The Times: Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Truss göçmenleri Türkiye'ye göndermek istiyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3761406/times-birle%C5%9Fik-krall%C4%B1k-d%C4%B1%C5%9Fi%C5%9Fleri-bakan%C4%B1-truss-g%C3%B6%C3%A7menleri-t%C3%BCrkiyeye-g%C3%B6ndermek
The Times: Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı Truss göçmenleri Türkiye'ye göndermek istiyor
Birleşik Krallık'ın Ruanda planı büyük tartışma yaratmıştı (Reuters)
Birleşik Krallık (BK) Dışişleri Bakanı Liz Truss'ın sığınmacıları Ruanda'ya göndermeyi öngören programa Türkiye'yi de katmayı planladığı öne sürüldü.
BK'nin önde gelen gazetelerinden The Times, geçen hafta istifa eden Boris Johnson'ın yerine başbakan olmak için yarışan Truss'ın göreve seçilmesi halinde Ruanda programına Türkiye'yi de eklemeyi düşündüğünü iddia etti.
Dışişleri Bakanı'na yakın kaynakların The Times'la paylaştığı bilgilere göre Truss, Muhafazakar Parti'den parlamenterlerle yaptığı özel görüşmelerde, sığınmacıların sınırdışı edilmesi programının genişletilmesi için Türkiye'yle müzakere yapmayı hedeflediğini söyledi.
Kimliği paylaşılmayan kaynakların "Türkiye, Liz'in potansiyel olarak bakacağı ülkelerden biri fakat Türkler buna hazır mı, bu ayrı bir konu" dediği iddia edildi.
Muhafazakar Parti'den Sör Christopher Robert Chope da yakın zamanda Truss'ın kendisiyle iletişime geçerek sığınmacı programı için Türkiye ve İspanya gibi ülkelerle anlaşma yapmayı planladığını öne sürdü. Fakat Truss'ın seçim kampanyası ekibi, İspanya'yla müzakere planı yapılmadığını duyurdu. Türkiye'yle ilgili iddialar hakkındaysa henüz açıklama yapılmadı.
Haberde, Türkiye'nin halihazırda 4 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaptığı da belirtildi.
Ruanda anlaşması
BK, ülkeye yasadışı giriş yapan kişilerin sınır dışı edilmesi için nisanda Ruanda'yla 120 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,4 milyar TL) bir anlaşma yapmıştı. İnsan hakları kuruluşları anlaşmaya tepki göstermiş, BK'de hükümet karşıtı protestolar düzenlenmişti. Geçen ay da bazı Ruandalı sığınmacılar açlık grevine başlamıştı.
Öte yandan 14 Haziran'da sığınmacıları Ruanda'ya götürecek ilk uçuş, sığınmacıların avukatlarının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) yaptığı başvurunun ardından kalkışa saatler kala durdurulmuştu.
Seçim maratonu
58 yaşındaki Boris Johnson'ın 7 Temmuz'da Muhafazakar Parti liderliğinden ayrıldığını açıklamasıyla parti içinde bir seçim maratonu başlamıştı.
Parti liderliği ve başbakanlık için yarışan 8 adaydan üçü, bu hafta yapılan oylamada 30 oy oranının altında olduğu için elendi. Diğer kalan 5 kişi arasında en yüksek oy alansa Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak oldu.
Sunak'ı sırasıyla Dış Ticaretten Sorumlu Bakan Yardımcısı Penny Mordaunt, Truss, Eski İskan ve Topluluklar Dairesi Eşitlik Bakan Yardımcısı Kemi Badenoch ve Dışişleri Bakanlığı'nda Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanı olarak görev yapan Tom Tugendhat takip etti.
Adayların sayısını ikiye düşürmek için 18 Temmuz'da bir oylama daha yapılacak.
Ardından ülke çapında yaklaşık 160 bin Muhafazakar Parti üyesi, ülkenin yeni başbakanını ve partinin yeni liderini sona kalan iki aday arasından seçecek. Oylama sonuçları 5 Eylül'de açıklanacak.
Independent Türkçe, The Times, Daily Mail, Arab News
AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıyahttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4810351-ab%E2%80%99nin-%E2%80%9Ciki-devletli-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm%E2%80%9D-yol-haritas%C4%B1-b%C3%BCy%C3%BCk-engellerle-kar%C5%9F%C4%B1-kar%C5%9F%C4%B1ya
AB’nin “iki devletli çözüm” yol haritası büyük engellerle karşı karşıya
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki (EPA)
Avrupa Birliği (AB), Gazze Savaşı'nın üzerinden 109 gün geçmesine rağmen, üyeleri arasında derinleşen anlaşmazlıklar ve kendi içinde her biri büyük ölçüde bağımsız bir çizgiyi takip eden üç bloğun oluşması nedeniyle ateşkes çağrısı yapan tek bir toplu bildiri yayınlamayı başaramadı.
Ancak Pazartesi günü geçekleştirilen Dışişleri Bakanları toplantısında Suudi Arabistan, Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanları ile Arap Birliği Genel Sekreteri’nin yanı sıra Filistin ve İsrail ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından Gazze savaşındaki gelişmeleri “ertesi gün” olarak adlandırılan gün konusunda bir paradoks görüldü. Buradaki ironi, Avrupalıların bölünmelerine rağmen AB, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Birliği'nin düzenlediği "barışa hazırlık konferansı düzenlenmesi" çağrısına dayanan bir plan üzerinde anlaşması oldu. Filistinli ve İsrailli tarafların yokluğunda düzenlenebilecek konferansa ABD ve Birleşmiş Milletler (BM) de davet edildi. Amaç, “iki devletli çözümü” sahada gerçeğe dönüştürmek.
Avrupa planı, "barış için yol haritası" olarak adlandırılabilir. AB Ortadoğu Barış Süreci Özel Temsilcisi Sven Koopmans tarafından hazırlanan plan, Pazartesi günkü toplantıdan önce AB’nin 27 üyesine dağıtıldı. Hollanda, Danimarka ve Baltık Denizi ülkelerinin yanı sıra Almanya, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti ağırlıklı olmak üzere AB içinde İsrail'e en yakın grubun buna karşı çıkmadı.
Onayın ana sinyali, bugüne kadar sadece diplomatik ve siyasi olarak değil, özellikle Alman ordusunun sahip olduğu en son silah ve teknolojileri sağlayarak kesinlikle İsrail'in yanında olmayı taahhüt eden Almanya'dan geldi. Berlin'in yaptığı son şey, Uluslararası Adalet Divanı önünde İsrail'e verdiği desteği teyit etmek ve İsrail'in Gazze'de “soykırım” yapmadığını tekrar tekrar iddia etmek oldu.
Paris'teki siyasi kaynaklar, Avrupalıların, yönelimleri ne olursa olsun, "Bugün Gazze savaşının İsrail'in sorunlarını çözmeyeceği ve bu başarılsa bile Hamas'ın ortadan kaldırılacağı kanaatine vardıklarını" ancak Hamas’ın yerini başka nesillerin alacağını ve bunun son olmayacağını söylüyor. Bu kaynaklar, Avrupalıların bugün İsrail'i kendisinden daha doğrusu onun yetkililerinden kurtarmaları gerektiğini düşündüklerini ve bunu başarmanın yolunun da İsrail'den geçtiğini aktarıyor.
Netanyahu 18 Ocak'ta Tel Aviv'de basına konuşuyor (DPA)
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock yaptığı açıklamada, “Böyle bir çözüm duymak istemediklerini söyleyenler başka bir alternatif de sunmadı” diyerek, barışın bölgenin tüm sakinlerini kapsamadığı sürece sağlanamayacağını ifade etti. Borrell, "Akıllarında başka hangi çözümler var? Tüm Filistinlilerin ayrılmasını sağlamak mı? Ya da hepsini öldürmek mi? Amacın, Hamas'ı ortadan kaldırmak olduğunu söylemek tek taraflı. Çünkü bu, Hamas'ın ne zaman yeterince zayıf olduğuna karar vermenin İsrail'e bağlı olacağı anlamına geliyor. Bu şekilde çalışmaya devam edemeyiz” dedi.
Gerçek şu ki, Avrupalıların ortaya attığı şey yeni bir şey değil, çünkü “barışın belirleyicileri” yıllardır biliniyor ve iki devletli çözüm, John Kirby'nin başarısız olduğu 2014'ten bu yana tartışılmıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın danışmanı olan Kirby, İsraillileri Batı Şeria'daki yerleşim hızını azaltmaya ikna edemedi. Ancak bugün yeni olan şey, AB’nin farklılıklarını ve bölünmelerini bir kenara bırakmayı başarması.
AB’nin 7 Ekim'den bu yana sağladığı sınırsız desteğe rağmen AB’nin yayınladığı her açıklamaya İsrail’de büyük şüpheyle bakılıyor. Bunun son kanıtı, Fransız gazetesi Le Monde'un, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın Avrupa Birliği dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda aktardığı haber. Haberde Katz, İsrail’in tek müttefiki olduğunu bunun da ABD olduğunu ifade etti. Bu da Tel Aviv’in Brüksel’in değil yalnızca Washington’un planını kabul edeceği anlamına geliyor. Katz planı tartışmayı reddetti ve bunun yerine iki video kaset yayınladı. Birincisi İsrail'in Gazze Şeridi'ne liman olarak istediği yapay adayı, diğeri ise İsrail'i Hindistan'a bağlayan tren hattının güzergahını gösteriyor.
ABD Başkanı Joe Biden, 19 Ocak'ta ABD belediye başkanlarının toplantısı vesilesiyle Beyaz Saray’da konuşuyor (Reuters)
Avrupa Birliği'nin aradığı çözümün, İsrail'i tüm uluslararası forumlarda savunan, ona silah, teçhizat ve her türlü desteği sağlayan ABD tarafından benimsenmeden gün ışığına çıkamayacağına dair köklü bir kanaat var. Dolayısıyla onları etkileyebilecek ve bu tür bir çözümü kabul etmeye itebilecek olan taraf da AB. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Joe Biden ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında geçtiğimiz Pazar günü gerçekleşen son telefon görüşmesi, Netanyahu'nun reddettiği iki devletli çözüm konusunda aralarındaki derin anlaşmazlığı kamuoyuna ortaya çıkardı.
Pek çok analist, Netanyahu'nun cesaretini ve Biden'ı kızdırma isteğini iki devletli çözümü reddetmesini iki ana faktörle tekrarlayarak açıklıyor: Bunlardan biri, aşırı sağla olan siyasi ittifaka esir olması, iki devletli çözüme açılması durumunda bu ittifakın sürekli çökmesi ve Knesset'te sahip olduğu küçük çoğunluğu kaybetmesi tehdidi, ikinci ise Biden, başkanlık mücadelesinde İsrail'i desteklemek için Yahudi seslerine ve ABD'de İsrail adına çalışan dernek ve kuruluşların etkisine yöneldi. Ayrıca, Biden İsrail Avrupalıların, Arapların ve dünya ülkeleri ve halklarının ezici çoğunluğunun istediği barışçıl çözümü kabul etmesi için İsrail'e ciddi baskı uygulayabilecek bir konumda.
Netanyahu iki devletli çözüme her zaman karşı çıktı ve bunu yalnızca bir kez ve gönülsüzce kabul etti. Burada, Avrupa'nın Washington'un tutumunun değişeceği yönündeki iddiası muhtemelen kaybedilecek ve eski Başkan Donald Trump'ın önümüzdeki Kasım ayında başkanlığı kazanması durumunda boşa çıkacak.
Soru şu, Avrupalıların elinde ne var? İsrail'in planlarına uymayı reddederek onlarla yüzleşmesi durumunda ellerindeki baskı araçlarına başvurmaya hazırlar mı? Bu soruları cevaplamak zor. Ancak bunun tersine, Tel Aviv'in geleneksel olarak Brüksel'de sahip olduğu siyasi ilişkiler ve diplomatik desteğe paralel olarak İsrail'in Birlik ile yakın ekonomik, ticari, bilimsel ve yatırım ilişkilerinin olduğu ve bu nedenle Avrupalıların İsrail üzerinde ciddi baskı kartlarının olduğu doğrulanabilir. Ancak İsrail'le daha önceki birleşme deneyimlerinden yararlanmak cesaret verici değil ve dolayısıyla buna güvenmek de garanti değil.
