Cezayir'in bağımsızlığının üzerinden 60 yıl geçse de ‘sömürgeciliğin yaraları’ hala sarılamadı

Cezayir'de ülkelerinin bağımsızlığını kutlayan gençlerin 2 Temmuz 1962'de çekilmiş bir fotoğrafı (AFP)
Cezayir'de ülkelerinin bağımsızlığını kutlayan gençlerin 2 Temmuz 1962'de çekilmiş bir fotoğrafı (AFP)
TT

Cezayir'in bağımsızlığının üzerinden 60 yıl geçse de ‘sömürgeciliğin yaraları’ hala sarılamadı

Cezayir'de ülkelerinin bağımsızlığını kutlayan gençlerin 2 Temmuz 1962'de çekilmiş bir fotoğrafı (AFP)
Cezayir'de ülkelerinin bağımsızlığını kutlayan gençlerin 2 Temmuz 1962'de çekilmiş bir fotoğrafı (AFP)

Cezayir, önümüzdeki Salı günü 132 yıllık Fransız sömürgeciliğinin ardından gelen bağımsızlığın 60. yıldönümünü kutlayacak.
18 Mart 1962'de, Cezayir devrimcileri ile Fransız ordusu arasındaki yaklaşık sekiz yıllık savaşın ardından, aynı yıl 5 Temmuz'da Cezayir'in bağımsızlığının ilanının yolunu açan tarihi Evian Anlaşması imzalandı. Bunun üzerine çatışmalar durdu.

Cezayir makamları bağımsızlığın 60. yıldönümü kutlamalarında, özellikle de 33 yıldır ilk kez başkentte büyük bir askeri geçit törenine hazırlanıyor. Cezayir Opera Salonu'nda, Pazartesi günü ‘Cezayir'in bağımsızlığa kadar uzanan kadim tarihini anlatan’ büyük bir sanatsal performans sergilenecek. Etkinliğin öneminin bir göstergesi olarak, özel bir logo tasarlandı ve haftalarca tüm TV kanallarında yayınlandı. Logoda 60 yıldızla süslenmiş bir daire ve ortasında ‘muhteşem bir tarih ve yeni bir dönem’ ibaresi yer aldı.

Cezayir, yüz binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan kanlı bir savaşın ardından yedi buçuk yıl sonra bağımsızlığını kazandı. Fransa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron döneminde ‘özür dileme’ noktasına gelirken bir dizi sembolik girişimle ulusal hafızayı sakinleştirmeye çalışsa da Cezayir'deki sömürgecilik yaraları bağımsızlığın kazanılmasının üzerinden 60 yıl geçse de iyileşmedi.

Tarihçi Ammar Mohand Ömer "60 yıllık bağımsızlığın ardından tarihin duygularından sıyrılmanın zamanı gelmedi mi?" diye sordu.
Macron, 2017'deki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sırasında Cezayir'e yaptığı ziyarette, sömürgeciliğin insanlığa karşı suç olduğunu ifade etmek de dahil olmak üzere, ‘ulusal hafızayı arındırmak’ için birçok girişimde bulundu. Daha sonra, cumhurbaşkanı olarak ilk döneminde, Fransa'nın Cezayirli avukat ve aktivist Ali Boumnijel ve Fransız sömürgecilik karşıtı bilim adamı Maurice Auden'in öldürülmesi olaylarında sorumluluğu kabul etti.

İki ülke arasındaki ilişkiler son aylarda giderek gelişti ve Macron ile Cezayirli mevkidaşı Abdulmecid Tebbun 18 Haziran'da yaptıkları bir telefon görüşmesinde ilişkileri ‘derinleştirme’ konusunda isteklerini dile getirdiler. Nisan ayının sonunda Tebbun, Macron'u yeniden seçilmesinden dolayı tebrik etti ve kendisini Cezayir'i ziyaret etmeye davet etti.
Mohand Ömer­, son aylardaki ciddi krizin ardından normal duruma hızlı dönüşün özellikle Libya'daki bölgesel gerilimlerle bağlantılı olduğuna ve bunun göz ardı edilmemesi veya hafife alınmaması gerektiğine inanıyor.

Muhalefetteki Kültür ve Demokrasi için Birlik Partisi Genel Başkanı Osman Mazuz ise, "Cezayir'deki iktidar rejimi ile Fransa arasındaki ilişkiler, ülkenin bağımsızlığından bu yana krizler ve sahte sükunet tarafından gölgelendi" dedi.



Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
TT

Tunus, Gannuşi dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere ağır hapis cezaları verdi

Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)
Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi (DPA)

Tunus merkezli radyo istasyonu Mosaique FM dün bir mahkemenin, Nahda Hareketi lideri Raşid el-Gannuşi ve eski güvenlik yetkilileri de dahil olmak üzere önde gelen siyasetçilere komplo kurmak suçlamasıyla 12 ila 35 yıl arasında hapis cezaları verdiğini bildirdi.

Bu davada devlete karşı komplo kurmakla suçlananlar arasında, Cumhurbaşkanı Kays Said'in eski Özel Kalem Müdürü Nadia Akkaşa da bulunuyor.

Hakkında 35 yıl hapis cezası bulunan Akkaşa ülkeden kaçtı.

Mosaique FM, bu davada sanık olan eski Başbakan Yusuf eş-Şahid'in, kendisini ceza mahkemesine sevk eden iddianame kararını temyiz ettiğini, temyiz sonucu beklendiği için bu kararın şimdiye kadar hükümlerin kapsamına girmediğini belirtti.

İslami çizgideki Nahda Hareketi’nin deneyimli lideri Gannuşi (84), 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Cumhurbaşkanı Said tarafından feshedilen meclisin başkanı olan Gannuşi, 2023 yılından beri hapiste ve son birkaç ay içinde ayrı davalarda toplam 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Bu davada 21 kişiye suçlama yöneltildi, bunlardan 10'u halihazırda hapiste, 11'i ise ülkeden kaçtı.

Mahkeme, eski İstihbarat Teşkilatı Başkanı Kemal Keyzani'yi 35 yıl hapis cezasına, eski dışişleri bakanı Rafik Abdusselam’ı 35 yıl hapis cezasına ve Raşid Gannuşi'nin oğlu Muaz Gannuşi'yi 35 yıl hapis cezasına çarptırdı. Üçü de ülkeden kaçtı.

Cumhurbaşkanı Said, 2021 yılında meclisi feshetti ve ülkeyi kararnamelerle yönetmeye başladı. Ardından bağımsız yargı yüksek konseyini feshetti ve onlarca yargıcı görevden aldı. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre muhalefet bu hamleyi, 2011 yılında ‘Arap Baharı’ ayaklanmalarını tetikleyen ‘yeni doğan demokrasiyi baltalayan bir darbe’ olarak nitelendiriyor.

Cumhurbaşkanı Said ise bu suçlamaları reddediyor ve attığı adımların yasal olduğunu ve siyasi elitler arasında yıllardır süren kaos ve yolsuzluğu sona erdirmeyi amaçladığını söylüyor.

Cumhurbaşkanı Said'in 2021 yılında iktidarın büyük bir kısmını ele geçirmesinden bu yana muhalefet liderlerinin çoğu, bazı gazeteciler ve Said'i eleştirenler hapiste tutuluyor.

Bu yıl, başka bir mahkemede muhalefet liderleri, iş adamları ve avukatlara yine komplo suçlamasıyla 5 ila 66 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi. Muhalefet, bu davanın Cumhurbaşkanı Said’in muhaliflerini bastırmak için uydurulmuş olduğunu söylüyor.

İnsan hakları grupları ve aktivistler, Said'in Tunus'u açık bir hapishaneye dönüştürdüğünü ve yargı ve polisi siyasi rakiplerini hedef almak için kullandığını söylüyorlar.

Tüm bu suçlamaları reddeden Cumhurbaşkanı Said, diktatör olmayacağını, kim olursa olsun, hangi makamda olursa olsun, hiç kimsenin kanunların üstünde olmadığını söylüyor.