Katar Emiri Sani, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ortak Arap eylemini etkinleştirmeyi görüştü

Sisi dün Kahire'de Sani ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi dün Kahire'de Sani ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Katar Emiri Sani, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile ortak Arap eylemini etkinleştirmeyi görüştü

Sisi dün Kahire'de Sani ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi dün Kahire'de Sani ile bir araya geldi. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani dün Mısır’ın başkenti Kahire’yi ziyaret etti. Katar Emiri’nin ziyareti, Mısır ile iş birliğinin yanı sıra ortaklığı güçlendirme, ortak Arap eylemini harekete geçirmek ve bölgesel ve uluslararası gelişmeleri tartışmak için Ruanda'da düzenlenen İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) toplantısının ardından gerçekleştirdi.
Yaklaşık yedi yılın ardından Kahire’ye giden Katar Emiri, Mısır’a en son ziyaretini 2015 yılında Şarm eş Şeyh’te yapılan Arap Zirvesi kapsamında düzenlemişti. Kahire ve Doha arasındaki ilişkiler, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn'in Ocak 2021'de, 2017'de başlayan Katar boykotlarını sona erdirmek için anlaştıkları el- Ula Bildirisi’nden bu yana gelişme gösterdi. İki ülke arasındaki ilişkiler geçtiğimiz aylarda her düzeyde, sık sık düzenlenen karşılıklı ziyaretlerin yanı sıra siyasi ve ekonomik alanlarda birçok iş birliği anlaşması ve mutabakat zaptı imzalanmasına tanıklık eden bir uzlaşı aşamasına girdi.
Sisi, Katar Emiri’ni Mısır’a davet ederek,  ‘bir sonraki aşamada iki ülke arasındaki istişareleri sürdürmenin ve ortaklıkları ilerletmek için çalışmanın önemini’ vurguladı. Mısır Cumhurbaşkanı Haziran 2021’de Dışişleri Bakanı Samih Şükri ile Katar Emiri’ne davet göndererek, ‘Mısır-Katar ilişkilerindeki somut ilerleme doğrultusunda ikili işbirliğinin çeşitli mekanizmalarını yeniden başlatmak amacıyla ortak adımların devamını ve tüm önemli sorunları mevcut anlaşma çerçevesinde çözüme kavuşturma arzusunu sabırsızlıkla beklendiği’ ifade etti. Aynı yılın mayıs ayında, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdul Rahman Al Sani, Tamimi’den Sisi'ye Doha'yı ziyaret etmesi için bir davetiye iletti.
Mısır Maliye Bakanı Muhammed Muit en son, Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen Katar Ekonomik Forumu kapsamında Katarlı mevkidaşı Ali bin Ahmed ile ikili bir görüşme gerçekleştirdi. Mısır Bakanlar Kurulu tarafından dün yapılan açıklamada, görüşme sırasında Doha ve Kahire’nin mali vizyon pozisyonlarını ve politikalarını uluslararası forumlarda koordine etmeye yardımcı olacak ikili iş birliğini güçlendirmenin yanı sıra her iki ülkede yatırımları teşvik etmenin ve ortak çalışma mekanizmaları geliştirmenin öneminin vurgulandığı bildirildi. Katar ve Mısır ilişkilerinin somutlaştırılması gerektiğini kaydedilen açıklamada, küresel ekonomik zorluklar ışığında her iki ülke halkının çıkarlarına hizmet edecek ortak çabalara değinildi. Ayrıca tüm ülkelerin ekonomisini etkileyen Avrupa’daki savaşın olumsuz yansımalarını kontrol altına almak gerektiğinin altı çizildi. Katarlı Bakan, Mısır ile ilişkilerin kardeşlik ilkesine dayalı olduğunu belirterek ülkesinin, tarihi bağlar devam ettiği sürece Mısır'a yatırıma devam edeceğini vurguladı.
Mısır ve Katar daha önce, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurahman Al Sani'nin Kahire'ye gerçekleştirdiği ziyarette Mısır'a toplam 5 milyar dolarlık yatırım ve ortaklık konusunda bir anlaşma imzalandığını açıklamıştı.
Mısır Sanayi ve Ticaret Bakanı Nevin Cami, Katar Yatırım ve Serbest Bölgeler Bakanı Ahmed bin Muhammed el Said ile iki ülke arasındaki yatırım fırsatlarını ve iş birliğini görüştü.
Doha’yı ziyaret eden Bakan Cami, yaptığı açıklamada görüşmenin iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi için eşsiz bir fırsat olduğunu belirtti. Cami, Katarlı mevkidaşını, serbest ticaret bölgelerinin geliştirilmesi, yatırımların artırılması ve iş birliği fırsatlarını görüşmek için Kahire’ye davet etti. Bakan Cami ayrıca Katarlı mevkidaşı ile Mısır- Katar Ortak İş Konseyi’nde reform yapılması konusunda uzlaştıklarını açıkladı.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Katar Emiri’nin Kahire ziyaretinin iki ülke arasında bir dizi ekonomik anlaşmanın imzalanmasına ve yatırım ve ticaret alanlarında ortaklıkların sonuçlandırılmasına tanık olacağını aktardı.
Sisi geçtiğimiz mart ayında, Mısır-Katar ilişkilerinde ‘somut ilerleme’ olarak nitelendirdiği ve ‘iki ülke ve halkın amaçlarına ve çıkarlarına hizmet edecek adımlara’ değinerek Arap bölgesinde güvenlik ve istikrarı koruma çabalarına değindi. Bu açıklamada, Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani’nin Kahire ziyareti sırasında geldi. Katar Emiri, Dışişleri Bakanı aracılığıyla ilettiği mesajda, Mısır Cumhurbaşkanı’nı Doha’ya davet etti ve Mısır-Katar arasındaki ikili ilişkileri kuvvetlendirme, bölgesel ve uluslararası durumlardaki gelişmeleri değerlendirme ve iki ülkenin isteklerine hizmet edecek şekilde bu konudaki pozisyonları koordine edebilme amacıyla iki devletin ortak çalışma yürütmesi konusunda istekli olduklarını ifade etti. Mısır Cumhurbaşkanlığı’nın bildirdiğine göre Katar Dışişleri Bakanı ‘Mısır’ın, Arap ulusal güvenliğinin korunması ve Arap uluslarının meselelerinin savunulmasında, Cumhurbaşkanı Sisi’nin önderliğinde oynadığı stratejik ve önemli rolü, ayrıca Mısır’ın bölgenin güvenlik, istikrar ve kalkınmasını sağlama gayretlerini ve yorulmak bilmeyen çabalarını takdir etti.’
Uzlaşmanın tamamlanmasının ardından Sisi, sonuncusu geçtiğimiz şubat ayında olmak üzere Katar Emiri ile Pekin'deki Kış Olimpiyatları'nın açılışı sırasında birçok kez bir araya geldi.



Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian


Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
TT

Mısır ve Katar, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçmeyi umuyor

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları’na mensup bir savaşçı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) personeli ve Hamas mensupları Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda İsrailli rehinelerin cesetlerini ararken alanda nöbet tutuyor. (EPA)

Mısır ve Katar, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının yakında uygulanacağına dair umutlarını dile getirdiler.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün yaptığı açıklamada, ülkesinin ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı planın ilk aşamasını tamamlamak üzere olduğunu ve ikinci aşamanın yakında başlayacağını umduğunu belirtti.

Abdulati, Mısır'ın Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla insani yardımı daha büyük miktarlarda ve kısıtlama olmaksızın Gazze Şeridi'ne ulaştırmayı umduğunu söyledi. Ülkesinin Gazze'nin yeniden inşası konulu bir konferansın tarihini belirlemek için ABD ile koordinasyon içinde olduğunu açıklayan Abdulati, konferansın Mısır ve ABD'nin eş başkanlığında gerçekleştirileceğini ifade etti.

Güvenlik desteği konusuna da değinen Abdulati, bölgede istikrar ve güvenliği teşvik etme çabalarının bir parçası olarak, Mısır'ın Filistin polisinin eğitimine katılım konusunda Avrupa ülkeleriyle istişareye hazır olduğunu bildirdi.

Katar ise Hamas ve İsrail'in ‘çok yakında’ ikinci aşama görüşmelerine başlamasını umduğunu ifade etti.

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Doha'da düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin önerisiyle ulaşılan ve 10 Ekim'den beri yürürlükte olan Gazze ateşkes anlaşmasına atıfta bulunarak, “İki tarafı mümkün olan en kısa sürede ikinci aşamaya geçmeye zorlamamız gerektiğine inanıyoruz” dedi.

Ensari, görüşmelerin Gazze Şeridi'nin güneyinde İsrail kontrolündeki bir bölgede bulunan tünellerde mahsur kalan Hamas savaşçılarının akıbeti gibi çetrefilli konuları da içereceğini kaydetti.