Brezilya: Lula siyaset sahnesine geri döndü

Lula da Silva, başkanlık kampanyasını "Brezilya'yı Yeniden İnşa Et" sloganıyla başlattı

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
TT

Brezilya: Lula siyaset sahnesine geri döndü

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva, Ekim ayında yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri için kampanyasını, Başkan Jair Bolsonaro'nun "sorumsuz ve canice" yönetiminin ardından ülkeyi "yeniden inşa" sloganıyla başlattı.
Şarku’l Avsat’ın AFP’ye dayandırdığı haberine göre 76 yaşındaki Lula, Sao Paulo'da yaklaşık 4 bin destekçisine yaptığı açıklamada, "Hepimiz yalnızca zafer için değil, Brezilya'da seçimlerden daha zor olacak yeniden inşa ve değişim için de çalışmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
İktidardan ayrıldıktan on iki yıl sonra eski sendikacı, solun liderliği için herhangi bir meydan okuma olmadan üçüncü dönem için yarışıyor.
2003-2010 yılları arasında iki dönem başkanlığını yürüttüğü Brezilya siyaset sahnesinde muazzam bir dayanıklılığa ve çok büyük bir ağırlığa sahip olan İşçi Partisi lideri, altıncı kez cumhurbaşkanlığına aday oluyor.
Üçüncü seçeneği mümkün kılan bir adayın yokluğunda Lula, seçimlerde Jair Bolsonaro'yu (67) yenebilecek tek kişi olmaya devam ediyor. Lula, iktidarda kalmak için her şeyi yapmaya hazır görünen cumhurbaşkanına karşı büyük bir farkla kamuoyu yoklamalarındaki liderliğini sürdürüyor.
2 ve 30 Ekim'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri, yükselen 213 milyon nüfuslu devasa ülkedeki aşırı kutuplaşmayı gözler önüne serecek.
Solcu aday destekçilerine “Ne istiyoruz? Brezilya demokrasisi mi yoksa otoriterlik mi? Seçim hiç bu kadar basit olmamıştı” diye seslendi.
Lula, Brezilya bayrağını gösteren dev ekranın önünde yaklaşık elli dakika konuştu.

Lula, "Brezilya köle bir devlet olmak için çok büyük" diye ekledi ve birkaç kez hedefinin "mevcut hükümetin sorumsuz ve canice politikası karşısında ülkenin egemenliğini yeniden kurmak" olduğunu tekrarladı.
Yönetimi sırasında kürsüde hitabet yeteneklerini gösterdiği büyük toplantıların aksine Lula, konuşmasını okumakla yetiniyor, dinleyicilere görece uzun süre bakmıyor, doğaçlama ve boş laflardan kaçınıyordu.
Danışmanları Lula’ya, son tartışmalar patlak verdikten sonra yüzünde sakinlik ve güven göstermesini tavsiye etti.
Lula, bu hafta Time dergisine verdiği röportajda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir (Volodimir) Zelenskiy’i eleştirdi ve ona, "Ben de iyi bir komedyendim. Ama televizyonda görünsün diye savaş başlatmaya zorlamayın” dedi. Ayrıca Lula, Zelenskiy’nin ülkesindeki çatışmadan Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile "aynı derecede" sorumlu olduğunu da sözlerine ekledi.
Gençliğinde tornacı bir sendikacı olan Lula, kürtaj, polis ve orta sınıf hakkındaki tartışmalı açıklamaları nedeniyle de eleştirildi.
Sao Paulo'nun eski merkez sağ valisi başkan yardımcısı adayı Geraldo Alcumen, aşırı sağ aday Jair Bolsonaro'ya karşı dayanışma göstermek amacıyla yayınladığı video konuşmasında şunları söyledi: “Hiçbir anlaşmazlık bizi demokrasiyi koruma görevimizden alıkoyamaz”.
Lula'nın karizmasından yoksun olmasına rağmen, 2006 ikinci tur seçimlerinde eski solcu cumhurbaşkanı tarafından mağlup edilen Geraldo Alckmin, merkeze, ılımlı sağ seçmenlere ve iş dünyasına güven veriyor.
Alckmin, geçtiğimiz cuma günü Kovid-19 virüsüne yakalanması nedeniyle kampanyanın açılışında konuşmasını evinden video aracılığıyla yaptı.
Konuşmalara katılan avukat Alexandre Boubou (29), "Lula, geniş bir demokratik cephe için ittifak oluşturabilecek tek kişi” dedi.
Önümüzdeki haftadan itibaren Lula, Başkan ve aday Bolsonaro'nun güneydoğuda yer alan Minas Gerais eyaletinden başlayarak aylardır yaptığı gibi ülke çapında turlara başlayacak.
Congreso im Foucault internet sitesinin kurucusu Silvio Costa, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Lula gerçekten seçimleri kazanmak istiyorsa seçmenlere daha yakın olmak için Bolsonaro gibi sokaklara çıkmalı” dedi.
Lula da Silva, ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri azaltma ve eğitimi teşvik etme mirasının "yok edildiğine ve dağıtıldığına" inanıyor.
Time dergisine yaptığı açıklamada Lula, "Yaptığımdan daha fazlasını ve daha iyisini yapabileceğimi düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
Bu yeni adaylık, 2018 başkanlık yarışından diskalifiye edilerek, Jair Bolsonaro'nun kolayca seçilmesine izin veren Lula için bir intikam tadı taşıyor.
Kasım 2019'da serbest bırakılıncaya kadar yolsuzluk suçlamalarıyla bir buçuk yıl hapiste kaldı. Lula'nın siyasi hayatı, Yüksek Mahkeme Mart 2021'de mahkumiyetini bozana kadar geçmişte kalmış bir şeydi.



Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
TT

Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)

Hindistan, Çin ve Pakistan arasındaki toplam nükleer başlık sayısı yaklaşık 630. Çin, 2035 yılına kadar nükleer cephaneliğini 320'den bin 500'e çıkarmayı hedefliyor. Dolayısıyla, bu üç ülkenin, aralarındaki aşırı düşmanlık nedeniyle ‘nükleer terör üçgeni’ olarak adlandırılan bölgeyi oluşturduğu söylenebilir. Eğer dünya düzeninin, özellikle de ekonomik düzenin ağırlık merkezi doğuya kayıyorsa, Çin ve Hindistan hayal edilen dünya düzeninin iki ana sütununu oluşturacak (demografik olarak: Çin + Hindistan = dünya nüfusunun yüzde 36,21'i). Eğer Çin halen ABD tarafından ilk adalar hattı üzerinden çevreleniyorsa, Tayvan adası çevreleme stratejisinin baş tacı olacaktır. ABD’li düşünür Robert D. Kaplan'a göre Hindistan, Hint Okyanusu'nu engelsiz bir şekilde görebilmektedir, zira bu okyanus yeni dünya düzeninin merkezi olacaktır.

Xxscdfrgt
Hindistan sınırına yakın bir askeri karakolda asılı Pakistan bayrağı (Reuters)

Çin, Batılı sömürgeciler tarafından içine sokulduğu yüzyıllık aşağılanmadan kurtulmaya çalışıyor. Ayrıca hem yakın çevresinde hem de diğer kıtalarda etki alanları yaratmaya uğraşıyor. Aksi takdirde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kuşak ve Yol Girişimi’nin ne anlamı kalır? Öte yandan Hindistan, ulusal güvenliğine yönelik üç yönden gelen hayati risk ve tehditleri bertaraf ederek jeopolitik konumunu güvence altına almaya çalışıyor. Pakistan'ın bulunduğu kuzeybatı cephesi, özellikle de Babürlerin Hindistan'ı Babür Sultanlığı olarak 300 yıl boyunca yönetmek için bu ovalık bölgeden gelmeleri nedeniyle söz konusu bölge yumuşak karın olarak kabul ediliyor. Kuzeydoğu tarafında Hindistan'ın Çin ile bir sınır anlaşmazlığı var, ancak uzmanlar iki devi ayıran Himalaya sıradağlarını yarattığı için doğaya teşekkür ediyor. Son olarak, Hindistan'ın 7 bin 516 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridi, Hindistan'ın ulusal güvenliği için denizcilik açısından sürekli bir tehdit oluşturuyor. İngilizler Babür İmparatorluğu'nu denizden yıkmadı mı? İngilizler Lord Louis Mountbatten aracılığıyla Hindistan'ı bölerek Hindistan'ın baş düşmanı Pakistan'ı yaratmadı mı? İngiliz Lord Mortimer Durand, Orta Asya'daki Büyük Oyun sırasında İngilizler ve Rusya arasındaki ayrım çizgisini (Durand Hattı) çizerek bugünkü Afganistan'ı o zamanki büyük güçler arasında bir tampon devlet olarak kurmadı mı?

Bir sonraki jeopolitik oyun Doğu Asya'nın da katılımıyla Güney Asya'da oynanıyor:

Çin, ister karada ister denizde olsun Hindistan'ı çevrelemek için harekete geçti. Çin, Hindistan'ın Hint Okyanusu'ndaki hareket kabiliyetini sınırlandırarak Sri Lanka adasına dolaylı olarak hâkim olmaya çalışıyor. Böylece Çin, Palk Boğazı'nı kontrol ederek ve Hindistan'ın güneyine 80 kilometreden daha uzak olmayan bir mesafede, Çin'in yakın çevresinde ve yakın etki alanlarında yoğunlaşıyor.

dwefew
Hintli aktivistler bugün Ahmedabad'da Pakistan bayrağı yaktı. (Reuters)

Kuşak ve Yol Girişimi yatırımlarının bir parçası olarak Çin, Umman Körfezi'ne doğrudan bakan Pakistan'ın Gwadar Limanı’na karadan ulaşmak amacıyla Pakistan'a yaklaşık 60 milyar dolar yatırım yaptı. Çin bunu yaparken dünya denizlerine hâkim olan ABD'nin deniz gücünü ve tüm boğazları bypass etmiş oluyor. Ancak en önemli husus Hindistan'ı çevrelemek ve kontrol altına almak.

dert5y6
Çinliler, ülkelerinin bayraklarını sallıyor. (AFP)

Hindistan Batı, özellikle de ABD ile ittifak arayışında olup, tarihi bağlaşıklık kültürünü her zaman korumaya çalışıyor. Japonya ile ittifak arayışında ve ortak deniz manevralarına katılıyor. Hindistan ayrıca, Afganistan ve Pakistan arasında 1893 yılında Mortimer tarafından çizilen ve Peştun ulusunu ikiye bölen (Afganistan ve Doğu Pakistan) hattan kaynaklanan tarihi düşmanlıktan faydalanarak Afganistan ile de ittifak arayışında. Hindistan'ın amacı elbette Pakistan'ı çevrelemek.

Hindistan, Çin gibi kıtasal bir deniz devleti olduğu için daha fazla uçak gemisi inşa ederek (şu anda iki tane var) deniz kuvvetlerini modernize etmeye ve geliştirmeye çalışıyor. Ayrıca batıya yönelerek silah kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor.

Hindistan, ABD ile iş birliği içinde, koşullar uygun olduğu takdirde Hindistan'ın Mumbai kentinden Arap Körfezi bölgesi üzerinden Avrupa'ya uzanan ekonomik koridora katılmayı prensipte kabul ederek Kuşak ve Yol Girişimi’ni etkisiz hale getirmeye çalışıyor. Bu, Hindistan'ın Dörtlü grup üyeliğine ek bir adımdır.

Sonuç olarak, Hindistan'ın Keşmir'deki son terör saldırısına verdiği tepki aşırı bir tepki olabilir, ancak jeopolitik derinliği itibariyle Güney Asya'nın Pandora'nın kutusunda gizlenen kötülüklerini yansıtıyor.

*Bu makale, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı