Deniz yaşamının sürdürülebilmesi ‘mavi finans’ın benimsenmesi çağrısı

Denizlerin ve okyanusların sürdürülebilirliğini destekleyen finansal ürünlerin benimsenmesi için küresel çapta çağrılar artıyor. (Şarku’l Avsat)
Denizlerin ve okyanusların sürdürülebilirliğini destekleyen finansal ürünlerin benimsenmesi için küresel çapta çağrılar artıyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Deniz yaşamının sürdürülebilmesi ‘mavi finans’ın benimsenmesi çağrısı

Denizlerin ve okyanusların sürdürülebilirliğini destekleyen finansal ürünlerin benimsenmesi için küresel çapta çağrılar artıyor. (Şarku’l Avsat)
Denizlerin ve okyanusların sürdürülebilirliğini destekleyen finansal ürünlerin benimsenmesi için küresel çapta çağrılar artıyor. (Şarku’l Avsat)

Çatışmalar ve savaşlar nedeniyle oluşan karmaşık jeopolitik ve ekonomik koşulların gölgesinde hava, su ve iklimi kirleten birçok endüstriyel uygulamalara imza atıldı. Richard Attias Vakfı tarafından yakın zamanda yayınlanan uluslararası bir raporda, deniz yaşamının, kumsalların ve okyanusların sürdürülebilirliğini desteklemek için ‘mavi finans’ı benimsemeye yönelik küresel eğilimin güçlendiği vurgulandı.
Raporda okyanusları korumak ve sağlıklı bir gelecek yaratmak için özel finans, iş dünyası ve yatırımı devreye sokma ihtiyacının altı çizildi. Beş büyük uluslararası kurum, küresel pazarın tutarlılığı ve şeffaflığına yardımcı olmak için ortak bir küresel kılavuz belgesinde güçlerini birleştireceklerini duyururken bu adım okyanus ve su ile ilgili projelerin büyük bir bölümünün sürdürülebilir tahviller kapsamına dahil edildiği bir zamanda geldi. Bu hamle sermayeyi mavi ekonomiye dağıtmak için özel olarak tasarlanmış bir araçla, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne karşı yatırım ve endüstri performansı arasında daha güçlü bağlantılar kurarken yatırımı hızlandırmaya yardımcı olacak.
Uluslararası çapta bir iş birliği olan Dünya Okyanus Konseyi’nin Kurucu Başkanı Paul Holthus, okyanuslar için özel sektör finansmanının nasıl harekete geçirileceğinin araştırılması çağrısında bulundu.
Richard Attias Vakfı tarafından yayınlanan raporda, dış kalkınma yardımlarının yalnızca yüzde 1,6'sının 14. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi ‘Su Altında Yaşam’a harcandığını belirtildi. Bu tüm sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında en az finanse edilen başlık olarak ön plana çıkıyor.
Okyanuslar için hayırsever fonları genişletmek adına 1 milyar dolar harcanırken, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nden 14'ünsüne ulaşmak için yıllık 175 milyar dolar olarak tahmin edilen bir ihtiyaç gerekiyor.
Rapora göre mavi tahviller, Seyşel Adaları'nın 2018'de egemen bir mavi tahvil şeklinde ve sermayenin deniz kaynaklarının korunmasının ve deniz ekonomisinin şirketler ve çok taraflı şirketler tarafından geliştirilmesine yönlendirilmesi çerçevesinde başlattığı fon açığını kapatmanın bir yolu olarak sunuluyor.
Uluslararası raporda, mavi finansın suyun küresel ekonomideki merkezi konumu ve milyonlarca kişinin geçim kaynağı göz önüne alındığında büyük ekonomik değer sağlayan su kaynaklarının sağlığını ve sürdürülebilirliğini iyileştiren projelerde temsil edildiği belirtildi. Örneğin Meksika'nın Baja Yarımadası'ndaki bir deniz koruma planı, on yıl içinde balık stoklarında yüzde 400'lük bir artışa yol açarak, onlarca yıllık aşırı avlanmayı tersine çevirdi. Buna karşılık deniz yosunu yetiştirmek, yosun ormanlarını korumak ve mangrov ormanlarını restore etmek gibi mevcut mavi karbon çözümleri, emisyonları yılda 1,2 ila 0,4 gigaton karbondioksit azaltmaya yardımcı olabilir.
Raporda, mavi tahvillerin şimdiye kadar, 2021'e kadar beş yılda yıllık ihraçlarda yüzde 49 büyüyen yeşil tahviller gibi diğer sürdürülebilir borç ürünlerinden daha az ilgi gördüğü vurgulandı.
 
 



Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği tespit edildi

Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
TT

Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği tespit edildi

Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)
Spiral şeklindeki bir deniz kabuğuna üflemek, uyku apnesine çare olabilir (Eduardo Verdugo/AP)

Deniz kabuğuna üflemenin uyku apnesine iyi geldiği ortaya çıktı. 

Yaygın bir uyku rahatsızlığı olan obstrüktif uyku apnesi (OUA), hastanın solumunun gece boyunca sık sık durmasına yol açıyor. Yeterli uyku alamamaya veya horlamaya yol açan bu rahatsızlık, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. 

En yaygın tedavi yöntemi hastanın uykusunda, sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) cihazını takmasını içeriyor. Ancak burun ve boğaza basınçlı hava üfleyen bu cihaz, hem rahatsız edici olabiliyor hem de herkesin karşılayabileceği bir maliyete sahip değil.

Hindistan'dan bir araştırma ekibi, buna alternatif olarak deniz kabuğuna üflemenin OUA semptomlarını azaltabileceğini tespit etti. 

Binlerce yıldır Hint kültürünün parçası olan bu ritüel, derin nefes alındıktan sonra spiral biçimli bir deniz kabuğuna üflenerek yapılıyor.

Bulguları hakemli dergi ERJ Open Research'te yayımlanan araştırmada 19 ila 65 yaşındaki 30 OUA hastasının uyku kalitesi bir gece boyunca takip edildi. Hastalara ayrıca gün içinde ne kadar uykulu hissettikleri hakkında sorular soruldu.

Daha sonra katılımcılar rasgele bir şekilde deniz kabuğuna üfleme veya derin nefes alma egzersizi yapma grubuna atandı. Eğitim alan katılımcılar haftada 5 gün, en az 15 dakika boyunca bu tedavi yöntemlerini uyguladı. 6 ayın ardından tekrar değerlendirmeye alındılar.

Deniz kabuğuna üfleyenlerin, diğer gruba kıyasla gündüzleri yüzde 34 daha az uykulu hissettiği saptandı. 

Araştırmacılar ayrıca bu kişilerin saatte ortalama 4-5 daha az apne (uyku sırasında solunumun durması) yaşadığını ortaya koydu. Gece boyunca kandaki oksijen seviyeleri de daha yüksek çıktı. 

Çalışmaya liderlik eden Dr. Krishna K. Sharma, "Deniz kabuğuna üfleme, makinelere veya ilaçlara ihtiyaç duymadan uykuyu iyileştirmeyi ve semptomları azaltmayı sağlayabilecek basit ve düşük maliyetli bir nefes alma tekniği" diyerek ekliyor:

Deniz kabuğuna üfleme şekli epey farklı. Bu eylem güçlü titreşimler ve hava akımı direnci yaratıyor, bu da muhtemelen boğaz ve yumuşak damak da dahil, üst hava yolundaki kasları güçlendiriyor. Bunlar OUA hastalarında uyku sırasında sıklıkla çöken bölgeler.

Yeni araştırma CPAP cihazına alternatif sunması nedeniyle önem taşısa da çalışmanın az katılımcıyla yapılmış olması gibi sınırlılıkları var. Ekip birkaç hastaneyi kapsayan daha büyük bir çalışma yürütmeyi planlıyor.

Bu sayede deniz kabuğuna üflemenin neden uyku apnesine iyi geldiği de daha net bir şekilde anlaşılabilir. 

Astım gibi solunum hastalıkları alanında çalışan, Birleşik Krallık merkezli yardım kuruluşu Asthma + Lung UK'den Dr. Erika Kennington "Deniz kabuğu üfleme yaklaşımının daha büyük ölçekte test edilmesi ve alkolü azaltma, egzersiz yapma ve düzgün uyku alışkanlıklarını sürdürme gibi kanıtlanmış diğer stratejilerle karşılaştırılması iyi olur" diyerek ekliyor:

OUA uzun vadeli bir rahatsızlık ancak doğru tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleriyle semptomlarda gerçek bir fark yaratılabilir.

Independent Türkçe, Guardian, MedicalXpress, ERJ Open Research