Rusya, Suriye’nin kuzeyine askeri operasyonların bir Kürt devletinin kurulmasına yol açabileceği konusunda Ankara'yı uyardı

10 Haziran’da çekilmiş Suriye’nin kuzeydoğusunda Haseke iline bağlı Tel Tamer’da SDG, YPG ve YPJ bayrakları fotoğrafı (Reuters)
10 Haziran’da çekilmiş Suriye’nin kuzeydoğusunda Haseke iline bağlı Tel Tamer’da SDG, YPG ve YPJ bayrakları fotoğrafı (Reuters)
TT

Rusya, Suriye’nin kuzeyine askeri operasyonların bir Kürt devletinin kurulmasına yol açabileceği konusunda Ankara'yı uyardı

10 Haziran’da çekilmiş Suriye’nin kuzeydoğusunda Haseke iline bağlı Tel Tamer’da SDG, YPG ve YPJ bayrakları fotoğrafı (Reuters)
10 Haziran’da çekilmiş Suriye’nin kuzeydoğusunda Haseke iline bağlı Tel Tamer’da SDG, YPG ve YPJ bayrakları fotoğrafı (Reuters)

Suriye'nin kuzeyindeki Halep kırsalında Menbiç ve Tel Rıfat'a yönelik beklenen bir Türk askeri harekatı hakkında açıklamalar gelmeye devam ederken, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Türkiye ve muhaliflerin kontrolünde bulunan bölgeler, Suriye Milli Ordusu, Türkiye, Rusya, SDG ve ABD liderliğindeki DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyon’dan takviyelere tanık oluyor.
Türk Ordusu dün bölgeye yeni bir takviye birlik gönderdi. Bab es-Selame kapısından giriş yapan askeri takviyeler kapsamında kamyonetlerin tanklar, çeşitli zırhlı araçlar ve asker araçlar taşıdığı ifade edildi.
Türk kuvvetleri perşembeyi cumaya bağlayan gece Halep'in kuzey kırsalındaki Tel Rıfat kasabasında bir Rus askeri üssünü içeren hedefleri bombaladı. Ancak bombalar hedeflerin çevresine düştü. Bombardıman, Halep'in kuzeyindeki Marea ve Mara'anaz civarında SDG konuşlandırma alanlarını da hedef aldı. Şeyh İsa ekseni, orta ve ağır makineli tüfeklerle karşılıklı olarak hedef alınırken herhangi bir can kaybı yaşanmadı.
İki gün önce, Türk kuvvetleri ve Ankara tarafından desteklenen muhalif gruplar, Halep'in kuzeydoğu kırsalında, Menbiç'in kuzeyindeki el-Muhsinli köyü çevresini ağır topçular ve havan toplarıyla bombaladı. Bombardıman, SDG'nin konuşlandığı bölgelerde, Şerava ilçesindeki köyleri, Kefr Anton köylerinin çevresini, Miniğ Askeri Havaalanını ve Halep'in kuzey kırsalındaki Tel Karah köyünün çevresini hedef aldı.
Aynı zamanda, Rus kuvvetleri Haseke'nin kuzeybatısındaki Tel Tamer kırsalındaki cephe hatlarına yakın el-Mebakir'deki üslerine askeri takviyeler getirdi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün takviyelerin makineli tüfek ve mühimmat içerdiğini bildirdi. Rus kuvvetleri, 7 Haziran'dan bu yana üsse ikinci kez takviye gönderdi. Önceki takviyede, uçaksavar da dahil olmak üzere radarlar ve ağır ve orta silahlara ek olarak personel taşıyıcılar, zırhlı araçlar ve kapalı askeri araçlar göndermişti.

Rusya’dan operasyon açıklaması
Rusya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz Mayıs ayında, Türkiye'nin güney sınırlarını korumak için Suriye topraklarında 30 kilometre derinliğinde güvenli bölgelerin kurulmasını tamamlamak için gerçekleştirileceğini açıkladığı olası Türk askeri operasyonunun, ‘akıllıca bir hareket’ olmayacağını ve bölgeyi istikrarsızlaştıracağını söyledi.
Rusya Devlet Başkanı'nın Suriye Özel Elçisi Alexander Lavrentiev, Rusya'nın Türkiye'nin askeri operasyon düzenleme adımının arka planına karşı Suriye'deki güçlerini artırmayacağını söyledi. Beklenen Türk harekâtının herhangi bir sorunu çözmeyeceğine, ancak Türkiye'nin güvenliğine yönelik yeni tehditler oluşturacağına işaret etti. Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki operasyonunun ‘Kürtleri bir devlet kurmaya itebileceğini ve bunun komşu ülkeler için geniş kapsamlı sonuçları olacağını’ söyleyen Lavrentiev, dün ‘Novosti haber ajansına’ verdiği röportajda “Türk meslektaşlarımıza bunun Kürtler arasında ayrılıkçı duyguların artmasına yol açabileceğini ve onları bir devlet kurmaya motive edebileceğini, bunun Suriye, Türkiye, İran veya Irak'ın çıkarına olmadığını söyledik” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz Çarşamba günü Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan'da sonuçlanan Astana görüşmelerinde Rus heyetinin, bu adımın ters sonuçlarına Türk tarafını ikna etmek için her türlü çabayı gösterdiğine dikkati çeken Alexander Lavrentiev, “Ayrıca Moskova, Kürtleri Şam ile anlaşmaya, Suriye topraklarının birliğini yeniden sağlamaya ve SDG’yi Suriye Ordusu saflarına dahil etmeye ikna etmeye çalışıyor. Bu, Suriye'deki durumun olumsuz gelişmesini önleyecektir. Türkiye, Suriyeli Kürtlerle müzakere etmenin imkansız olduğunu düşünüyor ve bu nedenle onlarla diyaloga girmiyor” dedi. Rus Elçi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın operasyonu yürütmekten kaçınmasını umduğunu dile getirerek, ‘Suriye ve Türk orduları arasında doğrudan bir çatışma olabileceği’ konusunda uyarıda bulundu.
Washington'un ‘terör örgütü DEAŞ ve bu operasyona katılan güçleriyle mücadele çabalarına ciddi bir tehdit’ oluşturacağını düşündüğü askeri harekata yönelik uyarıları ışığında SOHR, Irak'ın IKBY bölgesinden gelen Uluslararası Koalisyon’a ait bir askeri konvoyun Suriye'nin kuzey ve doğu bölgelerine girdiğini bildirdi.
Konvoyda lojistik ve askeri malzeme yüklü 76 araç yer aldı. Daha sonra Uluslararası Koalisyon'un Suriye'nin kuzey ve doğusundaki üslerine dağıtılmak üzere Haseke Valiliği'ndeki üslere yöneldiği belirtildi.



Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.