Mısır’da kentsel dönüşüm projelerinin istimlak bedelleri ödeniyor

Mısır hükümeti, Maspero ve el-Varrak projelerinden zarar görenlere yönelik istimlak bedellerinin ödendiğine ve kayıpların tazmin edildiğine dikkati çekiyor

Mısır Başbakanı ve bir dizi yetkili, Kahire’deki Maspero Üçgeni bölgesinin teftişi sırasında (Mısır Hükümeti)
Mısır Başbakanı ve bir dizi yetkili, Kahire’deki Maspero Üçgeni bölgesinin teftişi sırasında (Mısır Hükümeti)
TT

Mısır’da kentsel dönüşüm projelerinin istimlak bedelleri ödeniyor

Mısır Başbakanı ve bir dizi yetkili, Kahire’deki Maspero Üçgeni bölgesinin teftişi sırasında (Mısır Hükümeti)
Mısır Başbakanı ve bir dizi yetkili, Kahire’deki Maspero Üçgeni bölgesinin teftişi sırasında (Mısır Hükümeti)

Mısır hükümeti, Kahire’de iki alandaki kentsel dönüşüm projelerinden etkilenenler için onayladığı istimlak bedellerini vurgularken, başkentin merkezinde yer alan ve çalışmaları bitmek üzere olan Maspero Üçgeni’nde alternatif konutları teslim etmeye başladı. Nil’in ortasındaki el-Varrak Adası’ndaki benzer projenin yıllar önce büyük tartışmalara, çatışmalara ve davalara neden olduğunu belirtti.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli salı günü, projeyi hayata geçirme durumunu yerinde takip etmek üzere, Mısır Dışişleri Bakanlığı karargahının ve resmi televizyon kanalı binasının bitişiğinde yer alan Maspero Üçgeni alanını teftiş etti. Medbuli “Burası güvenli olmayan gelişi güzel bölgelerden biriydi. Devlet, vatandaşlara yeterli konut sağlamanın yanı sıra kalkınma çalışmalarının tamamlanması ile tüm bölgenin görüntüsünü değiştirecek en üst düzeyde koordine bir sivil proje haline getirmek için projeyi hayata geçirmeye kararlı” dedi. Medbuli, hükümetinin bölge sakinlerine yönelik izlediği yolu ve onlara tazminat verme yaklaşımını savunarak “Devlet, bu bölgeyi sakinlerine, sahiplerine, kiracılarına zarar vermeksizin gerçekleştirme vaadini yerine getirdi. Konutların sakinleri ve sahipleri veya diğer taraflar ile yapılan müzakere aşamalarında, daha önce de, Kahire’nin göbeğinde bulunan bu bölgenin gelişimin sağlanmasından herkesin faydalanacağını belirtmiştik” dedi. Resmi açıklamaya göre, Medbuli “Gerek istimlak bedeli alanlar, gerekse alternatif konut almış olanlar ve yakında yeniden yerleştirilecek olanlar dahil olmak üzere bu projeden herkes faydalandı. Başkentin göbeğinde bulunan bölgenin medeni yüzünü restore ederek devlet de fayda sağladı. Söz konusu Cumhurbaşkanı’nın gecekondu bölgelerinin geliştirilmesine ilişkin talimatı kapsamında geldi” ifadelerine yer verdi.
Hükümetin verilerine göre, Maspero Üçgen alanı, 25 bin metrekareden fazla bir alan üzerinde konumlanan konut kuleleri projesinden oluşuyor. Proje, ticari daireler, Maspero Üçgeni’nin inşa edildiği bölgenin eski sakinleri için alternatif konutlar için iki kule, bir yatırım kulesi ve bir de idari kuleyi içeriyor. el-Verrak Adası konusunda ise, dün hükümet, yaşam kalitesini iyileştirmek ve kalkınma projelerini uygulamak için bu umut verici bölgeyi geliştirmeyi ve eşsiz konumdan yararlanmayı amaçlayan kalkınma planının hayata geçirilmesine yönelik taahhüdünü vurguladı. Mısır İskan ve Kamu Hizmetleri Bakanı Asım el-Cezzar, “Adadaki arazi mülkiyetinde, en büyük pay olarak, 1295,5 feddana ulaşan bölge, yani adanın toplam alanının yüzde 71’i, Yeni Kentsel Konutlar Otoritesi’nin mülkiyetinde bulunuyor. Geliştirme çalışmaları şimdiden başladı” dedi. 2017 yılında hükümet, el-Verrak Adası’nı geliştirmek için bir plan uygulamaya yönelik niyetini açıkladı. Söz konusu açıklama zamanında eleştiriyle karşılandı ve Savcılık bazı sakinleri ‘güvenlik güçlerine karşı şiddet uygulamakla’ suçladı. 2020’de bir Mısır mahkemesi, el-Verrak Adası olayları davasında 35 sanık için 5 ila 25 yıl arasında değişen hapis cezaları verirken, yargı şu anda söz konusu davadaki 19 sanık için yeniden yargılama prosedürlerini inceliyor. İskan Bakanı, Vakıflar Bakanlığı’na ait arazilerin yanı sıra, devredilen veya mülkiyeti devredilmekte olan konut sayısının yaklaşık 2 bin 458 eve ulaştığını söyledi. Bakan “el-Verrak Adası geliştirme planı acil aşamada, hedef kitlenin çeşitli gereksinimlerini karşılayan alanlara sahip olan 4 bin 92 konut birimini oluşan 94 binayı içeriyor. Şu anda okullar, aile hekimliği birimleri, gençlik merkezleri, ticaret, hizmet ve eğlence merkezleri gibi birçok hizmetin yanı sıra şu anda toplam bin 744 konutlu 40 kule inşa ediliyor” dedi. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, “Tüm tarımsal alanlar veya evler için maddi istimlak bedeli belirlendi. Farklı alanlarda teslim edilen konutlara yönelik ayni istimlak bedelleri ve mali yükümlülükler de bulunuyor” ifadelerine yer verildi.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”