Suudi Arabistan ve Fas’tan stratejik ittifak mesajı

Suudi Arabistan ve Fas, Arap dünyasında ortak tutumun ve terörle mücadelenin önemini vurguladı

Fas Başbakanı  Aziz Ahnuş Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud’u Rabat’ta kabul etti (SPA)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud’u Rabat’ta kabul etti (SPA)
TT

Suudi Arabistan ve Fas’tan stratejik ittifak mesajı

Fas Başbakanı  Aziz Ahnuş Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud’u Rabat’ta kabul etti (SPA)
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud’u Rabat’ta kabul etti (SPA)

Fas, Suudi Arabistan Krallığı ile mutlak dayanışmasını ve Riyad'ın kendi topraklarının ve vatandaşlarının istikrarını ve güvenliğini korumak için aldığı tüm önlemlere verdiği desteği yeniledi.
Bu, Fas-Suudi Arabistan Ortak Komitesi toplantısının 13. oturumunun tutanaklarında geldi. Oturum, Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita ve Suudi mevkidaşı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud başkanlığında dün (Perşembe) Rabat'ta yapıldı.
Ortak komite, Yemen topraklarından İran yapımı balistik füzelerin ve insansız hava araçlarının Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki sivil bölgeleri hedef almasını kınadı.
Ortak komite ayrıca Arap ve İslam dünyası ile ilgili konuların yanı sıra uluslararası konuları da tartıştı ve iki ülkenin bu konudaki görüşlerinin uyumunu memnuniyetle kaydetti. İki ülkenin ortak çıkarlarına ulaşılmasını sağlamak ve uluslararası arenada meydana gelen hızlı değişimler ışığında Arap ve İslam milletlerinin sorunlarına hizmet etmek için sürekli koordinasyon ve istişare yapılması gerektiği vurgulandı. Bu bağlamda ortak Arap eyleminin öneminin altı çizildi.
Komite, Arap ülkelerinin dayanışma ve iyi komşuluk değerlerini koruyarak ve devletlerin iç işlerine karışmaktan ve toprak bütünlüklerini tehdit etmekten kaçınarak, birlik ve egemenliklerini savunmaları ve güvenlik ve istikrarlarını güçlendirmeleri gerektiğine vurgu yaptı.
Suriye, Yemen ve Libya gibi Arap ülkelerini etkileyen krizlere siyasi çözüm vurgusu yapan komite, bu çözümün ilgili BM ve uluslararası kararlar uyarınca söz konusu ülkelerin toprak ve ulusal birliklerini koruyan, güvenlik ve istikrarlarını garanti eden ve halklarının kalkınma ve özgürlük isteklerini yerine getiren bir çözüm olması gerektiğini kaydetti.
Fas Krallığı, Suudi Arabistan'ın Yemen'e barış getirmeye yönelik girişimlerine övgüde bulundu. Suudi Arabistan ise Fas Krallığı'nın ilgili Güvenlik Konseyi kararlarına dayanarak ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin gözetiminde Batı Sahra'da uzlaşmaya dayalı gerçekçi bir siyasi çözüm bulma çabalarına yönelik destekleyici duruşunu teyit etti.
Fas Krallığı'nın toprak bütünlüğüne sarsılmaz destek verdiğini komite tutaklarında ifade eden Suudi Arabistan, ayrıca uluslararası hukuka ve Güvenlik Konseyi ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu kararlarına uygun bir çözüme verdiği desteğin de altını çizdi.
Öte yandan Fas-Suudi Arabistan ortak komitesi, Sahel bölgesinde istikrarı desteklemek, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve radikalizm, terörizm ve ayrılıkçı hareketlerle mücadele etmek için daha fazla çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
Şarku’l Avsat’ın Suudi Arabistan haber ajansı SPA’dan aktardığı habere göre oturum tutanakları, Suudi Arabistan'ın bu bağlamda Fas Krallığı'nın güvenlik, kalkınma ve insan kaynaklarının oluşumuna odaklanan Sahel bölgesine yönelik üç boyutlu yaklaşımını takdir ettiğini ortaya koydu.
Gerekçeleri ne olursa olsun, aşırılık ve terörizmin tüm biçim ve tezahürlerini kınadığını yenileyen komite, bu tehlikeli belanın bir medeniyet veya din ile bağlantılı olmadığını vurguladı. Ayrıca terörle mücadele etmek, terörü ortadan kaldırmak ve nedenlerini ortadan kaldırmak için ortak bölgesel ve uluslararası çabaların önemini vurgulayan komite, ülkelerin yorulmak bilmez çabalarını ve terörizm ve şiddet içeren aşırıcılıkla mücadele alanında geliştirdikleri öncü girişimleri ele aldı. İki ülke arasında terörle mücadele alanında uluslararası çok taraflı düzeyde koordinasyonun sürdürülmesi gereği vurgulandı.
Öte yandan Suudi Arabistan, Kudüs Komitesi Dönem Başkanı Kral 6. Muhammed'in kutsal şehri savunmak, medeniyet kimliğini korumak ve çeşitli tek tanrılı dinler arasında hoşgörü ve bir arada yaşama sembolü olarak şehrin konumunu korumak için gösterdiği sürekli çabayı övdü.
Komite, Filistin halkıyla sağlam dayanışmasını ve ilgili uluslararası kararlar ve Arap Birliği uyarınca MS 4 Haziran 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız, egemen bir devlet kurma haklarını teyit ettiğini yineledi. Bu bağlamda, barış sürecindeki açmazın aşılması için çabaların yoğunlaştırılması ve nihai çözüme ilişkin tüm konuları ele alan bir anlaşmaya varılması çağrısında bulunan Fas-Suudi Ortak Komitesi belirli bir zaman dilimi içinde müzakere sürecinin yeniden başlatılması için çalışılması gerektiğini kaydetti. Komite anlaşmanın Arap Barış Girişimi ve uluslararası meşruiyet kararları temelinde iki devletli çözüme uygun olarak yapılması gerektiğini hatırlattı.
Toplantı tutanakları, ortak komitenin iki ülkenin bölgesel ve uluslararası örgütlerdeki konumlarını ortak çıkar konularında koordine etmenin önemini vurguladığını ortaya koydu. İki taraf ayrıca, bu kuruluşlarda iki ülkenin adaylıklarını desteklemeye devam etmeyi kabul etti ve komite, gerekli koşulları sağlamak için her yılın başında iki ülkenin adaylıkları hakkında önceden bilgi alışverişinde bulunacağı esnek bir mekanizma benimsemeyi kararlaştırdı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal Bin Ferhan’ın görüşmeleri
Fas Başbakanı Aziz Ahnuş tarafından kabul edilen Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Al-Suud, bir dizi bölgesel ve uluslararası meseleyi ve ortak çıkarları ilgilendiren gelişmeleri görüştü. İkili ayrıca iki ülke arasındaki ikili işbirliğini geliştirmenin yollarını ve iki ülke ve halkların ortak çıkarlarına ulaşmak için bunları çeşitli alanlarda geliştirme fırsatlarını da görüştüler.
Suudi Dışişleri Bakanı daha önce Rabat'ta Fas Temsilciler Meclisi Başkanı Raşid et-Talibi el-Alemi ile de bir araya geldi. Bin Ferhan ve Alemi iki ülkenin çıkarlarına ulaşmak için siyasi ve çok taraflı alanlarda işbirliğinin yoğunlaştırılmasının önemine ek olarak, iki ülke arasındaki ikili ilişkileri ve ortak işbirliğinin tüm alanlarında bu ilişkileri geliştirmenin yollarını gözden geçirdi.
Diğer yandan Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita ve Suudi mevkidaşı Prens Faysal bin Ferhan Âl-i Suud, iki ülke arasındaki yüksek düzeydeki işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirdiler. İki ülkenin liderleri Kral 6. Muhammed ve Kral Selman'ın himayesi sayesinde, Kudüs’ün çeşitli siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal boyutlarda tanık olduğu ivme ve gelişme için takdirlerini sundu. Bu, Fas-Suudi Arabistan Ortak Komitesinin Rabat'taki 13. oturumu vesilesiyle Burita ve Prens Faysal bin Ferhan tarafından yapılan görüşmeler sırasında geldi.
Oturumun tutanakları, iki bakanın iki ülke arasındaki ikili iş birliğinin tüm yönlerinin değerlendirilmesini de içeren verimli kardeşçe görüşmelerde bulunduğunu gösterdi. Görüşmeler, ortak çıkarları ilgilendiren bir dizi bölgesel ve uluslararası meseleyi gözden geçirdi ve bu konudaki görüş uyumunu ve iki kardeş ülke arasındaki koordinasyonu yansıttı.
Komitenin 13-15 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirdiği hazırlık toplantılarında, uzmanlar ve üst düzey yetkililerin memnuniyet verici çalışmaları hakkında iki taraf da bilgilendirildi.
Burita yaptığı açıklamada ülkesinin ve Suudi Arabistan'ın "dostluk bağlarına ve kalıcı dayanışmaya dayanan seçkin bir ilişkiyi ve iki liderliğin bu ilişkiyi en üst düzeye taşıma hırsını" paylaştığını söyledi.
Suudi mevkidaşı ile düzenlediği ortak basın toplantısında Buurita, iki ülke arasındaki ilişkilerin "benzersiz" olduğunu vurguladı. Faslı bakan, Suudi mevkidaşı ile yaptığı görüşmelerin ikili ve bölgesel meseleleri konuşmak için bir fırsat oluşturduğunu da sözlerine ekledi. Bu görüşmelerin, Suudi Arabistan'ın topraklarını korumak ve vatandaşlarına güvence vermek için aldığı tüm önlemlere desteği teyit ettiğini söyleyen Burita, Fas Krallığı'nın yüksek çıkarlarını ilgilendiren konulardaki tutarlı tutumları için Suudi Arabistan Krallığı'na teşekkür ve minnettarlığını ifade etti.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.