Bakuş: Libya’da İhvan’ın seçimlerde kazanma şansı düşük

Muammer Kaddafi rejiminin 2011'de devrilmesinden yaklaşık dokuz ay sonra, Libya'daki Müslüman Kardeşler (İhvan) uzun bir yasağın ardından ilk halka açık konferansını düzenledi. Gözlemciler Müslüman Kardeşlerin siyasi hayatta yer almasının ardından geçen yıllar içinde halk nezdindeki popülaritesinin önemli ölçüde düşüşe tanık olduğu konusunda hemfikir. Bunun birçok sebebi bulunuyor. 

Libya Temsilciler Meclisi üyesi Ali el-Tekbali, Şarku’l Avsat’a, Müslüman Kardeşlere olan halk desteğinin zayıflamasının nedenlerini değerlendirdi. Tekbali, ‘’Müslüman Kardeşler Hareketi 17 Şubat 2011 devriminden sonra halk indinde belirgin bir popülarite kazandı. Halk İhvan’ı siyasi bir oluşum olarak değil rejim muhalifi olması hasebiyle destekledi. 2012'de ülkedeki ilk seçimlerden dört ay önce kurulan İhvan’ın siyasi kolu Adalet ve İnşa Partisi seçimlerde ikinci parti olarak galip geldi. Bu zaferde bağımsız şahsiyetlerle yapılan ittifakların da payı olduğunu unutmamak gerekir. Bununla birlikte toplam oyların sadece yüzde 8,5’ini alarak 17 milletvekili çıkarabildiler” dedi.

Adalet ve İnşa Partisi’nin Türkiye’nin desteğini aldığını belirten Tekbali, “İhvan’ın politik çevrelerdeki ve devlet içindeki ağırlığı kendisine olan halk desteğinden kaynaklanmıyor. Bazı oluşumlar aracılığıyla geçtiğimiz yıllarda devletin çeşitli kurumlarında güç elde etti. Ancak Adalet ve İnşa Partisi, ülkenin çıkarlarıyla çelişse bile, İhvan’ın uluslararası merkezi örgütünün gündemini benimsemeye meyillidir. Bu nedenle süreç içinde halkın desteğinde düşüş yaşandı, bu nedenle ocak ayında yapılan belediye seçimlerinde başarısız oldular” değerlendirmesinde bulundu.  

Tekbali, Müslüman Kardeşler Hareketi’nin kurduğu ittifaklarda pragmatist bir anlayışı benimsediğini kabul etse de eski Adalet ve İnşa Partisi lideri Muhammed Savan’ın kurduğu Demokratik Parti’de yer alan İhvan karşıtı şahsiyetlerin söz konusu kararlarını savundu.   

Libyalı siyasi analist Salah el-Bakuş, İhvan’ın muhtemel seçimlerde başarı şansının düşük olduğunu, bunun başlıca nedenlerinin ise halk desteğindeki düşüş ve Demokrat Parti’nin kurulmasıyla meydana gelen bölünme olduğunu söyledi. Adalet ve İnşa Partisine olan halk desteğinin azalmasının, yöneticilerinin kötü performansından kaynaklandığını belirten Bakuş, “İhvan'ın siyaset sahnesindeki gücü ve devamlılığı sadece sokaktaki popülaritesine bağlı değil, başka faktörler de bulunuyor. Öncelikle diğer partilerin ve oluşumların yapısal zaaflarını iyi kullanabildiler, mali disiplinleri ve amaç için araçlar mübahtır anlayışları da başarılarına katkı sağladı” diye konuştu.  

Pek çok gözlemci, Libya’daki Müslüman Kardeşlerin bu ayın başında, ‘İhya ve Tecdid’ adı altında bir ‘İslami davet grubuna’ dönüşme kararına şüpheyle yaklaşıyor. Gözlemcilere göre söz konusu karar uluslararası İhvan merkezi tarafından, çöküşte olan örgüt imajını düzeltmeye yönelik atılmış bir adım olabilir.  

Libyalı analist Abdullah el-Kebir, Libya İhvanının bir kolu ile Doğu Libya’daki liderler arasındaki son dönemlerde gerçekleşen ittifaklar, İhvan’ın Libya siyaset sahnesinden silinmesi anlamına geliyor. El-Kebir bu konuda şunları söyledi: ‘’Pek çok Libyalı İhvan da dahil olmak üzere siyaset sahnedeki tüm aktörleri, son on yılda ülkenin başına gelen krizlerden sorumlu tutuyor. Müslüman Kardeşler bu süreçte devrimci şahsiyetlerle ittifak kurarak devrimin savunucusu kimliğine büründü. Demokrat Parti fethi Başağa ile ittifak geliştirdi, eğer Başağa Trablus’ta yönetimi devralmayı başaramazsa Demokrat Parti siyaset sahnesinden silinecektir. Adalet ve İnşa Partisi’nin Başkanı İmad el-Benani'nin ise etkin bir politikacı olduğunu düşünmüyorum. İhvan seçimlerde başarısız olacağını öngördüğü için seçimlerin yapılmasını desteklemiyor”.  

Siyasi analist İzzeddin el-Akil ise, Müslüman Kardeşlerin popülaritesinden söz ederken normal üyelerle siyasi tabaka arasında ayrım yapılması gerektiğini söyledi. İhvan’ın siyaset sahnesinde yer almayan üyelerinin halk nezdinde saygın olduğuna işaret eden Akil, İhvan’ın siyasi yapısının ise yıprandığını ifade etti. Akil, “Muhtemel seçimlerde yıpranmamış ve tanınmayan normal üyeleri aday göstereceklerini düşünüyorum, böylece bir değişim mesajı vermek isteyeceklerdir. İhvan’ın siyaset sahnesindeki devamlılığını sağlayan faktörler var, bunların başında Libya krizindeki aktif taraflarla geliştirdikleri ittifaklar geliyor. Bu ittifaklar dolayısıyla, ABD ve İngiltere başta olmak üzere ülkeyle ilgili olan dış güçler bu yapılarla işbirliği yapmak istiyor. Dış ilişkileri ve devrimin meşruiyetini kullanabildikleri için her zaman İhvan’dan bir grubun siyaset sahnesinde aktif olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.