Kral Selman bin Abdulaziz’in yardımcısı, Mekke Emiri ve Merkezi Hac Komitesi Başkanı Prens Halid el-Faysal, Şarku’l Avsat’a konuştu: Suudi Arabistan’ın Hac sürecindeki rolünü hafife alan kötü niyetli taraflar siyasi iç güdülerle hareket ediyor

Prens Halid el-Faysal, bu yılki Hac sezonu öncesinde yapılan hazırlıkları teftiş etti. (Şarku’l Avsat)
Prens Halid el-Faysal, bu yılki Hac sezonu öncesinde yapılan hazırlıkları teftiş etti. (Şarku’l Avsat)
TT

Kral Selman bin Abdulaziz’in yardımcısı, Mekke Emiri ve Merkezi Hac Komitesi Başkanı Prens Halid el-Faysal, Şarku’l Avsat’a konuştu: Suudi Arabistan’ın Hac sürecindeki rolünü hafife alan kötü niyetli taraflar siyasi iç güdülerle hareket ediyor

Prens Halid el-Faysal, bu yılki Hac sezonu öncesinde yapılan hazırlıkları teftiş etti. (Şarku’l Avsat)
Prens Halid el-Faysal, bu yılki Hac sezonu öncesinde yapılan hazırlıkları teftiş etti. (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’in yardımcısı, Mekke Emiri ve Merkezi Hac Komitesi Başkanı Prens Halid el-Faysal, hacıların karşılanacağı kutsal mekanlarda yapılan hazırlıkları denetledi. Mina'daki Merkez Hac Komitesi toplantısına başkanlık eden Faysal, gösterdikleri özen ve ilgi, aynı zamanda hacılara hizmet etmede sunulan imkanların bolluğu dolayısıyla âkil liderlere teşekkürlerini sundu.
Prens Faysal, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte kendilerinin yapılanlardan emin olmalarına rağmen Suudilerin hacılara hizmet etmedeki rolünü sorgulayanların siyasi amaçlarla hareket ettiklerini vurguladı. “Hacılara hizmet yolundaki bu yüce görevi yerine getirmekle meşgul olduğumuz için bu art niyetli seslere kulak asmıyoruz” vurgusunda bulundu.
41’den fazla devlet kurumu tarafından gerçekleştirilen Hac planlarından bahseden Prens Faysal, her biri 417 yolcu kapasiteli 35 trenin hacıları Mekke ile Cidde arasında taşımak üzere hazırlandığını, her gün gerçekleştirilecek 30 seferin artırılabileceğini belirtti. 790 bin hacının taşınması için 16 bin modern otobüs sağlandığını, Sağlık Bakanlığının Mekke ve kutsal mekanlarda 171 sağlık merkezinin desteklediği 3 bin 700'den fazla yatak kapasiteli 18 hastaneyi, aynı zamanda Cidde ve Taif’teki hastaneler ve sahra hastanelerini de hazır hale getirdiğini kaydetti.
Bu yıl hacılar için yeni özelliklerin yer aldığı bir milyon kartın çıkarılacağı bilgisini veren Prens Faysal, içerisinde kişisel bilgilerin, sağlık bilgilerinin, haca dair verilerin bulunduğu bir barkodun bulunacağını bildirdi. Bu tarz bir uygulamanın düzensiz Hac sürecinin önlenmesine yardımcı olduğunu söyleyen Faysal, güvenlik servislerinin şuana dek sahte Hac kampanyaları ilanı paylaşarak maddi gelir elde etmeye çalışan 30 kişinin tutukladığını bildirdi.

Hac planı
Suudi hükümetinin her Hac mevsiminde hacılara ‘barınma, ulaşım, yemek ve gruplara ayırma’ hususlarında en iyi hizmetleri sunmaya istekli olduğunu vurgulayan Prens Faysal, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Tüm bunlar Allah’ın bu ülkeye bahşettiği, hacılara hizmet etme ayrıcalığından kaynaklanıyor. Bu, eşi benzeri olmayan bir onur. Merkez Hac Komitesi olarak, kutsal topraklara gelenlere hizmette her türlü çabanın gösterilmesi gerektiğini daima vurgulayan Suudi liderliğinin direktiflerini uygulamak için çalışıyoruz.”
Yıl boyunca yapılan heyet toplantılarında Hac planlarının görüşüldüğünü, verilen ve verilecek hizmetlerin değerlendirdiğini aktaran Prens Faysal, “Hacıları memnun etme yolunda hizmetleri geliştirmek ve yükseltmek için kazanımları ve olumlu yönleri artırıyor, gözlemlere yönelik çözümler geliştiriyoruz” dedi. 
Hacılara hizmet etmede var gücüyle çalışan, kadroları ve maddi imkanları bu asil amaç için kullanan 41'den fazla devlet kurumu olduğuna işaret eden Prens Faysal, Mekke’de hacıların barındırılacağı binalar için 2 bin 300'den fazla ruhsat verildiğini, böylece bir buçuk milyon hacının bu yapılarda kalabileceğini ifade etti. Cebel-i Rahme çevresinin yenilenmesi için 200 bin metrekarelik bir alanı kaplayan geliştirme projesi olduğu bilgisini veren Prens Faysal, Cebel-i Rahme ve çevresinin aydınlatılması, otobüs ve ziyaretçi araçları için halka açık otoparkların kurulması, sistemlerin işletim ve bakımı, Cemerat bölgesinin denetlenmesi gibi faaliyetlerin gerçekleştirildiğine dikkat çekti.

Çadırların geliştirilmesi
İlgili makamların tüm Hac sürecinin daha gelişmiş bir düzeyde gerçekleştirilmesi yönünde çalıştığına değinen Prens Faysal, Mina'daki ibadet mekanlarının Mekke ve Kutsal Mekanlar Kraliyet Komisyonu gözetiminde geliştirilmesi projesinin de bu kapsamda geldiğini, buranın yarım milyon metrekarelik bir alana kurulu olduğunu ve mevcut ibadet alanlarının yüzde 20’sini içerdiğini ifade etti. Ayrıca Arafat'ta altyapı geliştirme çalışmalarının henüz ilk aşamasında olduğunu, bu projelerin önümüzdeki birkaç yıl içinde tamamlanacağını da sözlerine ekledi.

Hizmetler
Mekke’de ve ibadet yapılan alanlarda elektrik enerjisinin 3 milyar riyali aşacak değerde artırılmasına yönelik projelerin hayata geçirildiğini aktaran Prens Faysal, Zilhicce ayında yaklaşık 20 milyon metreküp suyun pompalanmasının hedeflendiğini belirtti. Aynı zamanda en az 7 bin 400 destekli işçi çalıştıran 28 servis merkezinin 65 binden fazla ekipmanla donatıldığını kaydetti.  

Hacılar ve sağlık önlemleri
Bu yıl yurtiçinden 150 bin, yurt dışından da 850 bin hacının karşılanacağını hatırlatan Prens Faysal, İslam İşbirliği Teşkilatı ülkelerinin her bir ülkenin payını her milyon kişi için bin hacı olarak belirlediğini aktardı. Koronavirüs salgınının Hac mevsimini iki yıl üst üste kısıtlamasının ardından bu yılki hacı sayısındaki artışın hacıların güvenlik ve emniyetlerini sağlama yönünde sağlık önerileri ve ülkelere verilen kotalara dayandırıldığını vurguladı.  
Küresel sağlık durumunu izleyen özel komitelerin varlığına işaret eden Mekke Emiri Faysal, bu komitelerin pandeminin ya da herhangi bir hastalığın yansımalarını incelemek, hacıların güvenliğini sağlamak için mekanizmalar ve önleyici tedbirler almakla görevli olduklarını ifade etti. Nitekim Suudi Arabistan Krallığı’nın bilgeliği sayesinde bu salgın hastalıklarla baş etme konusundaki üstün yeteneğini kanıtladığına işaret eden  Faysal, koronavirüs pandemisinin birçok etkinliğin askıya alınmasına neden olduğunu ancak Hac sürecine hiçbir zaman ara verilmediğini vurguladı. “Müslümanlar Allah’a şükür ki iki yıl içerisinde herhangi bir salgın hastalık kaydedilmeden ibadetlerini gerçekleştirdiler” ifadelerini kullandı.

Mekke yolu girişimi
Mekke yolu girişiimi, başta hacıların Hac ibadetlerini yerine getirmesi için uygun bir iklim yaratılması olmak üzere birçok amaç için ortaya atıldı. Şarku’l Avsat’ın bu girişimden faydalanan ülkelere dair sorusunu yanıtlayan Prens Faysal, “Beytullah misafirlerine en iyi hizmetin verilmesini amaçlayan bu girişime her yıl yeni ülkeler ekleniyor” dedi.
Söz konusu hizmetlerin Krallığa giriş prosedürlerinin tamamlanması, buraya vardıklarında özel bir salonda karşılanmaları ve havaalanında beklemeden ikamet yerlerine transfer edilmeleri yoluyla sunulduğunu belirten Prens Faysal şu an beş ülkenin bu hizmetlerden faydalandığını ancak bu sayının artırılacağını kaydetti.

Teknoloji
Suudi Arabistan Hac sürecinin teknoloji ile pekiştirilmesi yönünde yoğun bir çaba sarf ettiğini belirten Prens Faysal, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Teknolojiyi misafirlerimize hizmet etme yönünde yıllar önce kullanmaya başladık. Hacıların Krallığa girişlerinden Allah’ın izniyle buradan selametle çıkışlarına kadar tüm süreçlerde teknoloji hakim. Bu konuda öne çıkan çalışmalardan biri de hacılara verilen akıllı kartlar. Yıllar önce başlatılan bu girişim, sürekli olarak geliştirilmekte, hacıların ülkeden ayrılıncaya dek yolculuklarını düzenlemeye katkıda bulunmaktadır.”
Hacıların kaldıkları çadırlar, ulaşım saatleri ve toplanma yerleri hakkında bilgiler içeren bu kartların kalabalıkları organize etmeye ve yönetmeye yardımcı olduğunu belirten Prens Faysal, bu yıl içerisinde barkodların bulunduğu yeni özelliklere sahip bir milyon kartın daha çıkarılacağını ifade etti. Aynı zamanda görevlilere de hacılarla iletişim kurmalarına, onlara rehberlik etmelerine, olaylarla başa çıkmalarına, hacıların verilerini güncellemelerine imkan sağlayacak hızlı müdahale özelliğine sahip kartların dağıtılacağını kaydetti.

Varış ve ayrılış
Havalimanında gelen hacıları ağırlamak üzere belirlenen salonların varışta misafirleri ağırlayacak şekilde genişletilerek 34 adet klimalı salona dönüştürüldüğünü, seyahat işlemlerinin tamamlanması yönünde 498 platformun sağlandığını belirten Prens Faysal, ayrıca 116 otobüs durağının hacıların kutsal mekanlara iletilmesi için hazır olduğunu ifade etti.
Yetkili makamların hacıların varış ve ayrılışları, gruplara ayrılmaları yönünde zaman çizelgeleri hazırladığını söyleyen Prens Faysal, bu yıl Hac ve Umre şirketleri ile Sivil Havacılık Otoritesi arasında, hacıların bavullarının teslim alınması yönünde koordinasyon kurulacağını ifade etti. Bavulların Mekke’de teslim alınacağı salonların seyahat işlemlerinin hızlandırılması için kurulduğunu da ekledi.

Hacıların kutsal mekanlara aktarılması
Hacıların kutsal mekanlara aktarılması için kullanılacak ulaşım araçları konusunda da açıklamalarda bulunan Prens Faysal, Cidde ile Mekke şehri arasında kalan Harameyn Hızlı Treni'nin sunduğu hizmetlere dikkat çekti. Her biri 417 yolcu kapasiteli 35 trenin hacıları Mekke ile Cidde arasında taşımak üzere hazırlandığını, her gün gerçekleştirilecek 30 seferin artırılabileceğini aktaran Prens Faysal, el-Meşair el-Mukaddese Metro Hattı’nın 210 bin hacıyı taşıyacağından, aynı zamanda 16 bin modern otobüs ile 790 bin hacının taşınabileceğinden bahsetti. Hacıların Mescid-i Haram'da beş vakit namaz kılabilmeleri için Mekke’de 9 istasyonun hazır edildiğini, Zilhicce’nin 10 ve 11. günlerinde Mina eteklerindeki beş bölgeden Mescid-i Haram’a götürülmeleri yönünde planların yapıldığını da sözlerine ekledi.

Sahte kampanyalar
İlgili makamların sahte kampanyalar düzenleyerek hacıları kandırmaya çalışan taraflara darbe indirdiğini vurgulayan Prens Faysal sözlerini şöyle sürdürdü:
“Haccı manipüle edenlere ve bu yöndeki dolandırıcılara müsamaha etmiyoruz. Bu kapsamda güvenlik yetkilileri, Hac yapmak isteyenleri dolandırmaya çalışan tarafları takip ediyor. Bu faaliyetlerin sınırlanması kapsamında Hac Bakanlığı, farz olan Hac ibadetlerini gerçekleştirmek isteyenler için internet platformunu ve Eatmarna uygulamasını tahsis etti. Hacı adayları böylece lisanslı şirketlerden kendilerine uygun olanları seçebiliyor. Şuana dek sahte Hac kampanyaları ilanı paylaşarak maddi gelir elde etmeye çalışan 30 ihlalci güvenlik çabaları kapsamında tutukladı.”

Şüpheler
Prens Faysal, her yıl Hac mevsiminde Suudi Arabistan’ın Hac hizmetlerindeki rolünü sorgulayan, aynı cümleleri her seferinde tekrarlayanlar konusunda ise şunları söyledi:
“Bu seslerin her yıl duyulması şaşırtıcı değil. Suudi Arabistan’ın Hac sürecindeki rolünü hafife alan kötü niyetli taraflar siyasi iç güdülerle hareket ediyor. Krallığın çabalarını gölgede bırakmak, hacılara ve umrecilere verilen hizmeti küçümsemek isteyenler aslında bu kapsamda sarf edilen çabaların derecesini çok iyi biliyorlar. Tüm sektörler verilen hizmetleri geliştirme yönünde durmak bilmeden çalışıyor. Hiçbir şey bizi bundan alıkoyamaz. Daha önce de söylediğim gibi; ev sahipliğimiz Allah’ın bu ülkenin liderlerine bahşettiği bir şereftir. O nedenle bizler bu seslere kulak asmıyoruz. Zira söz konusu yüce görevimizi yerine getirmekle ve bu kapsamda her türlü imkanı sağlamakla meşgulüz.”



Suudi Arabistan, Trump'ın bölgesel vizyonunun temel taşlarından biri

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Riyad'da yaptıkları görüşmede mutabakat zaptı imzaladılar, 13 Mayıs (Reuters)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Riyad'da yaptıkları görüşmede mutabakat zaptı imzaladılar, 13 Mayıs (Reuters)
TT

Suudi Arabistan, Trump'ın bölgesel vizyonunun temel taşlarından biri

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Riyad'da yaptıkları görüşmede mutabakat zaptı imzaladılar, 13 Mayıs (Reuters)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Riyad'da yaptıkları görüşmede mutabakat zaptı imzaladılar, 13 Mayıs (Reuters)

Brian Katulis

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Başkan Donald Trump ile görüşmek üzere Washington'a gittiğinde, masaya yatırılacak konuların sayısı çok ve birbiriyle bağlantılı olacak. Trump'ın mayıs ayında Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında ekonomi ve yapay zeka da dahil olmak üzere teknoloji alanlarında temelleri atılan gelişmiş ikili iş birliği çerçevelerinin takibinin yanı sıra, öne çıkan bölgesel güvenlik konuları da gündemin üst sıralarında yer almaya devam ediyor.

Riyad'ın yıllardır peşinde koştuğu eski ama her daim gündemde bir hedef olan güvenlik garantileri veya ABD ile savunma anlaşması konusu ön planda yer alıyor. Mart 2023'te, Çin'in Pekin'de arabuluculuk yaptığı bir anlaşmayla Suudi Arabistan ve İran arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden başlayacağının duyurulmasının ardından Riyad, Amerikan güvenlik garantilerini elde etme çabalarını yoğunlaştırdı. Bu hamle, özellikle Husiler, Hizbullah ve Suriye ile Irak'taki çeşitli milis grupları içeren ve “Direniş Ekseni” olarak bilinen bölgesel ortaklar ağı göz önüne alındığında, birçok ülkenin İran İslam Cumhuriyeti'nin niyetlerine ilişkin devam eden şüphelerini yansıtıyordu.

İki yıl öncesine kadar durum böyleydi. Bugün ise tablo tamamen farklı. 2025'te bölgesel sahne nispeten kısa bir sürede kökten değişti. Haziran ayında İsrail'in ABD'nin doğrudan desteğiyle başlattığı 12 günlük savaşta, İran’ın askeri kabiliyetlerine ve nükleer programına yıkıcı darbeler indirildi. Geçtiğimiz yıl da İran'ın Lübnan Hizbullahı'na ve Suriye'deki Esed rejimine yaptığı uzun vadeli yatırımlar çöktü ve bu durum İran rejiminin bölgesel stratejisini yerle bir ederek, onu 1979 devriminden sonra en zayıf noktaya getirdi.

Ne var ki bu, İran rejiminin tamamen yenildiği anlamına gelmiyor. İran, doğrudan veya farklı alanlara yayılmış vekilleri aracılığıyla bölgede huzursuzluk yaratma konusunda hâlâ önemli bir kapasiteye sahip. Bu durum, güvenlik anlaşmalarının önemini vurguluyor ve bu kritik dönemde Suudi Arabistan ile ABD arasındaki görüşmelerin önemini pekiştiriyor.

İsrail askeri harekâtlarının neden olduğu bölgesel istikrarsızlık

Bu sonbaharda birçok Ortadoğu ülkesinin gözünde tehdit dengesini değiştiren yeni bir faktör ortaya çıktı; İsrail'in 9 Eylül'de Katar'ın başkenti Doha'da Hamas liderlerine düzenlediği hava saldırısı. Trump yönetiminin, Katar'ın ABD'nin Körfez’deki önemli bir ortağı olmasına rağmen bu saldırıyı engellememesi, bölge ve dünya genelinde şok dalgaları yarattı.

Trump, bu yılın ilkbaharında Katar'ı ziyaret etmiş ve Katar hükümeti ona lüks bir uçak hediye etmişti. Fakat Washington, Doha'yı komşularının art arda gerçekleştirdiği iki saldırıdan koruyamadı; ilk saldırı haziran ayında İran'dan, ikinci saldırı ise eylül ayında İsrail'den geldi. Bu son saldırı, İsrail'in Gazze'ye kara harekâtı ve Lübnan, Suriye ve Yemen'e sürekli hava saldırıları da dahil olmak üzere geniş çaplı bir gerginliği yükseltme hamlesiyle eş zamanlı olarak geldi. Bu durum, ABD'nin İsrail'i kontrol altına alma kabiliyetine dair şüpheleri derinleştirdi ve bölge ülkelerinin güvendiği Amerikan güvenlik şemsiyesinin etkinliği konusunda birçok ülkenin endişesini artırdı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Washington'a yapacağı ziyaret, Riyad ve Washington arasındaki ikili ilişkileri çeşitli düzeylerde güçlendirmek için stratejik bir fırsat taşıyor

İsrail'in Katar'a yönelik saldırısına Ortadoğu ülkelerinden hızlı bir tepki geldi. Sadece bir hafta sonra Doha, İran da dahil olmak üzere Arap ve İslam dünyasından liderleri Katar ile dayanışma içinde olduklarını ifade etmek ve İsrail saldırısını kınamak üzere bir araya getiren olağanüstü bir zirveye ev sahipliği yaptı. Zirvenin nihai bildirisi, siyasi söylem açısından zengin olsa da somut ve pratik adımlardan yoksundu. Bununla birlikte, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), istihbarat paylaşımı alanındaki yükümlülüklerini pekiştirdi, balistik füze erken uyarı sistemleri de dahil olmak üzere ortak savunma planlarını güncelledi. Bu hamle, ABD tarafından uzun süredir teşvik edilen daha geniş savunma entegrasyonuna doğru bir eğilimi yansıtıyordu. Bölgenin güvenlik ortaklıklarını çeşitlendirme çabalarının bir başka göstergesi olarak, Suudi Arabistan, Pakistan ile gelişen tehditler konusundaki artan farkındalığı ve caydırıcılık seçeneklerini genişletme ihtiyacını yansıtan ortak bir savunma anlaşması imzaladı.

fvg
Katar'ın başkenti Doha'ya düzenlenen İsrail hava saldırısının ardından hasar gören bir bina, 9 Eylül (Reuters)

Ancak İsrail saldırısının ardından, Gazze'de ateşkes anlaşmasına varıldı ve ekim ayı başlarında bir rehine takası yapıldı. Trump yönetimi, Katar'ı güvenlik ilişkileri konusunda rahatlatmak için hızla harekete geçti ve İsrail saldırısından duyduğu hoşnutsuzluğu, İsrail ve Hamas'ı aylardır tartışılan anlaşmaya zorlamak için bir kaldıraç olarak kullandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Trump'ın ikinci döneminde Beyaz Saray'a yaptığı dördüncü ziyaret sırasında ABD Başkanı, Netanyahu'dan saldırı için resmi bir özür koparmayı ve kayıplar için üzüntüsünü dile getirmesini sağlamayı başardı. Washington'un Katar'a verdiği güvencelerin bir kısmı, eylül ayı sonlarında yayınlanan bir başkanlık kararnamesi ile cisim buldu. Kararnamede, “Katar Devleti'nin topraklarını, egemenliğini veya kritik altyapısını hedef alan herhangi bir silahlı saldırı, ABD'nin barış ve ulusal güvenliği için bir tehdit olarak değerlendirilecektir” denildi. Yine kararnamede, bu tür saldırıların Washington’u “ABD ve Katar Devleti'nin çıkarlarını savunmak ve barış ve istikrarı sağlamak için diplomatik, ekonomik ve gerekirse askeri araçlar da dahil olmak üzere tüm uygun ve yasal önlemleri almakla” yükümlü tuttuğu da ifade edildi.

Kararname önemli bir sembolik adım olsa da ABD Senatosu tarafından onaylanması gereken resmi bir güvenlik anlaşmasının hukuki ağırlığından yoksun. Bununla birlikte, bu kararın yayınlanma hızı, Trump yönetiminin İsrail saldırısının bölgesel ortakların ABD güvenlik şemsiyesine olan güvenine verdiği zararın farkında olduğunu gösteriyor.

Suudi Arabistan-ABD görüşmelerinden ne beklenebilir?

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın kasım ayında Washington'a yapacağı ziyaret, Riyad ve Washington arasındaki ikili ilişkileri çeşitli düzeylerde güçlendirmek için stratejik bir fırsat taşıyor. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre bu ziyaret, Başkan Donald Trump'ın mayıs ayında Suudi Arabistan'a yaptığı ve ekonomi ile yapay zeka da dahil olmak üzere teknoloji alanlarında ileri düzey iş birliğinin temellerini atan ziyaret sırasında kazanılan ivmeyi pekiştiriyor.

Gelgelelim, bu alanlardaki herhangi ilerleme ancak sağlam bir temele oturtulması halinde anlamlı olacaktır. Bu nedenle, Trump yönetiminin Katar'a güvenlik garantileri sunmak için yakın zamanda yayınladığı kararnamenin, önümüzdeki haftalarda Suudi Arabistan ve ABD arasında varılabilecek anlaşmalar için bir ön model görevi görmesi olası.

Trump'ın ikinci döneminin ilk dokuz ayını karakterize eden belirsizliğe rağmen, Ortadoğu hem söylem hem de eylem olarak Başkan’ın gündeminde açıkça bir öncelik olmaya devam etti

Son yıllarda, birbirini takip eden yönetimlerin yaşadığı dalgalanmalar ve ABD içindeki keskin bölünmeler nedeniyle ABD'nin güvenilirliği ve politikalarının istikrarı konusunda artan endişelere rağmen Washington, Suudi Arabistan'ın tercih ettiği stratejik ortak olmaya devam ediyor. ABD ordusu halen dünyanın en güçlü ordusu ve tıpkı 1990-1991 Körfez Savaşı sırasında bölgenin Saddam Hüseyin rejiminin doğrudan tehdidiyle karşı karşıya kaldığı dönemde olduğu gibi, ABD’nin Ortadoğu'daki güvenlik ittifakları ağı, Krallığın savunmasını desteklemede ona önemli bir avantaj sağlıyor.

zsx
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve ABD Başkanı Donald Trump, Riyad Havalimanı'nda Başkan Trump için düzenlenen karşılama töreninde, 13 Mayıs (Reuters)

Çin veya Rusya gibi rakip küresel güçlerin hiçbiri, ortaya çıkan herhangi bir şüpheye veya sorgulamaya rağmen, ABD'nin bölgedeki taahhütlerinin düzeyine veya askeri ve siyasi kabiliyetlerine yaklaşamıyor.

Bununla birlikte Riyad ve Washington arasında resmi antlaşma biçiminde kapsamlı bir güvenlik anlaşmasının imzalanması, özellikle 1 Ekim'den bu yana ABD'de iç harcama öncelikleri konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle ortaya çıkan ve sonu görünmeyen siyasi durum gibi birkaç nedenden dolayı olası görünmüyor. Hükümetin kapanması sorununun üstesinden gelindikten sonra bile, Senato içindeki derin ayrılıklar, resmi bir antlaşma için geniş çaplı bir destek elde etmeyi zorlaştırıyor. Bu durum, anlaşma yerine Washington'un Krallığın güvenliğine olan bağlılığını teyit eden bir başkanlık kararnamesinin yanı sıra, yeni silah anlaşmaları da dahil olmak üzere askeri iş birliğini derinleştirmek için ilave adımların duyurulmasını daha olası kılıyor.

Özellikle iç politika düzeyinde Trump'ın ikinci döneminin ilk dokuz ayını karakterize eden belirsizliğe rağmen, Ortadoğu hem söylem hem de eylem olarak Başkan’ın gündeminde açıkça bir öncelik olmaya devam etti. Suudi Arabistan ve ABD arasındaki ikili ilişkiler, Trump'ın bölgesel politikasının temel taşlarından biri olmaya devam ediyor ve bunun, bu ilişkiyi güçlendirmeye yönelik somut adımlar şeklinde yansıması bekleniyor.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarfından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.


ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi CEO'su: Veliaht Prens'in ziyareti stratejik ortaklığı hızlandırıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump’ın Mayıs 2025'te Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında (Fotoğraf: Bender el-Calud)
ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump’ın Mayıs 2025'te Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında (Fotoğraf: Bender el-Calud)
TT

ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi CEO'su: Veliaht Prens'in ziyareti stratejik ortaklığı hızlandırıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump’ın Mayıs 2025'te Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında (Fotoğraf: Bender el-Calud)
ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump’ın Mayıs 2025'te Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında (Fotoğraf: Bender el-Calud)

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ABD ziyareti, Vizyon 2030 gündeminin desteğiyle ikili ilişkilerin benzeri görülmemiş bir ivme kazandığı kritik bir dönemde gerçekleşiyor. Bu bağlamda ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi, her iki ülkenin kamu ve özel sektörleri arasında bir köprü görevi görerek, ortak hedefleri kalıcı ekonomik ortaklıklara ve etkili yatırım projelerine dönüştürme misyonuyla stratejik bir rol oynuyor.

ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi CEO'su Charles Hallab, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, bu üst düzey ziyaretin arkasındaki stratejik hedefleri açıkladı. Hallab, Suudi Arabistan ile ABD arasındaki stratejik ortaklığın, savunma, yapay zekâ, dijital dönüşüm ve yaşam kalitesi endüstrileri dahil olmak üzere Vizyon 2030'un merkezinde yer alan kilit sektörlerdeki iş birliğinin ilerletilmesi ile güçlendirilmesini bekliyor.

x
ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi CEO'su Charles Hallab (Şarku’l Avsat)

Hallab ayrıca, görüşmelerin ticaret ve yatırım akışlarının artırılması, teknolojik ve endüstriyel iş birliğinin genişletilmesi ve Suudi Arabistan'ın uzun vadeli ABD katılımını destekleyen daha açık, yenilikçi ve rekabetçi bir yatırım ortamı yaratma konusunda kaydettiği sürekli ilerlemenin vurgulanmasına odaklanmasını beklediğini belirtti.

Ziyaretin katma değerini vurgulayan Hallab, işin icra yönünü açıklayarak şöyle dedi: “Çarşamba günü düzenlenecek ve konseyin Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ile ortaklaşa ev sahipliği yapacağı kritik ABD-Suudi Arabistan İş ve Yatırım Forumu’nda, çok büyük bir değeri temsil eden son derece fazla sayıda anlaşma ve mutabakat zaptı sunulacak.”

‘Büyüme için Liderlik: Suudi Arabistan-ABD Ekonomik Ortaklığının Güçlendirilmesi’ başlıklı ABD-Suudi Arabistan İş ve Yatırım Forumu, Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ve ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi iş birliğiyle çarşamba günü John F. Kennedy Sahne Sanatları Merkezi'nde düzenlenecek. Davetiyede belirtildiği üzere etkinlik, ‘enerji, teknoloji, finansal hizmetler, altyapı ve sağlık gibi hayati sektörlerde yeni yatırım fırsatlarını keşfetmeyi’ amaçlıyor.

Ortaklık fırsatları

Hallab, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın ABD ziyaretinin ‘Suudi Arabistan-ABD ilişkilerinin yeni bir ivme kazandığı dönemde gerçekleştiğini ve iki ülke arasındaki kalıcı iş birliğinin gücünü gözler önüne serdiğini’ vurguladı. Hallab’a göre ziyaret, Suudi Arabistan’ın dünyadaki en dinamik ve öngörülebilir yatırım destinasyonlarından biri haline gelme yolundaki büyük dönüşümünü de gösteriyor.

ergt
Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Halid el-Falih ile Amerikan ve Suudi iş liderleri arasında Washington'da düzenlenen toplantıdan (ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi’nin LinkedIn hesabı)

Hallab, bu üst düzey etkileşimin ‘güven, açıklık ve ortak amacı yansıtan güven verici bir mesaj gönderdiğini ve iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin derin bir güven üzerine kurulu olduğunu doğruladığını’ söyledi.

Bu ivmenin, Vizyon 2030'un iddialı hedefleri ışığında Amerikan iş ve yatırım camiasının geniş ortaklık fırsatlarına yönelik olumlu görüşünü pekiştirdiğini açıkladı.

İleri teknoloji ilgiyi artırıyor

Şu anda Amerikan şirketlerinin ilgisini çeken sektörlerle ilgili olarak Hallab, Amerikan şirketlerinin Vizyon 2030'un hedefleriyle yakından uyumlu çok çeşitli sektörlere güçlü ve artan bir ilgi gösterdiğini söyledi. Konsey, ileri imalat, enerji, yapay zekâ ve dijital altyapı sektörlerinde özel bir ivme görüyor.

frg
ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi CEO’su Charles Hallab, ABD Başkanı Donald Trump'ın Riyad ziyareti öncesinde verdiği brifing sırasında (ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi’nin LinkedIn hesabı)

Hallab ayrıca, sağlık, turizm ve eğlence sektörlerine katılımın arttığını da kaydetti. Tüm bu alanlarda, ABD şirketlerinin Suudi Arabistan'ın ekonomik çeşitlilik ve küresel rekabet gücü hedeflerini tamamlayan dünya standartlarında uzmanlık, inovasyon ve teknolojiler sunduğunu ve bu şirketlerin Suudi Arabistan'ın yönelimine olan güvenini yansıttığını açıkladı.

ABD finans sektörü projeleri araştırıyor

Mega projelerin finansmanı bağlamında konuşan Hallab, ABD finans kurumları ve yatırım fonlarının Suudi Arabistan'ın dönüşüm sürecinde umut vaat eden fırsatları giderek daha fazla araştırdığını doğruladı. Sahip oldukları uzmanlık ve küresel bakış açısı sayesinde, bu kurumların altyapı, temiz enerji, turizm ve teknoloji alanlarında Vizyon 2030 kapsamındaki büyük projelerin finansmanında kilit bir rol oynayabildiğini ifade etti.

Hallab, bu katılımın Suudi Arabistan pazarlarına duyulan artan güveni yansıttığını ve ikili ekonomik ilişkileri karakterize eden güçlü ortaklık ruhunu pekiştirdiğini vurguluyor.

Kritik mineraller konusu masada

Hallab’a göre kritik mineraller, Suudi Arabistan–ABD ekonomik iş birliğinin temel dayanaklarından biri haline geldi. Bu durum, küresel enerji dönüşümünü destekleyen güvenli ve sürdürülebilir tedarik zincirlerinin sağlanmasına yönelik ortak vizyonla da uyumlu. Hallab, Suudi Arabistan Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Bender el-Hureyf’in yakın zamanda Riyad’da ABD İçişleri Bakanı Doug Burgum ile bir araya gelerek madencilik ve mineral sektörlerindeki iş birliğini derinleştirme yollarını görüştüğünü aktardı. Hallab, “İkilinin görüşmeleri; keşif, işleme ve teknoloji paylaşımı alanlarında ortak çalışmalar için fırsatları ortaya koydu. Bu alanlarda Amerikan yenilikleri ile Suudi Arabistan’ın büyük doğal kaynak potansiyeli arasında güçlü bir uyum bulunuyor” ifadelerini kullandı.

xfg
HUMAIN CEO'su Tarık Emin ve Qualcomm CEO'su Cristiano Amon (HUMAIN)

Hallab, “Bu temele dayanarak, Veliaht Prens’in ziyareti, küresel mineral tedarik zincirlerinde dayanıklılığı ve ortaklığı güçlendiren stratejik bir çerçevede ilerlemek için uygun zamanda uygun bir fırsat sunuyor; aynı zamanda yatırım, sanayi büyümesi ve ortak refah için yeni yollar açıyor” dedi.

Teknoloji devleri de var

İleri teknolojilerle ilgili olarak Hallab, Suudi Arabistan-ABD ortaklığının Krallığı yapay zekâ ve ileri teknolojiler için bölgesel bir merkez haline getireceğini vurguladı.

Hallab, Suudi Arabistan'ın HUMAIN çatısı altında, Nvidia, AMD, Amazon Web Services ve Qualcomm gibi dev Amerikan teknoloji şirketlerinin desteğiyle Arapça büyük veri merkezleri ve yapay zekâ modelleri kurma yönündeki son girişimine dikkat çekti.

Hallab, yapay zekâ donanımı, yazılımı ve bulut hizmetleri alanındaki küresel uzmanlıklarıyla bu şirketlerin, Krallığın dijital dönüşümünü hızlandırmasına ve dünyanın en iyi yapay zekâ pazarları arasındaki konumunu güçlendirmesine yardımcı olabileceğini açıkladı. İş birliğinin teknoloji yaygınlaştırılmasıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda ‘Suudi yeteneklerini geliştiren ve çeşitlilik, rekabetçilik ve kapsayıcı büyüme gibi ortak hedefleri teşvik eden sürdürülebilir bir inovasyon ekosistemini desteklemeyi’ de içerdiğini vurguladı.

Uygulamanın sağlanması

Hallab, bu üst düzey ziyaretin sonuçlarının somut ilerlemelere ve kalıcı ortaklıklara dönüşmesini sağlamak için ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi’nin ziyaretin ardından önemli bir rol oynayacağını açıkladı. Hallab, “Her iki ülkede kamu ve özel sektör arasında köprü görevi görmeye devam edeceğiz; bakanlıklar, devlet kurumları ve iş dünyası liderleriyle yakın iş birliği içinde, verilen taahhütlerin uygulanmasını takip edeceğiz” dedi.

Hallab, ABD-Suudi Arabistan İş Konseyi’nin amacının ivmeyi korumak ve ‘her diyaloğun eyleme dönüşmesini, her anlaşmanın yeni iş birliklerini teşvik etmesini ve her ortaklığın Vizyon 2030'un uzun vadeli başarısına ve Suudi Arabistan-ABD ekonomik ilişkilerinin sürekli büyümesine katkıda bulunmasını’ sağlamak olduğunu vurgulayarak sözlerini tamamladı.


Ratney, Şarku'l Avsat'a konuştu: Washington ve Riyad, dengeli iş birliğinin yeni bir dönemine giriyor

TT

Ratney, Şarku'l Avsat'a konuştu: Washington ve Riyad, dengeli iş birliğinin yeni bir dönemine giriyor

Ratney, Şarku'l Avsat'a konuştu: Washington ve Riyad, dengeli iş birliğinin yeni bir dönemine giriyor

Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ABD ziyareti, Riyad ile Washington arasındaki ilişkilerde bir dönüm noktası olarak değerlendirildiğinden, siyasi ve ekonomik açıdan önemli bir ivme kazanıyor.

ABD'nin eski Suudi Arabistan Büyükelçisi Michael Ratney, Şarku'l Avsat'a verdiği röportajda, ziyaretin bölgesel ve uluslararası alanda hızlı değişimlerin yaşandığı kritik bir dönemde gerçekleştiğini ve savunma, teknoloji ve enerji olmak üzere üç ana alanın öne çıkmasının muhtemel olduğunu söyledi.

y
ABD'nin eski Suudi Arabistan Büyükelçisi Michael Ratney, Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın Washington ziyaretinin savunma, teknoloji ve enerji konularına odaklanacağını belirtti. (Fotoğraf: Beşir Salih)

Amerikalı diplomat, Riyad'ın savunma ortaklığında sadece bir ‘alıcı’ olmakla yetinmediğini, havacılık sistemleri de dahil olmak üzere ileri sistemlerin geliştirilmesine yenilik ve katılım sağlayabilecek bir endüstriyel temel oluşturmaya çalıştığını belirtti.

Ratney, Suudi Arabistan’ın yaşadığı sosyal ve kültürel dönüşümlerin dışarıdan bakışla değil, ülkeyi ziyaret edenlerin sahada hissettikleri değişimin derinliğiyle ölçülebileceğini ifade etti. Bu dönüşümlerin ‘Batı’yı etkileme çabası’ olmadığını, aksine ‘bizzat Suudilerin yaşadığı gerçek bir uyanışın ifadesi’ olduğunu söyledi. Ayrıca, ziyaretçinin ülkede birkaç gün geçirmesiyle birlikte pek çok klişenin ortadan kaybolduğunu vurguladı.

Ziyaret için mükemmel zamanlama

Amerikalı diplomat, bu ziyareti ‘çok olumlu bir gelişme’ olarak nitelendirerek, iki ülke arasındaki ilişkilerin ‘son birkaç yılda inişler ve çıkışlar yaşadığını, ancak genel eğilimin çok iyi olduğunu’ ifade etti.

Ratney, “Obama, Trump ve Biden gibi ABD başkanları farklı aşamalarda Suudi Arabistan'ı ziyaret ettiler. Ancak Veliaht Prens'in ABD'ye son ziyaretinden bu yana yedi yıl geçtiğini ve bu süre zarfında çok şeyin değiştiğini belirtmek önemli. Suudi Arabistan'ın geçirdiği dönüşüm çok hızlı ilerledi ve toplumun ve ekonominin yapısı önemli ölçüde değişti. Amerikalılar bu değişiklikleri yavaş yavaş, belki de yeni yeni fark etmeye başladı” ifadelerini kullandı.

Ratney, ‘ziyaretin zamanlamasının çok uygun olduğunu ve siyasi liderlikle sınırlı kalmayıp, Washington'da Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ı yakından görecek olan Amerikan kamuoyunu da içeren geniş çaplı etkileşimler olacağını’ düşünüyor.

Savunma ve ekonomi konuları

Güvenlikle ilgili savunma anlaşması, Riyad ile Washington arasında sivil nükleer anlaşma veya F-35 savaş uçakları anlaşması gibi en önemli tartışmalarla ilgili beklentileri sorulduğunda Ratney şu cevabı verdi: “Artık hükümetin bir parçası değilim ve ziyaret için yürütülen hazırlıklarda yokum… Ancak muhtemelen, en azından Suudi tarafı açısından, tartışmaların odağında olacak üç ana alan bulunuyor.”

yu
ABD'nin eski Suudi Arabistan Büyükelçisi Michael Ratney, Suudi Arabistan’da yaşanan sosyal ve kültürel dönüşümlerin ‘Batı'yı etkilemek için yapılmadığını’ belirtti. (Fotoğraf: Beşir Salih)

İlk konu ‘savunma’. Ratney, “Suudi Arabistan ile ABD arasındaki savunma ortaklığını pratik bir şekilde güçlendirecek bir tür anlaşmaya varma isteği olduğunu düşünüyorum. Suudi Arabistan da ABD gibi ilişkilerde netlik ve istikrar arıyor, bu nedenle bunun her iki taraf için de faydalı olacağını düşünüyorum. Dolayısıyla, belirli silah sistemlerinin satışına ilişkin bir anlaşmayı da içerebilecek bir savunma bileşeni olduğunu düşünüyorum ve bunun görüşmelerin bir parçası olması beni şaşırtmaz” şeklinde konuştu.

İkinci konu ‘teknoloji’. Eski Büyükelçi, teknoloji başlığı hakkında şöyle konuştu: “Bence bu en önemli konulardan biri. Suudi Arabistan’ın, ileri teknoloji ve özellikle yapay zekâ alanlarında çok yüksek hedefleri var. Suudi Arabistan'ın, ABD'nin yapay zekâ endüstrisinin merkezinde yer alan çipler ve ileri teknolojiler konusunda güvenilir bir ortak olmaya çalıştığını biliyorum. Bu konu Suudi Arabistan'ın ekonomik gidişatının merkezinde yer alıyor ve görüşmelerin ana odak noktası olacağını düşünüyorum.”

Üçüncü ve son konu ‘enerji’. Ratney, “Enerji, iki ülke arasındaki ilişkilerin her zaman önemli bir unsuru olmuştur ve olmaya devam etmektedir. ABD Enerji Bakanı birkaç ay önce Suudi Arabistan'ı ziyaret etti. Potansiyel sivil nükleer enerji de dahil olmak üzere, enerji alanında iş birliği yolları hakkında görüşmeler devam ediyor” dedi.

Tehditlerle mücadele için ortaklık

Eski ABD Büyükelçisi, ziyaretin ‘ABD ve Suudi Arabistan'ın tehditlerle mücadele etmek için ortak olarak birlikte durdukları konusunda net bir mesaj vereceğini’ vurguladı ve ‘bu mesajın son derece önemli olduğunu’ belirtti. Ratney, “Suudi Arabistan, onlarca yıldır ABD için önemli bir stratejik ortak olmuştur ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri arasında en büyük ve en etkili ülkedir. Suudi Arabistan, eğitim, askeri satışlar ve her türlü güvenlik koordinasyonu alanlarında Washington ile uzun bir iş birliği geçmişine sahiptir” ifadelerini kullandı.

dfrt
Suudi Arabistan Başbakanı ve Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, geçtiğimiz mayıs ayında Riyad'ı ziyaretinin ardından ABD Başkanı Donald Trump'ı uğurluyor. (SPA)

Amerikalı diplomat sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu ortaklığı güçlendirecek her adımın her iki taraf için de faydalı olacağına inanıyoruz. Kuvvetlerimizin yan yana çalışabilmesini istiyoruz ve doğal olarak Suudi Arabistan'ın ABD'nin ortağı olmasını tercih ediyoruz. Bu, Suudi kuvvetlerinin yıllar boyunca eğitildiği ve donatıldığı uzun iş birliği sürecinin devamıdır.”

Ratney, “Suudi Arabistan, bölgede başlı başına bir tehdit oluşturan İran’ın karşı kıyısında yer alıyor. Bunun yanı sıra İran, Yemen’de ve başka yerlerde Suudi Arabistan’ı, Amerikan çıkarlarını ve müttefiklerimizi tehdit eden grupları destekliyor” dedi.

Ratney şöyle devam etti: “Bu nedenle, Suudi Arabistan kendini geliştirmeye ve toplumunu modernize etmeye devam ederken, ortak çalışmayı sürdürmenin yollarını bulmak son derece önemlidir ve bölgedeki güvenlik gelişmelerine paralel olarak ikili ilişkilerin olgunluğunu yansıtmaktadır.”

İttifakın yeniden tanımlanması

Eski ABD Büyükelçisi, Washington ve Riyad'ın güvenlik ve askeri ittifaklarının niteliğini yeniden tanımlamaya doğru yöneldiğini, geleneksel ‘tedarikçi ve alıcı’ modelinden öteye geçerek inovasyon ve ileri savunma teknolojilerine dayalı daha dengeli bir ortaklığa doğru ilerlediğini düşünüyor.

Ratney, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda şu ifadeleri kullandı: “Suudi Arabistan, onlarca yıl boyunca ABD savunma teçhizatının en büyük alıcılarından ve ABD için en önemli pazarlardan biri oldu. Ancak, Suudi ekonomisi son yıllarda gelişti ve çeşitlendi. Suudi hükümeti, artık sadece teçhizat satın almakla yetinmediğini, aynı zamanda bu teçhizatın geliştirilmesi ve üretilme sürecinin bir parçası olmak istediğini açıkça belirtti. Suudi Arabistan'ın istediği şey, bazı açılardan yeni bir adım olan, ileri teknolojiler de dahil olmak üzere sistemlerin üretimine yenilik, üretim ve katılım imkânı sağlayan bir savunma sanayi üssü kurmak. ABD savunma şirketleri, Suudi Arabistan'ın bu ortak çabada aktif bir ortak olmasını sağlamak için Suudi Arabistan ile çalışmaya ilgi gösteriyor.”

Suudi Arabistan ziyareti Batı'nın bakış açısını değiştiriyor

Şarku’l Avsat, eski büyükelçiye görev süresinin sonunda Suudi Arabistan'dan ayrıldıktan sonra en çok neyi özlediğini sordu. Büyükelçi, “Büyükelçilikteki meslektaşlarımı” yanıtını verdi. Yüzünde duygusal bir ifadeyle şunları ekledi: “Çeşitli bölgelerde tanıştığım birçok Suudi'yi de özlüyorum.” Ardından, büyükelçinin Amerikan gazetesi The Wall Street Journal'da yazdığı makale hakkında konuştuk. Makalede, Suudi Arabistan'da yaşananların, Suudilerin ülkelerini geliştirmek ve dünyaya açmak için duydukları tutkuyla yönlendirilen gerçek bir değişim olduğunu vurguluyordu.

Bu noktada ABD'nin eski Suudi Arabistan Büyükelçisi Michael Ratney, ‘Suudi Arabistan'ın Batı'yı etkilemek için spor etkinlikleri, konserler veya kültürel etkinlikler düzenlediğini’ düşünmediğini söyledi. “Bence bunu, diğer insanlar gibi normal ve keyifli bir yaşam sürmek istedikleri için yapıyorlar” dedi.

Batı'nın, özellikle de ABD'nin Suudi Arabistan'da yaşanan dönüşümlere ilişkin algısını neyin değiştirebileceği sorusuna Ratney şu yanıtı verdi: “Dürüst olmak gerekirse, özellikle iyi tanıdığım ABD'de gerçek bir fark yaratan tek şeyin saha ziyareti olduğunu fark ettim. Gazetede bir makale yazmanın veya internette bir reklam izlemenin bir faydası yok. Gerçek etki, insanlar Suudi Arabistan'a gelip orada iki veya üç gün geçirdiklerinde ortaya çıkıyor. Çoğu durumda, ziyaret ettikleri anda tüm önyargıları ortadan kalkıyor ve krallığın geçirdiği dönüşümün boyutunu anlıyorlar. Bu, birçok insan için inanılmaz bir şey. Bu, özellikle 10 veya 15 yıl önce Suudi Arabistan'ı ziyaret etmiş ve o zamanlar nasıl olduğunu tam olarak hatırlayanlar için geçerli. Suudi Arabistan, Batı'yı etkilemek için spor etkinlikleri, konserler veya kültürel etkinlikler düzenlemiyor. Bunu yapıyorlar; çünkü diğer insanlar gibi normal ve keyifli bir yaşam sürmek istiyorlar.”