Zengin Lübnanlılar vatandaşlık alarak ‘özgürlüklerini’ satın alıyor

Beyrut’taki bir ikamet ve vatandaşlık ofisi sahibi pasaport reklamı gösteriyor (AFP)
Beyrut’taki bir ikamet ve vatandaşlık ofisi sahibi pasaport reklamı gösteriyor (AFP)
TT

Zengin Lübnanlılar vatandaşlık alarak ‘özgürlüklerini’ satın alıyor

Beyrut’taki bir ikamet ve vatandaşlık ofisi sahibi pasaport reklamı gösteriyor (AFP)
Beyrut’taki bir ikamet ve vatandaşlık ofisi sahibi pasaport reklamı gösteriyor (AFP)

Dubai’de çalışan Lübnanlı yönetici Jad, ekonomik çöküş nedeniyle ülkesine dönme umudunu yitirdi.
Jad, vize sorunlarının Dubai’deki işini kaybetmesine neden olabileceğinden endişe ederek, kendisi ve eşine yaklaşık 135 bin dolara Karayipler’de bulunan küçük bir ada devleti olan Saint Kitts ve Nevis’den yeni vatandaşlık aldı.
Lübnanlı iş insanı (43), geçtiğimiz yıl gerekli ödemeyi yaptıktan bir ay sonra pasaportları aldı.
Soyadını açıklamak istemeyen Jad ve eşi artık Avrupa dahil 150’den fazla ülkeye giriş vizesi almaya gerek kalmadan seyahat edebiliyor.
Şarku'l Avsat'ın Henley Pasaport Endeksi'nden edindiği verilere göre, Saint Kitts ve Nevis pasaportu, en büyük seyahat kolaylığı ve özgürlüğü sağlayan ülke pasaportları sıralamasında 199 ülke arasında 25 sırada yer alıyor. Lübnan pasaportu ise 103. sırada bulunuyor.
Nisan ayından bu yana Lübnanlıların pasaport almaları veya yenilemeleri imkansız hale geldi, yetkililer maddi imkansızlık nedeniyle pasaport basımını durdurduklarını açıkladı.
Daha önce iş seyahatleri için uzun vize prosedürleriyle boğuşan Jad, “Üç yıl önce başka bir ülkeden pasaport alacağımı hayal bile edemezdim. Ama şimdi buna gücümüz yettiği için sonunda başardık” dedi.
55 bin nüfuslu Saint Kitts ve Nevis adası, 1983’te bağımsızlığını kazandıktan bir yıl sonra vatandaşlık satmaya başladı.
Varlıklı yabancı yatırımcılara verilen ‘altın pasaportlar’ programı, çoğunlukla Ruslar ve Çinlilerin yanı sıra Irak, Yemen ve Suriye gibi istikrarsız ülkelerden varlıklı kişileri çekerek uluslararası alanda hızla gelişti.
Çoğu Körfez veya Afrika ülkelerinde çalışan veya yatırım yapan birçok zengin Lübnanlı, ülkelerinin ekonomik çöküşten yakın bir zamanda çıkacağına dair umutlarını kaybettikten sonra bu pasaportlara yöneldi.
Dünyanın birçok ülkesinde uygulanan diğer ‘altın pasaport’ programlarından farklı olarak, Saint Kitts ve Nevis yatırımcıların ülkeye ayak basmadan vatandaş olmalarını sağlıyor.
Jad, yeni pasaportuyla Paris’e ilk gittiğinde güvenlik görevlilerinin kendisine “Güzel bir ülkeden geliyorsun” dediğini söyleyerek, “Ama aslında orada hiç bulunmadım” diyerek güldü.
Jad’a göre, Körfez ülkelerindeki birkaç Lübnanlı arkadaşı da bir ada pasaportu almak istiyor. Bir kısmı ise yatırım yoluyla ikamet programlarından yararlanmak için Portekiz ve Yunanistan’da gayrimenkul yatırımı yapıyor.
Lübnanlı iş insanı, “Bu sadece bir trend değil, bir çözüm” diye konuştu.
Başkente ilk trafik ışıklarını 2018’de yerleştiren Saint Kitts ve Nevis’de Sürdürülebilir Büyüme Fonu’na bağış yapma karşılığında alınan bir pasaport 150 bin dolar civarında.
Antigua ve Barbuda, Dominika, Grenada ve Saint Lucia gibi diğer Karayip adaları da pasaport satıyor.
Ekonomik kriz içinde olan, para biriminin dibe vurduğu, bankaların mevduatları dondurduğu ve nüfusun yüzde 80’inden fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığı Lübnan’da, yalnızca küçük bir kesim yabancı pasaport satın alabiliyor.
Yine de yabancı vatandaşlık talebi, firmaların sosyal medyada, reklam panolarında ve hatta Beyrut havaalanında reklam vermesiyle pasaport danışmanlığında bir patlamaya yol açtı.
Emlak şirketi iken 2020’de pasaport danışmanlığına dönüştürülen Global Pass’ın kurucusu Ziad Karkaci, “İşimiz 2020’den 2021’e kadar en az yüzde 40 büyüdü” dedi.
İsviçre merkezli Passport Legacy’nin Beyrut ofisi başkanı Jose Charo ise, “Lübnanlılar artık şirket müşterilerinin yüzde 25’ini oluşturuyor. Ekonomik kriz ve Ağustos 2020’de Beyrut limanında yaşanan patlamadan sonra sayıları hızla arttı. Sektör büyümeye devam edecek. Lübnanlılar özgürlüklerini satın alıyor” diye konuştu.
Charo, Karayip Denizi’nde bulunan ada ülkesi Grenada vatandaşlığına sahip olmanın iş insanları için ABD yatırımcı vizesine başvurmayı kolaylaştırdığını, emekli olmak veya yurt dışına yerleşmek isteyenlerin ise kalıcı oturma izni almak için Yunanistan veya Portekiz’de yaklaşık çeyrek milyon dolar yatırım yapabileceğini söyledi.



Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.