Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak yargısı İştar Kapısı’yla ilgili 600 milyon dolar ‘skandalının’ ardından elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor.

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor
TT

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak yargısı elektronik ödeme şirketlerinin sözleşmeleriyle ilgili hukuki önlemler alıyor

Irak Yüksek Yargı Konseyi dün (çarşamba) El-Karh Soruşturma Mahkemesi’nin elektronik ödeme şirketleriyle yapılan sözleşmelerle ilgili hukuki tedbirler aldığını bildirdi. Bu açıklama, yargının Ulusal İştar Kapısı Şirketi’nin El-Karh Mahkemesi’ne açtığı davada Er-Rafideyn Bankası ile arasındaki ceza koşulu sözleşmesine istinaden şirketin lehine hüküm vererek, Rafideyn Bankası’na 600 milyon dolar para cezası vermesinin ardından geldi. Ulusal İştar Kapısı Şirketi daha sonra bu davadan kazandığı 600 milyon dolardan feragat etti.
Konsey’in açıklamasında, “Şeffaflık Otoritesi’nin davalarına bakan El-Karh Soruşturma Mahkemesi Şeffaflık Otoritesi, Mali Denetleme Bürosu ve Merkez Bankası ile koordineli bir şekilde Er-Rafideyn Bankası, Er-Reşid Bankası, Sanayi Bankası ve Irak Ticaret Bankası ile elektronik ödeme şirketleri arasındaki sözleşmelerle ilgili hukuki tedbirler aldı” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, “Söz konusu Mahkeme, Mali Denetleme Bürosu’nun İştar Kapısı Şirketi ile yapılan sözleşmeye ilişkin mütalaasına aykırı hareket ettikleri için Er-Rafideyn Bankası Genel Müdürü, Banka Yönetim Kurulu Müdürü ve sözleşmeleri analiz eden komitenin müdürünü ifade vermeye çağırdı” denildi.
İştar Kapısı Şirketi, davadan kazandığı 600 milyon dolardan resmen feragat etse de bu davanın yankıları hâlâ geniş bir halk kitlesi tarafından dikkatle takip ediliyor. Zira otomatik ödeme hizmetleri alanında hizmet veren bir şirket tarafından bir devlet bankasına dayatılan, içeriği muğlak ve yüksek tutarlı sözleşmedeki ceza koşulu dikkat çekiyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's Haziran ayında Irak’ta hakkında büyük gürültü koparılan İştar Kapısı Şirketi Müdürü’nün sahibi olduğu ve Irak Merkez Bankası’ndaki döviz ihalesi üzerinde mutlak kontrolü bulunan üç bankanın kredi notunu düşürdü. Şirket müdürünün, mali işlemlerini kolaylaştıran etkili siyasi aktörlerle bağlantısı olduğu iddiasının yanı sıra, sahip olduğu banka ve şirketlerin iş ve para dünyasında rekor sürede yükselmesi Irak’ta sürekli konuşulan meseleler arasında yer alıyor
İştar Kapısı Şirketi Avukatı, başkent Bağdat’ın Er-Risafe yakasında ticari davalara bakan Asliye Mahkemesi’nin hâkimi huzurunda (bir önceki mahkeme kararıyla kazanılan) 600 milyon dolardan resmen feragat etti.
Şirket önceki gün Er-Rafideyn Bankası Müdürü’ne, Banka’ya verilen para cezasından feragat etmek istediğini ifade eden bir mektup gönderdi. Mektupta, “Sosyal medya sitelerinde politikacılar arasında polemiklerin yapıldığı son iki gün içinde her iki siyasi tarafın da (Koordinasyon Çerçevesi ve Sadr Hareketi) suçu diğerine attığı net bir şekilde görülmeye başlandı. Bu, bizi koruyan veya destekleyen hiçbir siyasi tarafın olmadığının kanıtıdır” ifadeleri kullanıldı.
Mektupta, Koordinasyon Çerçevesi ve Sadr Hareketi’ne yakın çevrelerin, İştar Kapısı Şirketi Müdürü ve sahibi Ali Gulam’a destek konusunda karşılıklı olarak birbirlerini suçladıkları, şirketin döviz ihalesi üzerinde hegemonya kurma sürecinin kolaylaştırılması konusunda birbirlerini sorumlu tuttukları ve ayrıca bazı çevrelerin de hükümet yetkililerini suçladıklarına işaret edildi.
Irak Maliye Bakanı Ali Abdulemir Allavi, pazar günü patlak veren büyük mali “skandalın” ardından Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan ile bir araya geldi. Görüşmede, “Özel sektördeki şirketlerle imzalanan sözleşmelerdeki hukuki problemlerin ve yargının hataları düzelme rolünün ele alındığı” belirtildi. Ayrıca Er-Rafideyn Bankası, İştar Kapısı şirketiyle ceza koşulunu imzalayan eski banka müdürünün görevden alınmasının ardından konu hakkında inceleme başlattı ve meseleyi Şeffaflık Otoritesi’ne taşıdı.
Para ve ekonomi uzmanlarına göre, İştar Kapısı Şirketi ve Er-Rafideyn Bankası arasındaki söz konusu anlaşma Mart 2021’de imzalandı. Yani 2020 yılında Merkez Bankası tarafından İştar Kapısı Şirketi’ne ruhsat verilmesinden birkaç ay sonra. Şark’ul Avsat’ın edindiği bilgiye göre alanın uzmanları, 2020 yılı içerisinde şirketlere ruhsat verilmesinin durdurulmasına rağmen, Merkez Bankası’nın böyle bir karar vererek açık bir biçimde hukuka aykırı hareket ettiğini belirtiyor. İştar Kapısı Şirketi sahibinin, Irak Merkez Bankası’ndaki döviz ihalelerinde kontrolü elinde tutan Şarkul Avsat, ALQabedh Islamic Bank ve Al Ansari Islamic Bank isimli üç bankanın sahibi olduğu biliniyor.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.