Bilim insanları dev göktaşı çarpmalarının kıtaları şekillendirdiğini öne sürdü

Kadim göktaşlarını incelemeyi başaran araştırmacılar, gezegenimizin tarihindeki rollerini buldu

Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
TT

Bilim insanları dev göktaşı çarpmalarının kıtaları şekillendirdiğini öne sürdü

Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)

The Independent'ın haberine göre bilim insanları, Dünya'ya çarpan devasa göktaşlarının kıtaların oluşmasına katkı sağladığını iddia etti.
Yeni bir araştırmaya göre, gezegenimiz ilk milyar yılında, kara parçalarının şeklinin oluşmasını sağlayan bir dizi uzay nesnesinin bombardımanına uğradı.
Araştırmacılar uzun zamandır bu tür çarpmaların kıtaların şekillenmesinde rol oynadığından şüpheleniyordu. Fakat şimdiye kadar çok az kanıt vardı.
Kadim göktaşlarını incelemeyi başaran araştırmacılar, gezegenimizin tarihindeki rollerini buldu.
Curtin Üniversitesi'nden Tim Johnson, "Dünya'nın en iyi korunmuş kadim kabuk kalıntısını temsil eden Batı Avustralya'daki Pilbara Kratonu'ndan gelen kayalardaki küçük zirkon minerali kristallerini inceleyerek, bu dev göktaşı çarpmalarının kanıtlarını bulduk" dedi.
Johnson, "Bu zirkon kristallerindeki oksijen izotoplarının bileşiminin incelenmesi, yüzeye yakın kayaların erimesiyle başlayan ve dev göktaşı çarpmalarının jeolojik etkisiyle uyumlu olarak daha derinlere doğru ilerleyen 'tepeden aşağıya' bir süreç ortaya çıkardı. Araştırmamız, nihayetinde kıtaları oluşturan süreçlerin, dinozorların yeryüzünden silinmesinden sorumlu olanlara benzer fakat milyarlarca yıl önce meydana gelen dev göktaşı çarpmalarıyla başladığına dair ilk somut kanıtı sunuyor" ifadelerini kulandı. 
Kıtaların oluşumu, gezegenimizin yapısını belirlemenin yanı sıra başka açılardan da kritik öneme sahip. Dünya'daki kara kütleleri, gezegendeki biyokütlenin, insanların ve önemli minerallerin neredeyse tamamına ev sahipliği yapmaya devam ediyor.
Dr. Johnson, "Kıtalar özellikle lityum, kalay ve nikel gibi çok önemli metaller barındırıyor; bunlar iklim değişikliğini azaltmaya yönelik yükümlülüğümüzü yerine getirmek adına ihtiyaç duyduğumuz yeni temiz teknolojiler için vazgeçilmez maddeler" dedi.
Bulguları açıklayan "Dev çarpmalar ve kıtaların kökeni ve evrimi" (Giant impacts and the origin and evolution of continents) başlıklı makale 10 Ağustos'ta Nature akademik dergisinde yayımlandı.



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe