Kiev, Odessa Limanı’nın bombalanması sonrası tahıl anlaşmasının başarısız olması halinde bundan Moskova'yı sorumlu tuttu

Geçtiğimiz Cuma günü Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye’nin arabuluculuğunda İstanbul'da tahıl, tarım ürünleri ve gübre ihracatı anlaşmasının imzalanmasının ertesinde Ukrayna, Karadeniz'deki ana limanı Odessa'nın Rus füzeleri tarafından vurduğunu, ancak saldırının önemli bir hasara yol açmadığını duyurdu. Rusya'nın anlaşmanın imzalanmasının ardından düzenlediği saldırıyı Türkiye’ye ve BM’ye atılan bir tokat ve yapılan bir hakaret olarak nitelendiren Kiev, tarafları İstanbul Anlaşması'ndaki taahhütlere uymaya çağırdı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Oleg Nikolenko tarafından yapılan açıklamada, Odessa Limanı’nın bombalanmasının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in anlaşma için çabalayan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yüzüne tükürmesi olduğunu söyledi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri Basın Sözcüsü Yuriy Ignat, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, Rusya ordusunun Odessa Limanı’ndaki bir tahıl işleme tesisini vurduğunu bildirdi. Odessa Bölgesel Askeri İdaresi Sözcüsü Sergey Bratçuk ise açıklamasında, “Düşman Rusya, Kalibr seyir füzeleri ile Odessa Limanı’na saldırdı. İki füze hava savunma sistemleri tarafından vuruldu, iki füze liman altyapısına isabet etti. Ukrayna Radyo ve Televizyonu, Ukrayna ordusundan alıntı yaparak, Odessa limanını vuran iki Rus füzesinin önemli bir hasara yol açmadığını söyledi.
Ukrayna Radyo ve Televizyonu Kurumu’nun aktardığı, Ukrayna ordusundan yapılan açıklamada, iki Rus füzesinin Odessa Limanı'nı hedef aldığı, ancak önemli bir hasara yol açmadığı bildirildi. Güney Askeri Komutanlığı Sözcüsü Natalia Humenyuk tarafından yapılan açıklamada, limandaki bir pompa istasyonunun isabet alan bombardımanın, liman çevresindeki evlere de sıçrayan bir yangına neden olduğu, fakat tahıl depolarının zarar görmediği belirtildi. Açıklamaya göre başka bir kayıp kaydedilmedi.
Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov, ülkesinin, Rusya'nın füze saldırısına rağmen Karadeniz'deki limanlarından tahıl ihracatını yeniden başlatmaya hazır olduğunu duyurdu. Kobrakov, sosyal medya platformu Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, "Limanlarımızdan tarımsal ürünlerin ihracatının başlatılması için teknik hazırlıklara devam ediyoruz" dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Odessa Limanı’na düzenlenen füze saldırısının Moskova'nın anlaşmayı uygulamamanın bir yolunu bulmaya çalıştığının göstergesi olduğunu söyledi. Zelenskiy, Telegram uygulaması üzerinden paylaşılan video kaydında, “Bu saldırı, yalnızca Rusya'nın ne derse desin ve ne söz verirse versin anlaşmayı uygulamamanın bir yolunu bulacağını gösteriyor” ifadelerini kullandı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Cuma günü İstanbul'da varılan anlaşmanın imza töreninde yaptığı konuşmada, hem Rusya'ya hem de Ukrayna'ya anlaşmaya uymaları ve dünyadaki milyonlarca yoksul insanı kurtarmanın ve küresel gıda krizinden kaçınmanın bir yolu düşüncesiyle anlaşmayı başarılı kılmaya çalışmaları çağrısında bulunmuştu.
Ancak Odessa Limanı'na yapılan füze saldırısının ardından Guterres ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Odessa Limanı'na düzenlendiği bildirilen saldırıyı kınadılar. BM'den yapılan açıklamada, Guterres'in Odessa Limanı'na düzenlendiği bildirilen bombardımanı sert bir dille kınadığı belirtilerek "Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından imzalanan anlaşmaya tam olarak uyulması gerekiyor" denildi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "İstanbul anlaşmalarının imzalanmasından bir gün sonra hububat ihracatı için çok önemli bir hedefin vurulması Rusya'nın uluslararası hukuk ve taahhütleri tamamen göz ardı ettiğini bir kez daha gösteriyor ve özellikle kınanması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Öte yandan Türkiye, anlaşma kapsamında Ukrayna tahılının ihracatına yardımcı olmak amacıyla Karadeniz'deki deniz mayınlarının temizlenmesi konusunda yardım etmeye hazır olduğunu duyurdu. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın bir televizyon kanalına verdiği röportajda, Türkiye'nin yardım etmeye hazır olduğunu vurgulayarak, anlaşmaya göre gerekirse üçüncü bir ülkenin mayın temizleme sürecini üstlenebileceğini belirtti.
Dünya Gıda Programı (WFP), Rusya-Ukrayna savaşının sonuçları nedeniyle yaklaşık 37 milyon insanın açlık tehdidiyle karşı karşıya geldiğini açıklamıştı. Fiyatların aylık 5 milyon ton tahıl ihracatı yapan Ukrayna'daki savaş öncesi seviyeye dönmesiyle insani yardımların nispeten daha ucuz maliyetlerle karşılanmasına, küresel pazarlara daha fazla buğday, ayçiçek yağı, gübre ve diğer tarımsal ürünleri sürülmesine ve küresel gıda krizinin önlenmesine yardımcı olmak amacıyla Ukrayna ve Rusya arasında Cuma günü İstanbul'da Türkiye ve BM ile Karadeniz'den tahıl, tarım mahsulleri ve gübre ihracatına ilişkin iki ayrı anlaşma imzalandı.
İmzalanan anlaşmalarla Ukrayna'nın bir sonraki hasat öncesi silolarını boşaltmasına ve Rusya'dan artan gübre ihracatıyla önümüzdeki tarım sezonlarında küresel verimliliğin düşmesinin engellenmesi sağlanacak.
Anlaşmalar, 120 gün boyunca geçerli olacak. BM, savaşın bu süre zarfında bitmemesi halinde anlaşmaların süresini uzatmayı umuyor.
Anlaşmayı imzalayan Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM tarafından denetlenecek olan İstanbul'daki Ortak Koordinasyon Merkezi için denetim ekipleri oluşturulması ve çalışanların atanması amacıyla çalışmaların hemen başlatılması kararlaştırıldı.
Ukrayna’da savaştan zarar gören limanların hazırlanmasının yaklaşık 10 günü bulması ve bu yüzden gemilerin Ukrayna limanlarına giriş-çıkışlarının haftalar alması bekleniyor.
Anlaşma, Odessa Limanı’na ve Ukrayna’nın diğer iki limanı Herson ve Mariupol’e gemilerin güvenli bir şekilde giriş-çıkış yapmalarını garanti altına alıyor.
Ukrayna’nın kendini savunmak için limanlarının yakın çevresine deniz mayınları döşemesine rağmen uzmanlar mayın temizliğine gerek olmadığını çünkü Ukraynalı kaptanların gemileri Ukrayna karasularındaki güvenli kanallardan götüreceklerini söylediler.
Buna karşın her bir geminin yanında ihtiyaç duyulması halinde emrinde bir mayın tarama gemisi bulunması planlanıyor. Ancak Ortak Koordinasyon Merkezi'nin Karadeniz'de takip edeceği gemilere önce İstanbul'a oradan da dünya pazarlarına kadar askeri gemilerin refakat etmesi gibi bir durum söz konusu değil.
Anlaşmayı imzalayan taraflar, tahıl ihracatının yapılacağı limanlardaki gemilere ve tesislere herhangi bir saldırı yapılmayacağı, ancak yasaklı bir eylemde bulunulması halinde İstanbul'daki Ortak Koordinasyon Merkezi'nin bir çözüm bulacağında mutabık kaldılar.
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, İstanbul’da anlaşmanın imzalanmasından sonra yaptığı açıklamada, ülkesinin mayın temizliğinden ve Ukrayna limanlarının açılmasından yararlanmayacağını taahhüt etti. Şoygu, Rusya'nın bu anlaşmada açıkça belirtilen yükümlülükleri yerine getireceğinin de altını çizdi.

İngiltere Kraliyet tahtının varisi Galler Prensi William ve eşi Kate Middleton’un haklarındaki ‘dedikodu ve komplo teorilerini’ arkalarında bırakma konusunda oldukça ‘istekli’ olduğu bildirildi.

Şarku’l Avsat’ın New York Post gazetesinden aktardığı habere göre Galler Prensi ve Prensesi, son haftalarda Middleton’un sağlığından, nerede olduğuna kadar birçok konuda komplo teorilerine ve söylentilere maruz kaldı.

Kate’in Ocak ayında karın ameliyatı geçirdiği ve o zamandan beri evde iyileştiği açıklanmıştı.

Kral Charles'ın eski uşağı Grant Harrold’a göre çift, görevlerine odaklanmayı ve resmi olarak Kraliyet işlerine geri dönmeyi sabırsızlıkla bekliyor.

Harrold gazeteye verdiği demeçte, “Dedikodu ve komplo teorileriyle ilgili sayfayı kapatıp, Kraliyet ailesine ve oradaki görevlerine odaklanmaya istekli olduklarını düşünüyorum” dedi.

Hafta sonu, Prens William’la birlikte Windsor’daki bir çiftlik dükkanına kısa bir ziyarette bulunan prensesin mutlu, sağlıklı ve rahat olduğu görüldü.

Harrold, The Sun gazetesinde yer alan bu görüntülere ilişkin yaptığı yorumda şu ifadeleri kullandı;

İyileşiyor gibi görünüyor. Kraliyet ailesi üzerindeki baskıyı biraz hafifletebilir, ama insanlar yine de Kate’i daha fazla görmek isteyecek. Onu toplum içinde ne kadar çok görürlerse, onun için o kadar az endişelenecekler. Bu zaman alacak, zira bu yılın sonlarına kadar tam olarak görevlerine dönmesi beklenmiyor.

Ancak Harrold, çiftin yaptığı gezinin saray yetkilileri tarafından söylentileri bastırmak için ‘kasıtlı olarak düzenlenmiş’ olabileceğini belirterek şunları ekledi;

Birdenbire ortaya çıkması oldukça tuhaf görünüyor, bu yüzden bunun halkın Kate hakkında endişelenmesini engellemek için planlandığını düşünüyorum.

Bir saray kaynağı da, devam eden söylentiler nedeniyle 41 yaşındaki William veya 42 yaşındaki Middleton’un günlük hayatlarına devam etmesinin kolay olmadığını söyledi.

Prensesin yakın zamanda ortaya çıkmasının, onun sağlığıyla ilgili çılgın komplo teorilerini ortadan kaldırmaya yeteceği umuluyor.

Kiev, Odessa Limanı’nın bombalanması sonrası tahıl anlaşmasının başarısız olması halinde bundan Moskova'yı sorumlu tuttu

BM ve Washington, Odessa Limanı’na yapılan saldırıyı kınarken Türkiye, Karadeniz'deki güvenlik koridoru güzergahındaki mayınların temizlenmesi için yardım teklif etti