Husilerin ve El-Kaide'nin Aden'deki fotoğrafla bağlantısı ne?

Aden'deki Mualla limanının girişinde Şobaci ailesinin fedakarlıklarını ifade eden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Aden'deki Mualla limanının girişinde Şobaci ailesinin fedakarlıklarını ifade eden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
TT

Husilerin ve El-Kaide'nin Aden'deki fotoğrafla bağlantısı ne?

Aden'deki Mualla limanının girişinde Şobaci ailesinin fedakarlıklarını ifade eden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)
Aden'deki Mualla limanının girişinde Şobaci ailesinin fedakarlıklarını ifade eden bir fotoğraf (Şarku’l Avsat)

Yemen'in geçici başkenti Aden'deki Mualla limanının girişinde, Husilerle girdikleri savaşta hayatını kaybeden bir baba ve dört oğlunun büyük bir fotoğrafı asıldı. Bu fotoğraf, bu ayın başlarında ailenin dördüncü oğlunun Ed-Dali kentinde (güney Yemen) El-Kaide örgütünün üyeleriyle girdiği çatışma sırasında hayatını kaybetmesinin ardından asıldı. 2019-2021 yılları arasında Ed-Dali Valiliği cephelerinde Husi milisleriyle çatışmalarda 5 kurban veren bu aile bir fedakarlık örneği ve Yemenlilerin terörist milisleri yenme kararlılığının bir teyidi haline geldi.
Aile, 7 yıllık savaş sırasında ne kadar fedakarlık yapsa da dördüncü oğullarının hikayesi ayrıntılı olarak incelenmeye değer. Kentteki terörle mücadele birimlerinin komutanı olan Muhammed Şobaci 6 Mayıs'ta El-Hüseyin bölgesinde bir grup silahlı adamın varlığına dair bir bilgi aldı. Özellikle bir grup "El-Kaide" unsuru daha önce El-Beyda, Şebve ve Abyan vilayetlerini ayıran sınırlardan geçme girişimlerinde bulunduktan sonra bu rapor orada yaşayanların şüphesini uyandırdı. Terörle mücadele birimlerine liderlik eden otuzlu yaşlarındaki genç adam, neler olup bittiğini öğrenmek gittiği bölgede militanlarla karşı karşıya geldi. Militanlar, Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Albay Ahmed el-Kubbe'ya verilmek üzere teslim olmayı kabul ettiler.
Şarku'l Avsat'a konuşan birkaç güvenlik kaynağının ifadesine göre; Selim el-Mens liderliğindeki El-Kaide üyesi olduklarına inanılan militanlar, teslim olacaklarını söyleseler de suç işlemeye niyetliydiler. Ed-Dali kentindeki "Güvenlik Kuvvetleri" karargahına vardıklarında Şobaci ve Güvenlik Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Velid ed-Dami, kendilerinden silahlarını teslim etmelerini istedi. Teslim olmayan militanlar Şobaci ve Dami’yi silahla vurdular. Güvenlik Kuvvetleri buna karşılık verdi. 8 militan öldürülürken, 2’si komutan 4 asker öldürüldü.
Yemenli gazeteci Adil Hamran konuya ilişkin şunları söyledi: “Hepimizin başına gelen büyük acıyı kabul ediyorum. Bu topraklara hayat veren son derece asil iki komutanın şehadetiyle bir kez daha gönlümüzü paramparça ettiler. Muhammed eş-Şobaci, Ed-Dali'deki Güvenlik Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Velid ed-Dami ile birlikte üç erkek kardeşi ve babasının yolundan giderek bu dünyaya veda etti. Sahne şok ediciydi ve işlenen suç zordu. Askerlerimiz her zamanki gibi öldürmenin ve yok etmenin dilinden başka bir şey bilmeyen bir terör örgütü karşısında (güvenlerini) yitirdi.”
Şobaci ailesinin fedakarlıkları, Yemenlilerin Husi milislerini yenilgiye uğratmaktaki ısrarında ve Yemenlilerin ırkçı olarak nitelenmelerini reddetmesinde model oldu. Muhammed Şobaci, babası Yahya Şobaci'nin ölümünden bir yıl sonra üç erkek kardeşi gibi hayat gözlerini yumdu. Yemenlilerin söylediklerine göre Yahya Şobaci İran destekli Husi darbe projesine karşı olağanüstü kahramanca duruşlar kaydetti. 3 oğlunu kaybetmesine rağmen zafere olan güveni sarsılmamış, savaş cephelerine katılmakta bizzat kendisi ısrarcı olmuştur. Yahya Şobaci, altmışlarında olmasına rağmen Husi bölgelerine saldıran müşterek güçlerin ön saflarında yer aldı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.