Çin'in Tayvan ve Guam'daki donanma üslerinin maketlerini yaptırdığı iddia edildi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Çin'in Tayvan ve Guam'daki donanma üslerinin maketlerini yaptırdığı iddia edildi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin'in Taklamakan Çölü'nde güdümlü füzeler için hedef talimi yapmak amacıyla Tayvan ve Guam'daki donanma üslerine benzeyen maketler yaptırdığı öne sürüldü.
South China Morning Post (SCMP) gazetesinin haberine göre, merkezi ABD'nin Colorado şehrindeki uydu görüntüleme şirketi Maxar Teknoloji tarafından çekilen uydu fotoğraflarında, Çin'in kuzeybatısında Taklamakan Çölü olduğu ileri sürülen bir bölgeye iskele ve gemi maketlerinin yerleştirildiği tespit edildi.
Askeri düşünce kuruluşu ABD Donanma Enstitüsü, gerçek boyutlu iskeleler ile bir savaş gemisinin detaylarının seçildiği mavi renkteki maketlerin, atış hedefi olarak konumlandırıldığını öne sürdü.
Aralık 2021'de inşa edildiği anlaşılan maket yerleşimindeki gemi figürünün şubatta test füzesiyle vurulduğu, ardından maketlerin kaldırıldığı iddia edildi.
Söz konusu yerleşimin yaklaşık 300 kilometre batısında 2018'de inşa edilen başka bir üs maketinin bulunduğuna dikkati çeken kuruluş, rıhtım şeklinde tasarlanan yerleşime de gemi hedefleri yerleştirildiğini aktardı.
Hedeflerin donanma üslerindeki gemileri hedef alan bazı güdümlü füzeleri test etmek için kullanılabileceği tahmin ediliyor.
Çin'in orta ve uzun erimli "Dong Fıng (doğu rüzgarı) 21C" (DF-21C) ve uzun erimli "Dong Fıng 26" (DF-26) güdümlü gemisavar füzelerini geliştirdiği biliniyor. 2500 ila 5000 kilometreye kadar erimi olan füzelerin Tayvan'ı ve ABD'nin Batı Pasifik'teki askeri üssünün bulunduğu deniz aşırı toprağı Guam Adası'nı menziline alabilecek kapasitesi bulunuyor.
SCMP'ye konuşan eski Tayvan Deniz Kuvvetleri Akademisi öğretim üyesi Lu Li-şih, Aralık 2021'de inşa edildiği öne sürülen maket yerleşiminin Tayvan'ın kuzeydoğusundaki Yilan şehrinde bulunan Suao Donanma Üssü'ne benzediğine işaret etti.
Yerleşimi, ABD'nin Japonya'daki Yokosuka ve Sesabo ile Filipinler'deki Suao donanma üsleriyle kıyasladığını belirten Lu, Suao Donanma üssünün en yakın örnek olduğunu kaydetti.
Gemi maketinin Kidd-sınıfı bir destroyeri taklit etiğini düşündüğünü ifade eden Lu, "Maketler ve atış talimi, Çin Halk Kuruluş Ordusu (PLA) savaş gemilerinin hem Guam üssüne hem de Suao limanına YJ-21 gemisavar füzeleriyle nokta atış simülasyonu yapıldığını gösteriyor" ifadesini kullandı.
Kasım 2021'de yayımlanan uydu fotoğraflarında, Taklamakan Çölü olduğu ileri sürülen bölgede ABD'ye ait uçak gemisi ve destroyerleri taklit eden maketlerinin tren raylarında taşındığı, araziye yerleştirildiği bildirilmiş, ardından aynı bölgede hedef talimi için "F-35" tipi savaş uçaklarının maketlerinin de yapıldığı iddia edilmişti.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.