Pakistan Talibanı hükümetle çatışmaya devam ediyor

İslamabad Hükümeti Pakistan Talibanı ile barış anlaşması imzaladığından bu yana ateşkes 4 kez ihlal edildi

Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
TT

Pakistan Talibanı hükümetle çatışmaya devam ediyor

Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)

Pakistan Talibanı (Tehrik-i-Taliban Pakistan -TTP) ile Pakistan hükümetinin 31 Mayıs 2022'de belirsiz bir süreliğine ateşkes ilan ettiğinden bu yana yalnızca Veziristan’ın kuzeyinde en az 4 büyük ateşkes ihlali kaydedildi. TTP liderlerinin Kabil görüşmelerinde Pakistan hükümetinin Pakistan'daki kabile bölgelerini bölgesel idari yapılara entegre etmekten vazgeçmesi konusunda ısrarcı olduğu söyleniyor. Resmi kaynakların bildirdiğine göre Pakistan tarafı ise ‘bu tür bir geri adım atmanın anayasal değişiklik gerektirdiğini ve bunun mümkün olmayacağını’ vurguluyor. Görüşmeler bu noktada sonuçsuz kalmış olsa da taraflar görüşmeleri sürdürme konusunda anlaşma sağlamış durumda.
TTP liderleri verdikleri bir medya röportajında, ateşkesin süresiz olarak uzatılmasını kabul etmediklerini belirtti. Uzmanlar ise Pakistan ile Afganistan sınır bölgelerinde Taliban Hareketi ile Pakistan ordusu arasında devam eden çatışmanın iki taraf arasındaki görüşmelerin sonuçsuz kaldığını ve somut bir sonuca yol açmadığını gösterdiğini söylüyor.
İslamabad ve Pakistan Talibanı, geçtiğimiz Mayıs ayı başlarında Afgan Taliban Hareketi’nin himayesinde Kabil'de resmi müzakerelere başlamıştı. İki taraf görüşmeler devam ettiği sırada 31 Mayıs tarihinde belirsiz bir süreliğine ateşkes konusunda anlaşmaya vardıklarını açıklamıştı. Ardından Pakistan'ın aşiret bölgelerinden 53 kişilik bir heyet, aşiret liderlerinden oluşan görüşmelere katılmıştı. Kabil’de resmi görüşmeler süregelirken Pakistan ordu güçleri ve TTP militanları başta Kuzey Veziristan olmak üzere kabile bölgelerinde karşılıklı ateş açmaya başlamıştı.
En son 12 Haziran’da Kuzey Veziristan'ın Data Hel kasabasında Özel Kuvvetler ile teröristler arasında karşılıklı ateş kaydedildi. Üst düzey bir yetkili konuyla ilgili açıklamasında “Pakistan güçleri terör bölgelerinde cesurca ve etkin bir şekilde savaştı. Yoğun bir çatışmada sırasında Sepoy Şahzaib İmtiyaz öldürüldü” ifadelerine başvurdu. Pakistan ordusu tarafından yapılan açıklamada ise bölgede bulunan teröristlerin ortadan kaldırılması için alanın temizlendiği ifade edildi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Güvenlik güçleri 6 Haziran öncesinde 2 teröristi etkisiz hale getirmişti. Yetkililer, “Kuzey Veziristan'ın Hasan Hel bölgesinde teröristlerin bulunduğu yönünde istihbarat bilgisi alan güvenlik güçleri bir operasyon gerçekleştirdi. Operasyon sırasında 2 terörist etkisiz hale getirildi” açıklamalarında bulundu. 3 Haziran’da ise teröristlerin ateşkesi ihlal ederek Kuzey Veziristan ve Mangrotha bölgesinin tümünde bir askeri alana ateş açtığı kaydedildi. Hızlı bir şekilde karşılık veren Pakistan güçleri ise teröristler ile çatışmaya girdi. Diğer yandan 1 Haziran’da teröristlerin Kuzey Veziristan ve Data Hel’deki bir askeri merkezi ateşe tutması üzerine Pakistan kuvvetleri yine hızla yanıt vererek teröristler ile çatıştı.



Suveyda'dan Beyrut'a: Mezhepçilik oyunu sürerken, Lübnan, diğer ülkelerin çatışmalarının bedelini mi ödüyor?

 Lübnan'ın Suriye çatışmalarına dahil olması, mezhepsel bölünmeleri derinleştiriyor ve savaşı Lübnan'a taşıma tehdidi oluşturuyor (Sosyal medya)
Lübnan'ın Suriye çatışmalarına dahil olması, mezhepsel bölünmeleri derinleştiriyor ve savaşı Lübnan'a taşıma tehdidi oluşturuyor (Sosyal medya)
TT

Suveyda'dan Beyrut'a: Mezhepçilik oyunu sürerken, Lübnan, diğer ülkelerin çatışmalarının bedelini mi ödüyor?

 Lübnan'ın Suriye çatışmalarına dahil olması, mezhepsel bölünmeleri derinleştiriyor ve savaşı Lübnan'a taşıma tehdidi oluşturuyor (Sosyal medya)
Lübnan'ın Suriye çatışmalarına dahil olması, mezhepsel bölünmeleri derinleştiriyor ve savaşı Lübnan'a taşıma tehdidi oluşturuyor (Sosyal medya)

Tony Bouloss

Bölge için tehlikeli bir şeylerin planlandığı aşikar. Olaylar hızla gelişiyor ve siyasi mesajlar, Lübnanlı yetkililerin boş yere tekrarladığı boş egemenlik sloganlarının arkasına gizlenemeyecek kadar netlik kazanıyor. ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın “Lübnan, Biladuşşam’ın bir parçasıdır” demesi boşuna değil. Bu bir dil sürçmesi değil. Aksine, zayıf ve dağılmış devletlerin kalıntıları üzerinde nüfuz haritalarını yeniden çizen uluslararası ve bölgesel uyarıların açık bir ifadesidir. Buna, “Trablus ve Bekaa'nın Suriye'ye ilhakı” gibi tehlikeli senaryolar veya birbiri ile savaşan dini gruplar ve mini devletler arasında yeniden nüfuz dağıtımını sağlayacak “mezhepsel konfederasyon çözümleri” gibi medyada yer alan şüpheli sızıntılar eşlik ediyor. Tüm bu haberler, Lübnan arenasını kızıştırmak ve Lübnanlıları hiçbir ilişkileri ve çıkarları olmayan bir çatışmaya çekmek için kötü niyetli bir şekilde medyaya ve siyasi alana pompalanıyor.

Hassas nokta mezhepçilik

Bu tür önerilerin propagandasını yapmak ne spontane ne de masum bir şey. Bu, Lübnan ve Suriye arasındaki mezhepsel ve dini gerginlikleri yeniden alevlendirmeyi amaçlayan tehlikeli bir oyunun parçası. İç içe geçmiş bir dini ve ulusal mozaikle birleşen iki ülke, bir kez daha büyük hesaplaşmalar için bir satranç tahtasına dönüşüyor.

Örneğin Suveyda'da, Dürziler ile Suriye makamları arasında sosyal, mezhepsel ve siyasi boyutların iç içe geçtiği kanlı bir çatışma sahnesine tanık oluyoruz. Ancak orada yaşananlar sadece Suriye ile sınırlı değil; her zamanki gibi, yankıları hemen Lübnan'a da ulaştı.

Lübnan'da Sünniler arasında mezhepçi duygular canlandı ve Suriye'de “yeni Sünni rejim” olarak adlandırdıkları oluşumla dayanışmaya yönelik hareketlenmeler arttı. Lübnan sanki kendi başına bir devlet olmaktan çıkıp, askeri ve mezhepsel destek için bir platform haline gelmiş gibi, Suveyda'ya savaşmaya giden Lübnanlılar öldü.

Diğer tarafta, Suriye rejimine karşı Suveyda Dürzilerini desteklemek amacıyla Lübnan'ın çeşitli bölgelerinde Dürzi kitleler harekete geçti. Böylece Lübnan, sanki Lübnanlılar dış çatışmalar için her zaman “yedek mühimmat” olmaya mahkummuş gibi, sınır ötesi mezhepsel bölünmelerin tekrar tekrar yaşandığı bir sahne haline geldi.

Hizbullah sahnesinin tekrarı

Bugün yaşananlar, daha önce Hizbullah'ın aktörü olduğu sahnenin yeni bir versiyonu. Hizbullah, İran örtüsü altında Suriye savaşına askeri müdahalede bulunmaya karar verdiğinde, gerekçe olarak “Şiileri ve türbeleri korumayı” öne sürmüştü. Bu müdahale çok geçmeden Suriye'deki Alevi rejiminin varlığını sürdürmesine yönelik doğrudan bir desteğe dönüşmüştü.

Bugün, aynı denklem farklı biçimlerde tekrarlanıyor:

Sünniler, Suriye'deki “yeni Sünni rejimi” desteklemek için savaşçı gönderiyor.

Dürziler, rejime karşı Suveyda Dürzileri ile dayanışma içinde.

İronik bir şekilde, yalnızca Hristiyanlar farklı bir tutum sergilediler ve tarafsızlık ilkesinin bilincinde olarak Suriye'deki Hristiyanları destekleme yönünde hiçbir adım atmadılar. Zira Lübnanlı Hristiyanlar, Suriyeli Hristiyanları, seçeneklerinin farkında olan ve kendilerine uygun olanı seçebilecek Suriyeliler olarak görüyorlar.

Bu Hristiyan tutumu, yani tarafsız kalmak ve krizleri ithal veya ihraç etmemek, ara sıra kendisine yöneltilen eleştirilere rağmen, bu çıkmazdan çıkmak için gereken modeldir.

Kriz ihraç etmek

Lübnan'ın bugünkü sorunu, yalnızca başkalarının ateşini kendi topraklarına çekmesi değil, aynı zamanda kendisinin de dışarıya kriz ihraç etmesidir. Bazı Lübnanlı liderler, tehlikeli bir bölgesel oyunun piyonları haline geldiler.

Bazıları Velid Canbolat'ın Suriye Dürzi çatışmasına müdahale ederek Şeyh Yahya el-Belus'u desteklediğini, onu Şam'daki yeni hükümet ile yakınlaşmaya teşvik etmeye çalıştığını düşünüyor. Buna karşılık, rejime sadık diğer Dürzi güçler Şeyh Hikmet el-Hicri'yi desteklemek için harekete geçtiler. Bu durum, Suriye'yi doğrudan etkileyen ve Suveyda'da durumun alevlenmesine katkıda bulunan tehlikeli bir Dürzi bölünmesine yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın Indpendent Arabia’dan aktardığı analize göre yaşananlar, devletinin zayıflığı ve kurumlarının çöküşü gölgesinde Lübnan'ın bir vekil “destek arenasına” dönüştüğünün açık bir kanıtı. Her Lübnanlı grup, tıpkı Lübnanlı silahlı grupların yıllardır bölgesel çatışmalarda dış güçleri desteklemesi gibi, dışarıdaki kendi grubunu destekliyor.

Lübnan fanatizmin rehinesi

Lübnanlıların bugün sorması gereken soru şudur: Bu politikalar bizi nereye götürüyor?

Dış mesajlar için bir posta kutusu olmak Lübnan'ın çıkarına mı?

Başkaları için savaşmak, mültecilerini kabul etmek ve çatışmalarını finanse etmek mi istiyoruz?

Lübnan'ın yabancı istihbarat çatışmalarının arenası haline gelip parçalanmasına ve toplumun dağılmasına yol açan 1970’ler ve 1980'lerdeki deneyimi tekrarlamamız gerekiyor mu?

Lübnan devletinin rolünü yerine getirmediği açık. Siyasi, diplomatik ve güvenlik sınırlarını her türlü dış projeye açarken, silah ve savaşçı kaçakçılığına, mezhep çatışmalarını 24 saat boyunca körükleyen kışkırtma kampanyalarına göz yuman güçsüz ve kırılgan bir devlet var.

Tarafsızlık seçeneği gerçek çözümdür

Bugün yaşananlar, tarafsız olmamanın doğrudan bir sonucudur. Tarafsızlığı benimsemeyen ülkeler savaş alanlarına dönüşürler. Sloganlar mezhepsel ve bölgesel çatışmaların bahanesi haline geldiğinde, herkes bedelini öder.

Tarafsızlık bir lüks değil, ulusal bir zorunluluktur. Tek başına Lübnan'ın bölgesel bataklığa sürüklenmesini engelleyebilir.

Zira İran, Lübnan'ı kurtarmayacaktır.

Ne Suudi Arabistan ne de Katar, milislerin yönettiği bir ülkeyi yeniden inşa etmeyecektir.

Amerika Birleşik Devletleri veya Avrupa da devlet olmayı reddeden bir devleti desteklemek için acele etmeyecektir.

Yıpranmayı durdurmak ve çöküşü önlemek

Lübnan devleti işleri derhal kontrol altına almazsa, daha fazla parçalanmaya doğru gidiyoruz. Lübnan bugün sadece ekonomik çöküşün eşiğinde değil, aynı zamanda daha tehlikeli bir siyasi ve ahlaki çöküşün de ortasında.

İçerideki partiler ile liderlerin, her birinin kendi mezhebine göre, dışarıda şu veya bu tarafı desteklemek için seferber olması kabul edilemez.

Trablus'un, Bekaa'nın veya Güney'in Suriye, İran veya Körfez ülkeleri için vekil çatışma platformları haline gelmesi kabul edilemez.

Her türlü bölücü projeye karşı savunmasız bir ülke olarak kalmamız kabul edilemez.

Bugün ihtiyaç duyulan şey cesur ve egemen bir karar almaktır. Lübnan'ın bir destek arenası haline gelmesini engelleme kararıdır. Siyasi ve sosyal sınırları kontrol etme kararıdır. Lübnan'ın başkalarının savaşları için bir sahne olması değil, her şeyden önce gelmesi kararıdır.

Aksi takdirde bölünme yoldadır ve belki de bu sefer Lübnan diye bir şey kalmayacaktır.