Parmak kıran satranç robotuyla gündeme geldi: Tarihten en feci robot faciaları

Bir robot tarafından öldürülen ilk kişi, Ocak 1979'da hayatını kaybeden Robert Williams’tı

Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
TT

Parmak kıran satranç robotuyla gündeme geldi: Tarihten en feci robot faciaları

Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)
Yapay zeka programları ve robotlar insanların gündelik işlerini kolaylaştırırken, korkunç olaylara da karışabiliyor (Unsplash)

Hafta sonu Rusya'da satranç oynayan yapay zekalı bir robotun bir çocuğun parmağını kırdığı görüntüler tartışma yaratmaya devam ediyor.
Moskova Açık Satranç Turnuvası’nda küçük çocuğun hamlesini tavsiye edilen süreden daha erken yapması robotun kafasını karıştırdı. Bunun üzerine robot, çocuğun parmağını yakaladı ve ezerek kırılmasına neden oldu.

Rusya Satranç Federasyonu başkan yardımcısı Sergey Lazarev, olayın bir kaza olduğunu vurguladığı açıklamasında, çocuğun çok erken bir hamle yaparak güvenlik kurallarını ihlal ettiğini söyledi.
Öte yandan bu olay, robotların neden olduğu başka kazaları da gündeme getirdi. İşte robotların karıştığı bazı feci kazalar…

Robotun karıştığı ilk ölümlü kaza
Bir robot tarafından öldürülen ilk kişi, Ocak 1979'da Robert Williams oldu.
ABD’nin Michigan eyaletinde bir fabrika işçisi olan 25 yaşındaki Williams, depolama raflarından nesneleri almak için tasarlanmış bir endüstriyel robot kolunun kafasına çarpması sonucu hayatını kaybetti.
Ailesi, robot üreticisi Litton Industries'e dava açtı ve 10 milyon dolar tazminat aldı. Mahkeme böyle bir kazanın olmasını önlemek için yeterli güvenlik önlemi alınmadığına karar verdi.

İşçiyi 10 yerinden bıçaklayan makine
En korkunç robot kazalarından biri, Aralık 2018'de Zhou adlı 49 yaşındaki Çinli bir fabrika işçisinin başına geldi.
Fabrika’daki dev robotik üretim aracı aniden çökünce makinenin üzerindeki sivri uçlu 10 çubuk Zhou’nun bedenine saplandı.
Çubuklardan 9’u işçinin sağ koluna, biri de göğsüne girdi.
Zhou mucizevi şekilde hayatta kaldı.

Otonom sürüşte ilk ölüm: Tesla otomobili traktörü göremedi
Otonom sürüş özelliğine sahip araçların neden olduğu ilk ölüm, Mayıs 2016'da kayda geçti. Eski bir donanma subayı Florida'da bir otoyolda Tesla aracını sürücüsüz moda almıştı.
Araç bir traktörle çarpışınca Tesla otomobil yüzlerce metre savruldu.
Tesla’nın otopilot sistemi, traktörün beyaz rengini parlak gökyüzüne benzettiği için ağır taşıtı tespit edemedi. Olayı soruşturan ekipler, sürücünün de frene basma girişiminde bulunmadığını aktardı.
Elon Musk'ın kurucusu ve CEO’su olduğu firma, yolcunun "trajik" ölümünü doğruladı ama araçlarının diğerlerinden daha güvenli olduğunu söyleyerek kendini savundu.

Bir diğer otonom sürüş felaketi
Mart 2018'de Elaine Herzberg, yolculuk paylaşımı firması Uber'den kiralanan otonom bir prototipin çarpması sonucu hayatını kaybetti.
49 yaşındaki Herzberg, Arizona'da 4 şeritli bir yolda bisikletini iterken, otonom sürüş modunda çalışan araç ona çarptı.
60677743-11046663-This_photo_from_video_from_a_mounted_camera_provided_by_the_Temp-a-3_1658821765705.png
Tempe Polis Departmanı tarafından sağlanan fotoğraf, Uber aracının kadına çarpmasından saniyeler öncesini gösteriyor (AP)
Araçta yedek sürücü olarak görev alan Uber mühendisi Rafaela Vasquez’in kaza esnasında video izlediği için ihmalkar davrandığı öne sürüldü.
Vasquez daha sonra taksirle adam öldürmekle suçlanırken, Uber kazadan sorumlu tutulmadı.

Robot cerrah hastayı öldürdü
Şubat 2015'te, üç çocuk babası ve emekli müzik öğretmeni Stephen Pettitt, Birleşik Krallık’taki Freeman Hastanesi'nde kalbindeki mitral kapak hastalığı nedeniyle robotik cerrahi operasyon geçirdi.
Bu, ülkenin ilk robot destekli kalp kapakçığı ameliyatıydı.
Robot çok ses çıkardığı için baş cerrah Sukumaran Nair ve asistan cerrah Thasee Pillay birbirini duymakta zorluk çekti. Nair, Da Vinci adlı robotun dikişleri yanlış şekilde attığını söylemek için iş arkadaşlarıyla bağırarak iletişim kurmak zorunda kaldı ve bu esnada olmaması gerekenler yaşandı.
Robot, hastanın aort damarına zarar verdi ve robotun görmesini sağlayan kamera da dahil her yer kan oldu.
Sonunda hasta hayatını kaybetti.
Nair, artık İskoçya'da çalışıyor ve robotik cerrahi prosedürleri uygulamıyor.

Volkswagen fabrikasında robot işçiyi yakaladı
Haziran 2015'te Almanya'nın Baunatal kentindeki bir Volkswagen fabrikasında 22 yaşındaki bir adam robotik bir kol tarafından öldürüldü.
Robotik kol, makine parçalarını kaldırmayı amaçlıyordu. Ancak yanlışlıkla genç adamı yakaladı ve onu büyük bir metal plakaya vurdu.
Göğsünden ağır yaralanan adam, hastanede hayatını kaybetti.
Soruşturma sonucunda robotta arıza olmadığı, kazanın insan kaynaklı bir hatadan kaynaklandığı savunuldu.

Amazon deposunda ayı kovucu sprey paniği
Robotların karıştığı kazaların en ilginç örneklerinden biri 2018’de meydana geldi.
Bir robot, New Jersey'deki bir Amazon deposunda ayı kovucu sprey içeren bir kutuyu yanlışlıkla deldi ve 24 işçiyi hastanelik etti.
Kutu yüklü miktarda sprey içeriyordu. Sprey ise yoğun kapsaisin içeriyordu. Bu, acı biberde ve biber gazında yer alan aktif bir bileşen.
Gazdan etkilenen işçilerden biri yoğun bakımda tedavi edildi.
 
Independent Türkçe, Daily Mail



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT