Çinli araştırmacılar, "gökyüzü treni" veya "uçan tren" diye niteledikleri, enerji gerektirmeyen mıknatıslı bir tren geliştirdi.
Jiangxi Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'ndeki araştırmacıların katkısıyla geliştirilen "maglev" treni ve hattı projesinde elektromıknatıslar yerine kalıcı mıknatıslar kullanıldı.
Manyetik levitasyon ya da kısaca maglev, iki elektromıknatıs kümesinin kullanıldığı tren ulaşım sistemine deniyor.
Mıknatıs kümelerinden biri treni raylardan yukarı doğru iterken diğer küme de sürtünme kuvvetinin olmamasından faydalanarak treni ileri doğru hareket ettiriyor. Orta mesafelerde (genellikle 320-640 km) maglev trenler, yüksek hızlı trenlere ve uçaklara yakın bir performans sunabiliyor.
Öte yandan elektromıknatıs, bir telin üzerinden elektrik akımı geçmesiyle oluşturulan manyetik alana dayanıyor. Diğer bir deyişle tellerden akım geçmediğinde manyetik etki de ortadan kayboluyor.
Geleneksel bir maglev treni için kullanılan enerji fazla olduğu için bunlar toplu taşımada yaygınlaşamıyor.
Çinli araştırmacıların son atılımı ise treni bir enerji kaynağı olmadan maliyetsiz çalıştırabilen, kalıcı mıknatıslarla inşa edilmiş dünyanın ilk maglev hattı oldu.
Kalıcı mıknatıslar, manyetik kuvvetlerini 7 gün 24 saat maliyetsiz sağlayabilir. Bunun için gereken şeyse nadir toprak elementleri.
Aslında 17 metalik elementten meydana gelen bir set olan nadir toprak elementleri (NTE), birçok yüksek teknolojili cihazın önemli bir bileşeni.
İstatistikler Çin'in nadir toprak rezervlerinin küresel rezervlerin yaklaşık yüzde 37'sini oluşturduğunu gösteriyor. Öte yandan, Temmuz 2022'de Eskişehir'de de 694 milyon tonluk nadir toprak elementleri rezervi bulunmuştu. Enerji Bakanlığı, bu rezervin dünyada Çin'in 800 milyon tonluk rezervinin ardından ikinci en büyük rezerv olarak kayda geçtiğini bildirmişti.
Uçan tren atılımı
Nadir toprak elementli mıknatıslarla bezenen Red Rail (Kızıl Ray) adlı yeni maglev hattı, Çin'in güneyindeki Jianşi eyaletinde 800 metrelik bir alana kuruldu.
Yerel yetkililer, test aşamasından sonra hattın 7,5 kilometreye çıkacağını ve en yüksek hızın saatte 120 kilometreye varacağını bildirdi.
Söz konusu hat, 88 yolcuyu taşıyacak bir treni kaldıracak ve hareket ettirecek kadar güçlü mıknatıslarla donatıldı.
Gökyüzü Treni, yer tabanlı birçok maglev hattının aksine, yerden yaklaşık 10 metre yukarıda, raylara asılı şekilde hareket ediyor. İki vagonlu bir tren, rayın altında manyetik kuvvetle asılı duruyor, yani onlara temas etmiyor. O yüzden yetkililer bu ulaşım teknolojisini "uçan tren" diye adlandırıyor.
Çin'deki çoğu yeraltı hattının maksimum hızı saatte genellikle 80 kilometreyle sınırlı. Ancak tamamen yapay zeka tarafından yönlendirilen kalıcı mıknatıslı bir maglev treni, yüzde 50 daha yüksek bir hıza ulaşabilir.
Dahası maglev trenleri yüksek hızlarda bile çok sessiz hareket ediyor.
Projede yer alan, Changsha'daki Ulusal Savunma Üniversitesi'nden profesör Long Zhiqiang, "Sabit mıknatıslı maglev treni, metroları ve hafif raylı sistemleri tamamlayan, kişiselleştirilmiş ve akıllı ulaşım sunuyor. Çin'e demiryolu taşımacılığında dünyaya liderlik etmesi için yeni bir avantaj sağlayacak" diye konuştu.
Independent Türkçe, SCMP, New Atlas
