
Libya medyası Hafter’in Bingazi ziyaretine dair görüntüleri paylaştı.

Libya'nın başkenti Trablus'ta artan gerilim ve yerel bir hapishanede yaşanan isyanın etkileri sürerken Yeni İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa, ulusal bir diyalog için bir girişim başlattı. Bu girişim geçici birlik hükümeti başkanı rakibi Abdulhamid Dibeybe tarafından görmezden gelindi.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed Menfi, ‘cesurların barışı’ adlı bir çağrı yaparken bununla eş zamanlı olarak Birleşmiş Milletler misyonu da Libyalıları tüm farklılıkları bir kenara bırakmaya davet etti.
Trablus halkı ve eylemcilerin paylaştığı ve yerel medyada yer eden görüntüler Trablus'un merkezindeki Eş-Şat Yolu'ndan silahlı milis üyelerine ait bir araba ve askeri araç konvoyu geçtiğini ortaya koydu. Görgü tanıkları ve yerel basın, Dibeybe hükümetine bağlı ‘Caydırıcılık Gücü’nün’ yurt dışından gelen silah sevkiyatını teslim almak için dün Trablus Limanı’na girdiğini aktardı. Daha sonra bu güç, yeni zırhlı araçları kamyonlarla ağır koruma altında Maitika Askeri Üssü’ne nakledildi.
Kaynaklar, Sabratha'nın batısındaki Mellitah Islah Kurumu'ndan düzinelerce mahkumun kaçtığını bildirdi. İsyan gibi görünen olayda, bir güvenlik unsuru öldürülürken bazı mahkumlar da güvenlik görevlilerine saldırmaya ve silahlarına el koymaya çalıştı. Hükümetten herhangi bir açıklama yapılmazken yerel kaynaklar El-Uceylat ile Zuvare arasında bulunan hapishaneden 35 mahkumun kaçtığı bilgisini paylaştı.
Diğer yandan Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter dün ölümüyle ilgili söylentilere yanıt olarak ani bir şekilde ortaya çıkarak sessizliğini bozdu. Hafter, doğudaki Bingazi kentinde bulunan Şehitler Şeyhi Ömer Muhtar Türbesi Meydanı’nda milli kıyafetleri ile objektiflere yansıdı.
İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa dün akşam Ramazan Bayramı münasebetiyle yaptığı bir konuşmada ulusal bir diyalog girişimi başlatarak bir sürpriz yaptı. Başağa tüm taraflarla doğrudan iletişim yoluyla hep birlikte gerçek bir ulusal uzlaşmaya varmayı hedeflediğini söyledi.
Fethi Başağa dün bazı bakanlarıyla birlikte Sirte kentinde bayram namazı kıldı. Başağa, bahsini ettiği girişimin detaylarını açıklamasa da herkesin birlik ve beraberliğini gerektiren bu hassas aşamada geniş milli katılım ilkesini pekiştirmeyi hedeflediğini söyledi.
Hükümetinin istisnasız herkese elini uzattığını belirten Başağa, hükümete karşı olan bir partiyle masaya oturmayı da seçenek dışı bırakmadı.
Başağa, hükümetinin görevlerini barışçıl bir şekilde Trablus'tan devralma niyetiyle ilgili önceki iddiasını da şu sözlerle yineledi:
“Kendimizi kan dökülmesini önlemek ve başkentin güvenlik ve istikrarını korumak olan temel bir ilkeye adadık. Sebep ne olursa olsun savaşmaya tamamen karşıyız. Saygın ve güçlü bir devlet inşa etmek isteyen herkesle iletişimim devam ediyor.”
İstikrar hükümeti başkanı, ‘silahlı gençler’ olarak tanımladığı kişilere hitaben yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Endişelerini anlıyoruz ve güvenlik ve askeri sorumluluklar üstleniyoruz. Devletinizi kurmanın ve kendinize ve ülkenizi inşa etme yeteneğinize güvenmenin zamanı geldi. Ailenize, halkınıza ve ülkenize iyilik ve istikrar sunmanın zamanı geldi. Herkesle ortak bir paylaşım içindeyiz. Buna itiraz edemeyiz. O da şudur: Libya devlettir ve vatandır. Bir aile, bir kabile, kişi veya şehrin tek elinde değildir. Ülkenin istikrarı, barışı ve refahı için bir sayfa açılmalı.”
Başağa bazı bakanlarıyla birlikte Sirte Havalimanı'nı teftiş ederken vatandaşın hayatını doğrudan etkilediği için özellikle havalimanları ve tıp merkezlerinde altyapıya dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Diğer yandan ülkenin batısındaki Mısrata şehrinde dün bayram namazı kılan Dibeybe, Başağa'nın girişimini görmezden geldi ve bu konuda resmi bir açıklama da yapılmadı. 
Başkentteki Şehitler Meydanı'nda birlik hükümetinin bazı yetkilileri ile birlikte bayram namazını kılan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed Menfi de ortak acıların geleceğe yönelik umuda dönüştürülmesi çağrısında bulundu. Menfi açıklamasında “Yalnızca büyük ruhlar güzel bağışlamayı bilir ve bağışlama intikamdan daha fazla güce ihtiyaç duyar. Cesurlar ülkelerinin barışı için korkmazlar" ifadesini kullandı.
Bu bağlamda Birleşmiş Milletler misyonu da Libyalıları tüm farklılıkları bir kenara bırakma yeniden birlik olma ve ideal kardeşlik ve sevgi değerlerinden ilham alarak ilerleme ve Libya'da barış, güvenlik ve refah yollarını geliştirme çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, bu vesileyle Libya'daki taraflar arasında hoşgörü ve yakınlaşma fırsatlarının artacağını ve halk barışı ve sükûnetin korunacağını umduğunu söyledi. Williams, Libya halkının acılarına son vermek ve temsilcilerini demokratik, adil ve kapsamlı bir şekilde seçme umutlarını gerçekleştirmek için ciddi çaba harcandığına dikkat çekti.
Diğer yandan Libya Ulusal Petrol Kurumu’ndan (NOC) yapılan açıklamada ülkenin merkezindeki Zuveytine Petrol Limanı’nda ‘mücbir sebep halinin kaldırıldığı’ ve ihracatın geçici olarak yeniden başlatıldığı duyuruldu.
Bir süre önce yapılan açıklamada limandaki ihracatın durması nedeniyle petrol tankları boşaltılmadığı takdirde bir ‘çevre felaketi’ yaşanabileceği bildirilmişti.
Şirket, önceki gün yaptığı açıklamada ‘tanklar boşaltılmadığı takdirde oluşabilecek çevre felaketlerini önlemek için limanın geçici olarak çalışmaya devam ettiğini’ duyurdu. Açıklamada ayrıca krizin yakında çözüleceğine dair beklenti olduğu kaydedilmişti.



Cezayir ile Paris arasındaki ilişkilerde gerilim yeniden arttı

Cezayirli influencer Amir Boukhras (sosyal medya hesabı)
Cezayirli influencer Amir Boukhras (sosyal medya hesabı)
TT
20

Cezayir ile Paris arasındaki ilişkilerde gerilim yeniden arttı

Cezayirli influencer Amir Boukhras (sosyal medya hesabı)
Cezayirli influencer Amir Boukhras (sosyal medya hesabı)

Cezayir, gerçek adı Amir Boukhras olan ve ‘Amir DZ’ olarak bilinen Cezayirli bir muhalifin kaçırılıp gözaltına alınmasıyla ilgili sansasyonel bir davada, Fransa'da görev yapan diplomatlarından birinin suçlanmasını ve hapse atılmasını şiddetle protesto etti.

Cezayir Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Genel Sekreter Lounas Mokermane'nin Fransa'nın Cezayir Büyükelçisi Stephane Romatet'i bakanlık merkezinde kabul ettiğini bildirdi. Söz konusu görüşmede, diplomatik dokunulmazlığa sahip bir konsolosluk görevlisini hedef alan Fransız yargı makamlarının kararına Cezayir’in karşı çıktığı vurgulandı ve Romatet’e ‘güçlü bir protesto notası’ verildiği bildirildi.

Cezayir, diplomatik misyonu aracılığıyla, ‘Fransız terörle mücadele savcılığının konsolosluk görevlisini tutuklu yargılama kararını haklı göstermek için sunduğu gerekçeleri şekil ve içerik bakımından kategorik olarak reddettiğini’ vurguladı.

Aynı açıklamaya göre konsolosluk görevlisi, önceden diplomatik kanallar aracılığıyla herhangi bir bildirim yapılmaksızın kamuya açık bir alanda gözaltına alındı. Soruşturmalar sırasında Fransa İçişleri Bakanlığı güvenlik birimleri tarafından sunulan argümanların kırılganlığının ve zayıflığının vurgulandığı açıklamada, “Bu kabul edilemez yargı kampanyası, sanık konsolosluk memurunun telefonunun Amir Boukhras'ın ev adresinin yakınında tespit edilmiş olabileceği gerçeğine dayanmaktadır” denildi.

Cezayir, ‘tutuklu konsolosluk memurunun derhal serbest bırakılmasını ve uluslararası ve ikili sözleşmeler çerçevesinde öngörülen, kendisini yeterli şekilde ve temel elverişli koşullarda savunmasına olanak tanıyan, işiyle bağlantılı haklarına tam olarak saygı gösterilmesini’ talep etti.

Açıklamada Cezayirli diplomatla ilgili gelişmeler, ‘Cezayir-Fransa ilişkileri tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir adli dönemeç’ olarak nitelendirilirken, bu gelişmenin iki devlet başkanının son telefon görüşmesinde mutabık kaldıkları ikili ilişkilerin yeniden başlatılması sürecini sekteye uğratmak amacıyla ve belirli bir bağlamda gerçekleşmesinin tesadüfi olmadığı vurgulandı.

Açıklamanın devamında, “Olayların bu talihsiz ve uygunsuz dönüşü, bazı Fransız tarafların ikili ilişkileri yeniden canlandırma konusunda aynı iradeyi paylaşmadıklarını ve ikili ilişkilerin normal ve sorunsuz bir şekilde yeniden başlaması için doğru koşulları yaratacak iyi niyet ve samimiyete sahip olmadıklarını göstermektedir” denildi.

Cezayir Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklama şu ifadelerle noktalandı: “Cezayir, ikili ilişkilerin yeniden canlandırılmasını engelleyenlerin, bu kasıtlı eylem için bir araç olarak kullanılan suçluyla ilgili olarak yaptıkları alaycı seçim karşısında şaşkındır. Bu suçluyu Cezayir karşıtı söylemin yeni bir cephesi olarak kullanma konusundaki bariz acelecilik, Fransız makamlarının Cezayir makamlarının terör örgütleriyle bağlantılı bu sabotajcının iadesine ilişkin taleplerini ele alma konusundaki ertelemeleriyle eşleşmektedir. Bu yeni, kabul edilemez ve haksız gelişme, Cezayir-Fransa ilişkilerine ciddi zarar verecek ve barışın sağlanmasına katkıda bulunmayacaktır.”

Davayla ilgili bilgi sahibi kaynakların AFP'ye verdiği bilgiye göre, biri Fransa'daki Cezayir konsolosluğunda çalışan üç kişi hakkında, siyasi mülteci Amir Boukhras'ın Nisan 2024 sonunda Fransa topraklarında kaçırılması olayına karıştıkları şüphesiyle cuma günü Paris'te suç duyurusunda bulunuldu. Söz konusu kişiler Cezayirli Amir Boukhras'ın kaçırılmasıyla bağlantılı olarak aranıyor. Terörle mücadele davalarından sorumlu ulusal savcılık, üç kişinin aynı zamanda ‘terörist bir komployla bağlantılı olarak tutuklama, adam kaçırma ve keyfi gözaltı’ suçlarından da arandığını doğruladı.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot'un geçtiğimiz pazar günü Cezayir'i ziyaret etmesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkilerde bir ilerleme kaydedildi ve bazıları göçle ilgili olmak üzere birçok sorunun üstesinden gelinmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Cezayir ve Fransa cumhurbaşkanları 31 Mart'ta yaptıkları telefon görüşmesinde, Cezayir'in Sahra anlaşmazlığında Paris'in Fas'ın yanında yer almasını protesto etmesinin ardından geçen yaz patlak veren gerginliğin çözümünü ele aldılar.