Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Uzmanlar: Bilinçsizlik ve tuzak teklifler dolandırıcılığı körüklüyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
TT

Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)

Hukuki ve teknik uzmanlar, dolandırıcılık vakalarındaki artışı herhangi bir siteden alışveriş yapmadan önce alınması gereken önlemler konusundaki bilinçsizliğe, aynı zamanda dolandırıcıların sosyal medyada ürünleri gerçek değerlerinin altında sergileme taktiklerine bağlıyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan'daki dolandırıcılıkla mücadele sisteminin 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası öngörmesinin dolandırıcıların caydırılmasına yardımcı olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Savcılığı, Perşembe günü, ikinci el satışı konusunda uzman bir web sitesi üzerinden araç satım iddiasıyla toplamda 6 milyon 716 bin riyal değerinde dolandırıcılık yapan, 30’lu yaşlardan oluşan şahısların kurduğu bir organize suç örgütünün yakalandığını duyurmuştu. Yapılan soruşturmaya göre, mağdurların bilinçsizliğinden yararlanan suç örgütünün daha önce de bu tür faaliyetlerde bulunduğu ortaya çıkarılmıştı.
Savcılık zanlıların haklarında yasal ceza talep edilmesi amacıyla yetkili mahkemeye sevk edilmek üzere tutuklandığını bildirmişti. Aynı zamanda başta online platformlar üzerinden yapılan satışlar olmak üzere alım satımlarda sistemli prosedürlerin takip edilmesi gerektiğini, aksi taktirde bu tür vakaların kaydedilebileceğini vurguladı. 
Hukuk Müşaviri Maram er-Ramusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, online sistemlerin yaygınlaşması ve platformlara duyulan güven ile birlikte dolandırıcılık vakalarının da son zamanlarda yaygınlaştığına değindi. Bunun tutuklanmayı gerektiren başlıca suçlar arasında olduğuna dikkat çeken Ramusi, çok farklı şekillerde dolandırıcılık vakalarının kaydedildiğini belirtti. Örneğin Savcılığın geçtiğimiz günler de açıkladığına benzer şekilde dolandırıcıların insanları aslında var olmayan ürünler ile kandırabildiklerini ifade eden Ramusi, bunların kanunen öngörülen suçlardan olduğuna dikkat çekti.
“Dolandırıcılıkla mücadele sistemi, başkalarının parasına yasa dışı bir şekilde el koyan herkes için caydırıcılık teşkil ediyor” ifadelerine başvuran Ramusi, bir veya birden fazla suç işleyerek başkalarının malına yalan söyleme, aldatma veya yanıltma gibi herhangi bir yöntem ile haksız bir şekilde el koyan kimselerin söz konusu sistem kapsamında 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası veya bunlardan biri ile cezalandırılacaklarına değindi.
Dolandırıcıların bu tür suç taktiklerine tekrar tekrar başvurmalarının toplumun bazı üyeleri arasındaki farkındalık eksikliğine kanıt teşkil ettiğine dikkat çeken Ramusi, online alışveriş yapanları gerekli tüm önlemleri almaya, satın almak istedikleri ürünleri incelemeye ve herhangi bir işlem yapmadan önce satıcıyla görüşmeye çağırdı.
Şarku’l Avsat’a konuşan online alışveriş uzmanı Ribah es-Sadyan ise bu hususta yapılan kapsamlı uyarılar sayesinde insanların bilinçlendiğine, ancak dolandırıcıların başvurdukları gelişmiş taktiklerin online alışveriş yapanların kafasını karıştırdığına değindi. Örneğin bazı profesyonel dolandırıcıların çok kullanılan meşhur web sitelerinin tasarımlarını çalarak kendi dolandırıcı sitelerinde kullandığını, alacağı ürünlere acil ihtiyacı olan, dolayısıyla hızlı davranmak isteyen ve iki site arasında karşılaştırma yapmaya vakti olmayan alıcıların bu ağa düştüğünü vurguladı.
Bazı dolandırıcıların ürünleri ederinden daha düşük fiyata sunarak alıcıların yanılttıklarına değinen Sadyan, online alışveriş yapacaklara şu tavsiyeleri verdi: “Sitenin doğruluğu ve orijinalliğinden, başka bir sitenin taklidi olmadığından tekrar tekrar emin olun. Sitenin HTTP (Üstün Metin Transfer Protokolü) yerine HTTPS (Güvenli Metin Aktarma Protokolü) ile başladığına dikkat edin. Banka kartı bilgilerini kesinlikle girmeyin, bunun yerine Apple Pay kullanın veya teslim edildiğinde nakit ödeme yapın. Absher uygulaması verilerinize ulaşma talebinde bulunan herhangi bir online alışveriş sitesinden alışveriş yapmayın. Son olarak ise herhangi bir online dolandırıcılığa uğradığınızda banka kartınızı iptal etmek için hemen banka ile iletişime geçin.”
Savcılık, başkalarının parası üzerinden suç işlemeye kalkışan kişiler aleyhinde suç duyurusunda bulunmaktan çekinmeyeceğini aktardı.



Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Yeni rapora göre Çin, insan seviyesindeki yapay zekada arayı hızla kapatıyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Yeni rapora göre Çin, son teknoloji yapay zekanın geliştirilmesinde ABD'yi hızla yakalıyor.

Stanford Üniversitesi'nin 2025 Yapay Zeka Endeksi Raporu'na göre, her iki ülkede inşa edilen önde gelen yapay zeka modelleri arasındaki performans farkları 2024'te "neredeyse eşit seviyeye" gelirken, Çin yapay zeka yayınları ve patentlerinde başı çekiyor.

Çin'in önde gelen yapay zeka modellerindeki performans sıçraması, ABD'nin Çin'in gelişmiş yapay zeka oluşturmak için gerekli yarı iletkenlere erişimini engelleme girişimleri sürerken geldi.

Stanford araştırmacıları raporda, ABD'nin çip yaptırımlarının Çin'deki Büyük Dil Modelleri'nin (LLM) gelişimini etkilediğini ancak Çinli bilim insanlarının, insan düzeyinde zeka yaratma arayışlarında kısıtlamaları aşmanın yolunu bulduğunu belirtti.

Raporda, "DeepSeek'in V3 modelinin Aralık 2024'te piyasaya sürülmesi, özellikle önde gelen birçok LLM'den çok daha az hesaplama kaynağı gerektirirken olağanüstü yüksek performans elde etmesi sayesinde büyük ilgi topladı" dendi.

ABD'nin üst düzey yapay zeka modelleri genellikle Çin modellerine kıyasla hesaplama açısından çok daha yoğun... Eğitim hesaplamasına göre ilk 10 Çin dil modeli, 2021'in sonlarından bu yana yılda yaklaşık üç kez ölçeklendi. 2018'den bu yana dünyanın geri kalanında gözlemlenen yılda 5 kez eğiliminden epey yavaş.

Çin'in yükselişi aynı zamanda yapay zeka yatırımlarındaki büyük eşitsizliğe rağmen gerçekleşiyor. Geçen yıl ABD'nin bu teknolojiye yaptığı özel yatırım 109,1 milyar dolarla Çin'in 9,3 milyar dolarının yaklaşık 12 katıydı.

Çin'deki sadece 15 ve Avrupa'daki üç modele kıyasla 40 kayda değer yapay zeka modeli üreten ABD sayı açısından hâlâ lider.

Stanford'ın 456 sayfalık raporunda dikkat çeken bir başka eğilim de yapay zekayla ilgili olayların sayısının yüzde 50'den fazla artarak 2024'te rekor seviyeye ulaşması.

Bu olaylar arasında, ölümlere yol açan sürücüsüz arabalar ya da haksız tutuklamalara yol açan yüz tanıma sistemleri gibi yapay zekanın etik açıdan kötüye kullanımı da yer alıyor.

Raporda bahsedilen olaylardan biri, sohbet robotu karakteriyle "uzun süreli etkileşimlerin" ardından intihar eden 14 yaşındaki bir çocukla ilgili.

Raporda, "Bu vaka, yapay zeka güdümlü arkadaşlığın etik zorluklarına ve konuşan yapay zekanın yeterli gözetim olmadan kullanımının olası risklerine işaret ediyor" dendi.

Yapay zeka sohbet robotları duygusal destek sunabilirken, eleştirmenler önlemler olmadan istemeden zararlı davranışları güçlendirebilecekleri veya kullanıcılar sıkıntı içindeyken müdahale edemeyebilecekleri uyarısını yapıyor.

Independent Türkçe