Mısır, Nahda Barajı hakkında güven verici yeni mesajlar verdi

Nahda Barajı (Etiyopya Su ve Enerji Bakanlığı)
Nahda Barajı (Etiyopya Su ve Enerji Bakanlığı)
TT

Mısır, Nahda Barajı hakkında güven verici yeni mesajlar verdi

Nahda Barajı (Etiyopya Su ve Enerji Bakanlığı)
Nahda Barajı (Etiyopya Su ve Enerji Bakanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, “Mısır’ın suyu boynumda bir emanettir ve kimsenin dokunmasına izin vermeyeceğim” diyerek ülkesinin Nil sularındaki payını koruma sözü verdi. Saatler sonra Mısır hükümeti, Nil’in kaynakları üzerindeki yüksek yağış seviyelerine atıfta bulunarak, Etiyopya’daki Nahda (Hedasi) Barajı hakkında güven verici yeni mesajlar verdi.
Kahire, Etiyopya’nın Nil’in ana kolu üzerine inşa ettiği Nahda Barajı’nın, zaten kıt olan ve 100 milyondan fazla insanının içme suyu ve tarım alanında su kaynaklarının yüzde 90’dan fazlası için bağımlı olduğu payını azaltacağından korkuyor.
Mısır, Sudan ve Etiyopya, Nil’in ana kolu Mavi Nil üzerinde inşa edilen barajın doldurulması ve işletilmesi konusunda anlaşmaya varılması umuduyla 10 yıldır aralıklı olarak, sonuç vermeyen müzakereler gerçekleştiriyor.
Mısır’da Nil Nehri Gelirini Düzenleme Daimi Komitesi’nin toplantısının ardından, Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, bakanlık kurumlarının Nil’in kaynaklarındaki yağış oranlarını, nehrin hidrolojik durumunu ve Mısır’ın güneyindeki Yüksek Baraj’ın gölüne ulaşan su miktarlarını her an izlediğini belirtti.
Komitesi’nin pazar günü yaptığı açıklamaya göre, Atbara Nehri ve Mavi Nil havzalarında yağışın ortalamadan daha yüksek olduğu tespit edildi. Başka bir bildiri, bu durumu “Ağustos ayına umut verici bir başlangıç” olarak nitelendirdi.
Mısırlı Sulama Bakanı “Bakanlık, insanların su ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli tedbirlerin alınması konusunda hiçbir çabadan kaçınmıyor. Bakanlık, öncelikle çiftçiye hizmet etmeye yönelik projeler yürüterek, mevcut ihtiyaçların maksimum düzeyde olduğu dönemi en yüksek verimlilikle yönetmeye çalışıyor” dedi.
Abdulati toplantı sırasında çeşitli valiliklerdeki su durumunu ve su yolları ağının tüm halkın su ihtiyaçlarını karşılayabilmesini sağlamak üzere çeşitli bölgelerdeki sulama, drenaj ve mekanik bölümlerinin hazırlık seviyesini ele aldı.
Tüm sulama birimlerinde alarm durumunu yükseltmeye devam edilmesi ve Komite’nin nehrin gelirini görüşmek ve su durumunu takip etmek için gerekli önlemleri dinamik bir şekilde ele almak için periyodik olarak toplanması yönünde talimat verdi. Kahire, 26 Temmuz’da Addis Ababa’dan Etiyopya’nın yağmur mevsiminde Nahda Barajı rezervuarını, önceden anlaşma olmaksızın tek taraflı olarak dolduracağını belirten bir mektup almıştı. Bunun ardından Mısır, Etiyopya’nın barajı doldurma planlarına itiraz ederek cuma günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne şikâyette bulundu.
Cumhurbaşkanı Sisi, Etiyopya’nın bu uygulaması ile ilgili ilk yorumunu içeren cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, Mısır ulusal güvenliğini korumak için toplumsal düşüncenin farkındalığının ve rehberliğinin önemini vurgulayarak, ülkesinin tutumunun “Nahda Barajı dosyası ve Mısır’ın su güvenliğinin korunması konusunda kararlı” olduğunu söyledi. Sisi, Harp Okulu öğrencileriyle yaptığı görüşmede, “Mısır, çözüm bulmak amacıyla diplomatik ve müzakereci bir yol benimsedi. Herhangi bir krizle başa çıkarken iki şeyi düşünüyoruz, söz konusu iki şey sabır ve müzakeredir” dedi. Cumhurbaşkanı “Mısır, suyun her damlasını yerinde ve akılcı bir şekilde kullanmak için önlemler alıyor” ifadelerini kullandı. Mısır Cumhurbaşkanı “Nahda Barajı konusunda hareket halindeyiz ancak sakince ve müzakere ederek ilerliyoruz” ifadeleriyle vatandaşlarına güvence vermeye çalıştı. Sisi “Her zaman söylediğim gibi işler yüksek sesle çözülmez. Yetenek, çalışma ve sabırla çözülür. Mısır’ın suyu konusu benim ve hepimizin boynunda bir emanettir ve Allah’ın izniyle kimsenin ona dokunmasına izin vermeyeceğim” dedi. Ayrıca Mısır devletinin su güvenliğini korumak için tüm su kaynaklarını kullanmaya kararlı olduğunu belirtirken, “Mısır, su gelirinden ilk yararlanan ve bunu ele almak için çalışan ülkelerden biri olacak” dedi.
Mısırlı su kaynakları uzmanı Abbas Şaraki “Nahda Barajı’nın doldurulması, Yüksek Baraj’daki rezervler ve Mısır hükümetlerinin çabaları ve çeşitli tedbirler sonucunda Mısır vatandaşını etkilemeyecek ancak bu, Etiyopya’nın uzlaşma olmaksızın barajı doldurarak uluslararası sözleşmeleri ve normları ihlal etmesi için bir mazeret değil” dedi.
Şaraki Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamalarda “Nahda Barajı gölündeki üçüncü depolama, 5 Ağustos akşamına kadar deniz seviyesinden 595 metreye yaklaşan bir seviyede 5,5 milyar metreküp suya ulaştı. Toplam depolama şu anda 13,5 milyar metreküpe ulaştı ve bu Etiyopya kapasiteyi 74 milyar metreküpe çıkarmaya karar vermeden önce 1964’te ABD’nin tasarımına göre barajla yaklaşık olarak aynı kapasiteye denk geliyor” ifadelere yer verdi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.