Bilim insanları milyarlarca yıl öncesine ait karanlık maddeyi görüntülemeyi başardı

(NASA)
(NASA)
TT

Bilim insanları milyarlarca yıl öncesine ait karanlık maddeyi görüntülemeyi başardı

(NASA)
(NASA)

Milyarlarca yıl öncesine ait karanlık madde Dünya'daki bilim insanları tarafından nihayet tespit edildi.
Araştırmacılar, galaksileri çevreleyen karanlık maddenin doğasını 12 milyar yıl önce olduğu gibi incelemeyi başardı. Bu, geçmişte görebildiğimizden milyarlarca yıl daha eski.
Bilim insanları çığır açan bulguların evrenimizin önemli bir bölümünü oluşturan ancak büyük ölçüde bilinmeyen ve gizemini koruyan karanlık maddenin sırlarını ortaya çıkarabileceğini umuyor.
Söz konusu atılım şimdiden evrenimizin tarihi hakkında umut verici ipuçları sundu. Araştırmacılar, bulguların evrenin temel kurallarının ilk zamanlarında farklı olduğuna işaret ettiğini söylüyor.
Bilim insanları adından da anlaşılacağı üzere karanlık maddeyi doğrudan göremez çünkü karanlık madde ışık yaymaz. Bunun yerine, bilim insanları genellikle ışığın araştırmak istedikleri galaksiler boyunca ilerleyişini izler ve bunun nasıl gerçekleştiğini ölçer; ışık ne kadar bozulursa o kadar çok karanlık madde vardır.
Fakat milyarlarca yıl önce var oldukları halleriyle gördüğümüz en uzak galaksiler bu yöntemin işe yaraması için fazla sönük. Bozulma düzgün şekilde tespit edilemiyordu ve karanlık maddeyi incelemek imkansız kalmaya devam ediyordu.
Bu da bilim insanlarının yaklaşık 10 milyar yıldan eski karanlık maddeyi araştıramaması anlamına geliyordu. Ondan önceki zaman ve 13,7 milyar yıl önce evrenin başlangıcını anlamak imkansızlığını koruyordu.
Şimdi bilim insanları bu sorunun üstesinden farklı bir kaynak kullanarak geldiklerini söylüyor: Büyük Patlama tarafından salınan mikrodalgalar. Ekip, ışıktan ziyade bu mikrodalgaların nasıl bozulduğunu ölçtü ve bunu yaparken, oluştuktan hemen sonra galaksilere bakarak karanlık maddeyi evrenin başlangıcından itibaren görebildi.
Tokyo Üniversitesi Kozmik Işın Araştırmaları Enstitüsü'nden Yardımcı Doçent Yuichi Harikane, "Çoğu araştırmacı karanlık maddenin şimdiki zamandan 8 milyar yıl öncesine dağılımını ölçmek için kaynak galaksileri kullanıyor" diye ekledi.
"Fakat karanlık maddeyi ölçmek için daha uzaktaki Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması'nı kullandığımızdan, geçmişte daha geriye bakabildik. İlk kez, karanlık maddeyi evrenin neredeyse en erken zamanlarından itibaren ölçüyorduk."
Sonuçlar, evrenin erken döneminde karanlık maddenin nasıl kümelendiğini göstermek de dahil bir dizi sürpriz ortaya koydu. Teori, karanlık maddenin bir arada kalıp evrende öbekler oluşturması gerektiğini öne sürüyor fakat bu öbeklerden tahmin edilenden çok daha az vardı.
Ekibe liderlik eden Nagoya Üniversitesi'nden Hironao Miyatake, "Bulgularımız hâlâ belirsiz" dedi.
Fakat bu doğruysa, zamanda daha geriye gittiğinizde tüm modelin kusurlu olduğunu gösterir. Bu heyecan verici, çünkü belirsizlikler azaltıldıktan sonra sonuç değişmezse, karanlık maddenin doğası hakkında fikir verebilecek bir model iyileştirmesine işaret edebilir.
Bulguları açıklayan makale Physical Review Letters akademik dergisinde yayımlandı.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news