Suudi Arabistan’dan Yemen’e 600 milyon dolar değerinde kalkınma projeleri

Altı alanı kapsayan destek projelerinde petrol türevlerine 200 milyon dolar ayrıldı.

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi dün Riyad’da Prens Halid bin Selman ile görüştü. (SPA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi dün Riyad’da Prens Halid bin Selman ile görüştü. (SPA)
TT

Suudi Arabistan’dan Yemen’e 600 milyon dolar değerinde kalkınma projeleri

Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi dün Riyad’da Prens Halid bin Selman ile görüştü. (SPA)
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi dün Riyad’da Prens Halid bin Selman ile görüştü. (SPA)

Suudi Arabistan, Yemen’i desteklemeye yönelik bir dizi hayati kalkınma projesi açıkladı. Projeler, Yemen halkının öncelikli ihtiyaçlarını karşılamak ve acılarını hafifletmek üzere, 6 sektörde 400 milyon dolar değerinde 17 geliştirme projesi içeriyor. Ayrıca enerji santrallerini işletmek üzere petrol türevleri sağlamak için 200 milyon dolar ek bütçe de bulunuyor.
Söz konusu açıklama, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi’nin dün Suudi Arabistan'a yaptığı özel ziyaret kapsamında, Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Prens Halid bin Selman tarafından ağırlandığı sırada geldi.
Prens Halid bin Selman, Suudi Arabistan’ın Yemen Başkanlık Konseyi’ne ve konseyin uluslararası toplumla birlikte Yemen’e güvenlik, barış ve istikrar getirme, Yemen krizini sona erdirme ve Yemen’i barışa taşıyacak kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmaya yönelik girişimlerine olan desteğini vurguladı.
Savunma Bakan Yardımcısı, Kral Selman bin Abdulaziz’in yanı sıra Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Savunma Bakanı Muhammed bin Selman’ın Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi ve konsey üyelerine yönelik selamlarını ve Yemen ve halkı için güvenlik, istikrar ve barış dileklerini iletti.
Suudi Arabistan liderliği, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı, konsey üyelerini, Yemen hükümetini, hükümetin siyasi ve ekonomik olarak ilerlemeye yönelik çabalarını destekleme ve Yemen halkına verdiği desteği sürdürmeye yönelik kararlılığı doğrultusunda adım attı. Söz konusu toplantıda Suudi Arabistan Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Programı tarafından hayata geçirilecek kalkınma projelerinden oluşan bir paket duyuruldu.
Toplantıda Yemen’deki son gelişmelerin yanı sıra Yemen Başkanlık Konseyi’nin kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmak üzere Yemen taraflarını bir araya getirme çabalarına da değinildi.
Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı, onlarca yıldır devam eden Yemen-Suudi Arabistan ilişkilerinin gücünü ve özel olmasını vurguladı. Krallığın meşruiyeti savunma, devletin çöküşünü önleme, Yemen halkına yardım etme, yaralarını sarma ve terörist Husi milislerinin baskısından kaçarak yerleşmeleri, yaşamaları ve çalışmaları için kapılarını açmadaki cesur ve kararlı duruşuna dikkat çekti.
Alimi, Savunma Bakanı Yardımcısı aracılığıyla Krallığın liderliğine selamlarını gönderdi. Aynı zamanda, konsey ve Suudi Arabistan’ın bu bağlamda barış çabaları ve girişimlerinin yanı sıra Husi milislerinin askeri seferberliğinin devam etmesi de dahil olmak üzere BM ateşkesini sürekli olarak ihlal etmesine de işaret edildi. Husilerin, Taiz ve diğer bölgelerin yollarının açılmasına ilişkin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve kontrol alanlarındaki çalışanların maaşlarını ödemekten kaçındıkları vurgulandı.
Yemen resmi haber ajansı SABA’ya göre Prens Halid bin Selman, Suudi Kralı ve Veliaht Prensi’nin Yemen halkı ve siyasi liderliğine kalkınma, hizmet sunma, ekonomik ve insani destek sağlamak için Suudi-BAE finansmanı kapsamında, yaklaşık üç milyar 300 milyon dolar olarak tahmin edilen bir bütçe ile hızlı yolların benimsenmesine yönelik talimat verdiğini kaydetti.
İki taraf, Suudi Arabistan Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Programı aracılığıyla acil destek sağlamak için bir çerçeve plan üzerinde anlaştı. Plana, 400 milyon dolarlık bir kalkınma projesi paketinin finanse edilmesinin yanı sıra devlet elektrik santrallerine petrol türevleri sağlamak için 200 milyon dolar ek bütçe sağlanarak başlandı.
Suudi Arabistan Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Programı’na göre bu amaçla tahsis edilen 200 milyon doların 30 milyon doları, elektrik santrallerinin işletilmesi amacıyla petrol türevlerinin sağlanması için harcanacak.
Söz konusu duyuru, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) gelen 3,3 milyar dolarlık destek kapsamında geliyor. Söz konusu meblağın 2 milyar doları Aden’deki Yemen Merkez Bankası’ndaki Suudi-BAE mevduatı ve 900 milyon doları Sürdürülebilir Petrol Türevleri Fonu’nu finanse etmek için kullanılacak.
Acil destek kapsamında hayata geçirilecek projelerden öne çıkanlar arasında Aden’de elektrik üretecek akaryakıt istasyonu inşaatı, orta gerilim elektrik şebekelerinin oluşturulması, 10 bin metreküp kapasiteli deniz suyu arıtma tesisi kurulması ve Aden Uluslararası Havalimanı’nın geliştirilmesi (ikinci Aşama) bulunuyor. Ayrıca Taiz’de Taiz ve el-Kudha-Maha yolunun yapımı, tıp fakültesi kurulması ve teçhizatının sağlanması, onkoloji merkezi inşası ve Hadramut Üniversitesi’nde hastane ve kanser merkezi kurulması gibi hayati öncelikli projeler de yer alıyor.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.