Uzay çöplerinin Dünya'da bir insanı öldürme ihtimali hesaplandı

Gelişmiş ülkelerin roketleri en çok da yoksul ülkeleri tehdit ediyor

NASA'ya göre uzay çöplerini önlemeye ve temizlemeye yönelik uluslararası bir yasa bulunmuyor (Avrupa Uzay Ajansı)

Bilim insanları, bu 10 yıl içinde roket enkazlarının Dünya’da ölümlü bir olayla sonuçlanma ihtimalini araştırdı.
Bulgulara göre roketlerin işlevsiz parçaları atmosfere kontrolsüz biçimde girmeye devam ederse, bu ihtimal yüzde 10’a ulaşacak.
British Columbia Üniversitesi’nden Prof. Dr. Michael Byers liderliğindeki araştırmacılar, bulgularını "Kontrolsüz roket girişlerinin yarattığı gereksiz riskler" başlıklı çalışmada açıkladı.
Araştırma makalesinde hükümetlerin bir an önce harekete geçmesi gerektiği ve roketlerin kontrolsüzce Dünya’ya düşmesini engellemek için yönlendirme mekanizmaları oluşturulması gerektiği belirtildi.
Byers ve meslektaşları, halka açık bir uydu kataloğundan 30 yıldan fazla süreyi kapsayan verileri inceledi.
Roketler, bu uyduları ve diğer uzay araçlarını fırlatmak için kullanılıyor ve fırlatma sonrasında genellikle yörüngede kalıyor. Bir süre sonra bu parçalar, atmosfere girerek gezegene düşünüyor.
Yeni araştırmada roketlerin yörüngesinin genellikle ekvatora denk geldiği ve bu nedenle enkazın Afrika, Latin Amerika, Asya ve Ortadoğu’yu kapsayan Küresel Güney ülkelerini daha büyük bir risk altına soktuğu tespit edildi.
Makalenin yazarları, Kuzey Yarımküre’deki daha zengin ülkelerin, ölümlü bir kaza meydana gelmeden önce bu sorunu çözmek için sorumluluk üstlenmesi gerektiğini, çünkü fırlatılan roketlerin çoğunun onlara ait olduğunu ifade etti.
Makalede konuyla ilgili şu ifadeler yer aldı:
"Şu anda yörüngedeki mevcut roket kalabalığı göz önüne alındığında, Jakarta, Dakka, Mexico City, Bogota ve Lagos’a bir roket parçasının isabet etme ihtimali, Washington, New York, Pekin ve Moskova'ya kıyasla üç kat yüksek."
Araştırmacılara göre Küresel Güney'in karşı karşıya olduğu orantısız risk, yoksulluk nedeniyle daha da kötüleşiyor.
Zira Küresel Güney ülkelerinde binalar ve diğer yapılar daha dayanıksız ve korunaksız.
NASA verilerine göre, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 80'i "yörüngeden düşen enkazlara karşı sınırlı koruma sağlayan korunaksız veya hafif korunaklı yapılarda" yaşıyor.
Şimdiye dek roket enkazları nedeniyle herhangi bir ölüm kayda geçmedi. Ancak Byers bunun kısmen şans olduğunu veya böyle bir kazanın yaşanıp kayda geçmemiş olabileceğini söyledi.
"Küresel Güney'deki bir şehirde veya gelişmekte olan bir ülkenin kırsal kesiminde birinin gökten düşen küçük bir metal parçası nedeniyle gizemli bir şekilde öldüğünü hayal edebiliriz" diyen Byers, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu bir roket parçası kazası olarak mı kaydedilirdi? Küresel medya bu gelişmeyi öğrenir miydi?"
Independent Türkçe, VICE, NASA