Lübnan’da fırınların önünde kuyruklar oluştu

Tekrarlanan çözüm vaatlerine rağmen kriz devam ediyor.

Dün Beyrut’taki bir fırının önünde oluşan kuyruk. (Reuters)

Lübnan’daki ekmek krizin derinliği, fırınların önündeki kuyrukların görüntülerinin yayılmasıyla gözler önüne serildi. Öyle ki ekmek almak, kötüye giden ekonomik ve sosyal krizin gölgesindeki Lübnanlılar için göz korkutan günlük bir görev haline geldi. Çözüm vaatleri sürmesine rağmen herhangi bir adım atılmadı.
Lübnan Ekonomi Bakanı Emin Selam dün yaptığı açıklamada, önümüzdeki hafta ekmek krizine yönelik bir çözüm bulunacağı sözünü verdi. Bakanın açıklaması, Lübnan Parlamentosu’nun Dünya Bankası’ndan buğday ithalatı için talep ettiği kredinin onaylamasından saatler sonra geldi.
Selam, bu hafta sonunda Lübnan’a 49 bin ton buğday girdiğini duyurdu. Fırınların önündeki kuyrukların biteceğini belirterek ‘kriz yaratmak isteyenlerin tespit edileceği’ sözü verdi.
Bakan televizyondaki röportajında ​​krizle ilgili olarak “Bugün gördüğümüz şey, geçen ay olanların yansımaları ve ülkeden çalınan unun sonucudur” dedi. Tahıl gemilerinin eskisinden daha hızlı gelmesini umduğunu vurguladı. Selam ayrıca Daha önce geçerli olan un dağıtım mekanizmasının değiştirildiğini ve buğday ve unu adil bir şekilde dağıtmak amacıyla Ekonomi Bakanlığı başkanlığında bir Kriz Hücresi kurulduğunu bildirdi.
Ekonomi Bakanlığı’na bağlı Hububat ve Şeker Pancarı Dairesi Müdürü Gerges Barbari da şu açıklamayı yaptı:
“Kriz Hücresi fırınların üretim kapasitesine göre un dağıttı. Aynı zamanda, fazladan una sahip olan değirmenleri de piyasadaki un ihtiyacını karşılayabilmek için stoklarını kapalı değirmenlere dağıtmakla zorunlu tuttu. Bu da beş değirmenin çalışmaya dönmesini sağlarken çalışır haldeki toplam değirmen sayısı 10’a çıktı.”
Bakan bir radyo röportajında da  “Bugün üçüncü bir gemi boşaltılıyor ve Kriz Hücresi görevlerini yerine getirerek, işlerin tekrar düzene girmesi için çözümler buluyor” dedi.
Fırınlar, Lübnanlılara ve dükkânlara dağıttıkları miktarları düzenledi ve bir paket ekmek almak Lübnanlı aile reisleri için imkansız bir görev haline geldi. Bazı insanlar ekmek yerine her türden unlu mamulü aramaya başladı. Ancak diğer unlu mamullerin fiyatları da ekmek üretmek için sübvansiyonlu un alan ve bu undan başka tür ekmekler ve tatlılar üreten üreticilerin açgözlülüğü sebebiyle daha önce görülmemiş bir şekilde yükseldi.
Ekonomi Bakanlığı ile fırın sahipleri, krizden birbirlerini sorumlu tuttu. Değirmen sahipleri ise ilgili makamları, Lübnan Merkez Bankası’nın (Banque du Liban) kredileri açmadaki gecikme ve ithalatın zorluğu sonucunda fiyatı devlet tarafından sübvanse edilen gerekli un miktarını temin etmeme ile suçladı. Bu durum Ekonomi Bakanlığı tarafından yalanlandı. Ekonomi Bakanı Emin Selam daha önce birçok kez bazı fırınları sübvansiyonlu un depolamak veya sübvansiyonsuz tatlı ürünlerin üretiminde kullanmakla suçlamıştı. Bakan ayrıca Suriye’ye yapılan un ve ekmek kaçakçılığına dikkat çekmişti.
Dünya Bankası’nın 1850 yılından bu yana dünyanın en kötüleri arasında sıraladığı ekonomik krizin etkisiyle Lübnan’da yerel para birimi dolar karşısında yüzde 90’ı aşan bir oranda değerini kaybetti. Kriz sebebiyle Merkez Bankası’nın buğday, akaryakıt ve ilaçlar gibi hayati ürünlerin ithalatını destekleme kapasitesi azaldı.
AFP’ye göre Ekonomi Bakanlığı geçtiğimiz iki yıl boyunca ekmek fiyatını defalarca artırdı. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik şubat ayından bu yana devam eden işgali sonucunda buğday ithalatının zorlaşması, durumu daha da kötüleştirdi. Yapılan açıklamalar Lübnan’ın yüzde 80’ni Ukrayna’dan olmak üzere yılda 600 ila 650 bin ton arasında buğday ithal ettiği yönünde.
Beyrut Limanı’nda iki yıl önce ülkede meydana gelen korkunç patlamada limandaki siloların bir kısmı harap olmuş, ardından Lübnan’ın buğday depolama kapasitesi ciddi bir darbe almıştı. Daha sonra kriz giderek daha da derinleşmişti. Yetkililer günlerdir, söz konusu siloların bazı bölümlerinin çökebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.
Ekonomi Bakanı’nın yakında çözüm bulma vaadiyle birlikte dün Lübnan Parlamentosu’nun buğday arzını güvence altına almaya yönelik acil müdahale projesi kapsamında, Dünya Bankası tarafından sağlanacak 150 milyon ABD doları değerindeki kredi anlaşması onaylandı. Halk ve yetkililer bunun, kriz ile mücadelede bir atılım olmasını umut ediyorlar.