İran, Suudi Arabistan ile ilişkilerini geliştirmek için Hac ibadetini kullanıyor

İran Dışişleri Bakanlığı’ndan bir heyet, hacılarla birlikte Cidde'ye gidiyor.

İranlı hacı adayları, Cidde'deki Kral Abdulaziz Havalimanı'nda karşılandı. (Hac ve Umre Bakanlığı)
İranlı hacı adayları, Cidde'deki Kral Abdulaziz Havalimanı'nda karşılandı. (Hac ve Umre Bakanlığı)
TT

İran, Suudi Arabistan ile ilişkilerini geliştirmek için Hac ibadetini kullanıyor

İranlı hacı adayları, Cidde'deki Kral Abdulaziz Havalimanı'nda karşılandı. (Hac ve Umre Bakanlığı)
İranlı hacı adayları, Cidde'deki Kral Abdulaziz Havalimanı'nda karşılandı. (Hac ve Umre Bakanlığı)

Saad Yaala
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suudi yetkililerin Müslümanlar arasında birliği teşvik edici koşullarda Hac sezonunu düzenlemedeki başarısına övgüde bulundu. Aynı zamanda Tahran'ın Riyad ile ilişkileri yumuşatma ve iki büyük bölge devleti arasındaki diyaloğun sonuçlarını almak için yapıldığına inanılan bir jestle, İranlı ilk hacı kafilesi Suudi Arabistan'a geldi.
Abdullahiyan, Twitter hesabından Farsça yayınladığı açıklamasında İranlı hacıların, Suudi kurumlarının sağladığı huzur, başarı ve hoşgörü ile bu yıl Beytullah’a ulaşmaya ve Mescid-i Nebevi’yi ziyaret etmeye hazırlandıklarını söyledi. İranlı hacıların işlerinin kolaylaştırılması kapsamında Hac mevsiminde Suudi Arabistan'a konsolosluk heyetinin gönderileceğini belirten Abdullahiyan, heyetin Dışişleri Bakanlığı’nı temsil ettiğini bildirdi. Aynı zamanda bu yılki Hac ibadetinin Suudi yetkililerin de desteğiyle ‘huzur ve ihtişam’ içerisinde gerçekleştirilmesine yönelik umudunu dile getirdi.
Hac ve Umre Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Hac ve Umre Bakanlığı, Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'na gelen İranlı ilk hacıları sıcak ve hoş bir atmosferde karşıladı” ifadelerine başvuruldu.
Her yıl olduğu gibi Hac mevsiminde Suudi Arabistan’ı eleştiren İran’ın bu yıl ise övgüde bulunduğu gözlemleniyor. Diğer yandan Suudi Arabistan'dan hediye almaktan kaçınmak gibi garip tavsiyelerde bulunan İran Dini Lideri Ali Hamaney, “Şayet oradan hatıralık hediyeler almak istiyorsanız zararı yok, bu iyi bir şey. Ancak İran harici bir yerden alışveriş yapılması, neye mâl olursa olsun diğerlerine destek verir” açıklamasında bulundu.

İran'dan Suudi Arabistan'a 158 uçuş
İran ve Körfez ülkeleri arasındaki ilişkileri geliştirmeye yönelik atılan kapsamlı adımlar olduğuna dikkat çeken bahseden İran Dışişleri Bakanlığı Körfez Bölgesi Genel Müdürü Ali Rıza İnayati, önemli bölgesel tartışmalarda iş birliği, siyasi çözümlerin benimsenmesi ve diyalog ihtiyacını vurguladı.
İranlılardan oluşan ilk hacı kafilesi pazar sabahı Kirman Havaalanı ve Tahran’daki Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan Medine’ye doğru yola çıktı. İran Havayolları Sözcüsü Mirakber Rızavi, 12 Haziran - 4 Temmuz tarihleri ​​arasında günde beş uçuş gerçekleştirilmesinin planlandığını duyurdu.
Bu kapsamda Qeshm Air, İran Airtour ve Meraj Airlines havayolları şirketleri tarafından 18 havalimanından, dönüşler de dahil olmak üzere 158 uçuşunun gerçekleştirilmesi öngörülüyor. 
IRNA’nın haberinde, İran’ın Körfez ülkeleri ile arasındaki ilişkilerin seviyesinin 13’üncü hükümet döneminde iyileştiği bilgisine yer verildi.
Koronavirüs salgınının neden olduğu aranın ardından, bu yılki Hac ziyaretinin daha kolay geçeceği öngörüsünde bulunan İnayati, İran ile Suudi Arabistan arasındaki görüşmelerin Hac sürecine de olumlu yansımasını umduğunu dile getirdi. “İran ile Suudi Arabistan arasındaki iş birliği uluslararası tavsiyeler ve forumlar düzeyinde eskisinden daha iyi hale geldi” dedi.
Bağdat'ta Irak hükümeti sponsorluğunda geçtiğimiz yıl nisan ayından bu yana doğrudan görüşmelerde bulunan Tahran ve Riyad, küçük çaplı da olsa bazı ilerlemeler kaydetti. Ancak iki ülke arasındaki büyükelçiliklerin yeniden açılması konusunda henüz bir karara varılmadı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Tahran ile müzakerelerde bir miktar ilerleme kaydedildiğini ancak yeterli olmadığını söylemişti. İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan da yaklaşık iki ay önce yaptığı açıklamada Tahran ile Suudi Arabistan arasındaki iş birliğinin bölge ve İslam dünyası sorunlarının çözümüne yardımcı olduğunu vurgulamıştı.
Tahran ocak ayı ortalarında, İslam İşbirliği Teşkilatı'nda İran'ı temsil edecek üç diplomatın Cidde’ye gönderildiğini duyurmuştu.

Suudi Arabistan hacılara kapılarını açıyor
Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı, sağlık tavsiyelerinin dikkate alınmasıyla birlikte ülkelere verilen kotalar doğrultusunda (yurtiçinden yüzde 15, yurt dışından yüzde 85 olacak şekilde) bu yılki Hac mevsiminde bir milyon hacının ağırlanacağını bildirmişti.
Koronavirüs salgını dolayısıyla Hac ibadetlerinin iki yıl boyunca yurt içiyle kısıtlandırılmasının ardından bu yıl İran dahil olmak üzere çeşitli ülkelerden hacılar ağırlanıyor. 2019’da yaklaşık 2,5 milyon hacı ağırlanmış, 2020’de bu sayı ülke dahilinden yalnızca bin kişi ile sınırlandırılmış, 2021’de ise aşıları tam olan 60 bin kişi kura yoluyla seçilmişti.
Bakanlık s“Bu yılki hacı adaylarının 65 yaş altı olması, Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan Kovid-19 aşılarını tamamlaması gerekiyor” açıklamasında bulunmuştu.



Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
TT

Suudi havalimanları 2024 yılında yüzde 15 büyüme ile 128 milyon yolcuyu ağırladı

Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)
Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havalimanı (SPA)

Suudi Arabistan kendisini Ortadoğu'da küresel bir havacılık merkezi olarak konumlandırmaya çalışırken, 2024 Hava Taşımacılığı İstatistikleri Bülteni, Krallığın havalimanlarını kullanan yolcu trafiğinde kayda değer bir büyüme olduğunu ve toplam yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 15'lik artışla 128 milyonu aştığını ortaya koydu.

Vizyon 2030'un başlatılmasından bu yana Suudi Arabistan, Ulusal Havacılık Stratejisi, Hava Bağlantı Programı ve operasyonel verimlilik elde etmek için havalimanlarının özelleştirilmesinin hızlandırılması yoluyla havacılık sektörünü geliştirme çabalarını yoğunlaştırdı. Suudi Arabistan 2030 yılına kadar 29 havalimanı aracılığıyla dünya çapında 250 noktaya bağlanmayı, yolcu sayısını yılda 330 milyona çıkarmayı ve havayolu kargo taşımacılığı kapasitesini 4,5 milyon tona yükseltmeyi hedefliyor.

Hava Bağlantı Programı, 12 yeni yabancı havayolu şirketinin Suudi Arabistan’a doğrudan seferler düzenlemesini sağladı ve 18 yeni şehir üzerinden 60'tan fazla yeni hava rotası açtı. Geliştirme projeleri arasında el-Ahsa Uluslararası Havalimanı'nın genişletilmesi ve Taif Uluslararası Havalimanı'nda yeni ek uluslararası terminalin açılışı yer alıyor.

İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından dün yayınlanan bülten, uluslararası uçuşlarda yolcu sayısının yüzde 14 artışla 69 milyona ulaştığını, iç hatlarda ise yüzde 16 artışla 59 milyon yolcu kaydedildiğini gösterdi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı yolcu sayısı bakımından Suudi havalimanları listesinin başında yer alarak yaklaşık 49 milyon yolcu ağırladı ve yüzde 14'lük bir büyüme kaydetti. Kral Halid Uluslararası Havalimanı yüzde 18 artışla 37,6 milyon yolcuyla ikinci sırada yer alırken, onu yüzde 15 artışla 12,8 milyon yolcuyla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı izledi.

Havalimanı kapasitesi

Suudi Arabistan'daki tüm havalimanlarının 2024 yılı için toplam kapasitesi 126 milyon yolcu. 2023 yılına göre yüzde 11'lik bir artışla yılda 50 milyon yolcu kapasitesine sahip olan Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı'nın fiili kullanım oranı yüzde 98. Bunu, yüzde 5 artış ve yüzde 96'lık kullanım oranıyla yılda 39 milyon yolcu kapasitesine sahip Kral Halid Uluslararası Havalimanı izledi.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı aynı zamanda bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 369 seferle en fazla dış hat seferine sahip havalimanı olurken, onu yüzde 5 artışla 272 seferle Prens Muhammed bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı, yüzde 6 düşüşle 165 seferle Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve yüzde 8 düşüşle 85 seferle Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Günlük ortalama yolcu sayısı uluslararası uçuşlarda 189 bine, iç hat uçuşlarında ise 162 bine ulaştı.

İç hat uçuşlarının sayısı yüzde 12 artışla 474 bine ulaşırken, dış hat uçuşlarının sayısı yüzde 10 artışla 431 bine çıktı.

Kral Abdulaziz Uluslararası Havalimanı 290 bin uçuşla uçuş sayısı bakımından havalimanları listesinin başında yer alırken, onu 274 bin uçuşla Kral Halid Uluslararası Havalimanı ve 105 bin uçuşla Kral Fahd Uluslararası Havalimanı takip etti.

Uluslararası uçuşlar

İstatistikler, günlük ortalama iç hat uçuş sayısının bin 295'e, günlük ortalama uluslararası uçuş sayısının ise bin 178'e ulaştığını gösterdi. Suudi Arabistan’ın hava bağlantı endeksi 2024 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 16'lık bir büyümeye tanık oldu. Suudi havayolu şirketlerinin iç hat uçuş sayısı 2024 yılında 412 bine ulaşırken, bu sayı yabancı şirketler için bin 584 ve genel havacılık için 60 bin oldu.

Uluslararası uçuşlarda ise Suudi havayolları 152 bin uçuş gerçekleştirirken, yabancı havayolları 266 bin uçuş, genel havacılık ise 13 bin uçuş gerçekleştirdi.

Yolcu düzeyinde, iç hat uçuşlarındaki yolcu sayısı Suudi şirketler aracılığıyla 58 milyona, yabancı şirketler aracılığıyla 49 bin yolcuya ve genel havacılık aracılığıyla 1,1 milyon yolcuya ulaştı. Uluslararası uçuşlardaki yolcu sayısı Suudi şirketler için 28 milyon, yabancı şirketler için 41 milyon ve genel havacılık için 80 bin yolcuya ulaştı.

Havayolu kargo taşımacılığı

Havayolu kargo taşımacılığı sektöründe, 2024 yılı boyunca toplam kargo hacmi 1,2 milyon tona ulaşarak 2023 yılına kıyasla yüzde 34'lük bir büyüme kaydetti. Mart ayı toplam 123 bin ton ile kargo hacmi açısından en yüksek ay oldu. Bu hacim 64 bin tonluk giden kargo, 720 bin tonluk gelen kargo ve 407 bin tonluk transit kargo arasında dağıldı.

Veriler ayrıca Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren uçak sayısının 2024 yılında 361'e ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 11'lik bir büyüme kaydettiğini gösterdi. Ticari uçak filosu, 250'den fazla koltuk kapasitesine sahip 97 uçak da dâhil olmak üzere yüzde 12'lik artışla 258 uçakla zirvede yer alırken, genel havacılık uçaklarının sayısı yüzde 7'lik artışla 103 uçağa ulaştı.

Al Sarh Turizm'in kurucusu ve ortağı Muheydib el-Muheydib, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada bu büyümeyi, hava bağlantısını geliştirmeyi ve uluslararası destinasyonların sayısını artırmayı amaçlayan Ulusal Havacılık Stratejisi'nin başlatılması, uçak filosunda bir önceki yıla göre yüzde 11'lik büyüme, iyileştirilmiş havaalanı altyapısı, koronavirüs pandemisinin ardından seyahat sektörünün toparlanması ve Suudi Arabistan'ın bir dizi uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapması gibi çeşitli temel faktörlere bağladı.