ABD "sıradışı değere sahip" 30 tarihi eseri Kamboçya'ya iade etti

Kaçakçılıkla götürülen eserler arasında Hindu tanrılarının heykelleri de var

İade edilen eserler, ABD'deki koleksiyonerler ve müzelerde duruyordu (Reuters)
İade edilen eserler, ABD'deki koleksiyonerler ve müzelerde duruyordu (Reuters)
TT

ABD "sıradışı değere sahip" 30 tarihi eseri Kamboçya'ya iade etti

İade edilen eserler, ABD'deki koleksiyonerler ve müzelerde duruyordu (Reuters)
İade edilen eserler, ABD'deki koleksiyonerler ve müzelerde duruyordu (Reuters)

ABD, kaçakçılıkla Kamboçya'dan götürülen 30 tarihi eseri geri verdi. Pazartesi ABD'nin New York kentinde düzenlenen törende Manhattan Federal Savcısı Damian Williams, sanat eserlerini Kamboçya'nın ABD Büyükelçisi Keo Chhea'ya basının önünde teslim ederken şu ifadeleri kullandı: 
"Bu heykeller ve eserler Kamboçya halkı için sıradışı kültürel değere sahip. Kamboçya'nın kültürel mirasının Kamboçya halkına dönüşünü kutluyoruz. Tarihi eser kaçakçılığını azaltmak konusuna bağlılığımızı bir kere daha teyit ediyoruz."
Yaptığı konuşmada iki ülke arasındaki işbirliğini öven Büyükelçi Keo Chhea, eserlerin başkent Punom Pen'deki Kamboçya Ulusal Müzesi'nde sergileneceğini açıkladı.

Büyükelçi Chhea, "Kültürümüzün ruhlarını halkımıza geri götürmek gibi… Çok minnettarız" dedi (AP)

Güneydoğu Asya ülkesine geri verilen 30 eser arasında, Ganeşa ve bir tavuskuşunun üstünde yer alan Skanda'nın heykelleri var. Bu iki Hindu tanrısını tasvir eden eserler 10. yüzyıldan kalma ve 928-944 yılları arasında Khmer İmparatorluğu'nun başkenti olan Koh Ker'den çalınmış.
Özellikle 1960'tan 1990'lı yıllara kadar çalındığı bildirilen diğer eserlerin yapım tarihiyse Tunç Çağı'ndan 12. yüzyıla kadar çeşitlilik gösteriyor. 

Ganeşa heykelinin ağırlığı üç tondan fazla olduğu için törene getirilemedi (AP)

Manhattan Federal Savcılığı, binlerce heykelin önce Tayland'ın başkenti Bangkok'taki bir antikacıya, sonrasındaysa koleksiyonerlere, iş insanlarına ve Asya, Avrupa ve ABD'deki müzelere satıldığını ifade etti. Eserleri bulunduranlar ya ABD yönetiminin çağrısıyla ya da mahkeme kararıyla bunları geri vermiş.
Eserler, Bangkok merkezli ünlü tarihi eser kaçakçısı Douglas Latchford'dan alınmıştı. Tayland ve ABD vatandaşı olan Britanyalı Latchford'a 2019'da ABD'de dava açıldı. Ancak 89 yaşındaki ünlü kaçakçı, henüz iade edilemeden, yaşadığı Tayland'da bir yıl sonra öldü.

Eserlerin ekim ayında Kamboçya'ya dönmesi bekleniyor (AP)
 



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe