Dibeybe, ‘Libya'yı güvenli hale getirmek için’ Başağa ile görüşmeye sıcak bakıyor

Siyasi çıkmazı kırmak için parlamento seçimlerinin yıl sonunda yapılması önerildi

Dibeybe, Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile görüştü (UBH)
Dibeybe, Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile görüştü (UBH)
TT

Dibeybe, ‘Libya'yı güvenli hale getirmek için’ Başağa ile görüşmeye sıcak bakıyor

Dibeybe, Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile görüştü (UBH)
Dibeybe, Türkiye'nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz ile görüştü (UBH)

Libya’daki geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, rakibi, paralel İstikrar Hükümeti’nin Başbakanı Fethi Başağa ile görüşmeye sıcak bakıyor.  Dibeybe, ‘Libya'yı güvenli hale getirmek amacıyla birlikte çalışmak için halen rakiplerine elini uzattığını’ vurguladı. Dün akşam ülkenin batısındaki Misrata kentinden bir heyet ile yaptığı görüşmede, hükümetinin hedefinin seçimleri düzenlemek olduğunu söyleyen UBH Başbakanı, kendisine emanet edilen önemli ulusal hak gerçekleşene kadar seçimlerin anayasal temeli üzerinde uzlaşı sağlanmasını beklediğini açıkladı.
Her ne kadar Dibeybe ve Türkiye, UBH hükümetine bağlı güçlerin, Başağa hükümetine bağlı güçlerin başkente ilerlemesini önlemek için Ankara'dan insansız hava araçları (İHA) aracılığıyla askeri destek aldığına dair haberleri görmezden gelseler de Dibeybe, ‘Türkiye'nin Libya'da istikrarı destekleyen ve savaşı reddeden rolünden’ dolayı minnettar olduğunu ifade etti. Dibeybe, dün akşam kendisiyle görüşen Türkiye’nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz'ın, Trablus ve çevresinde yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenler için Türkiye’nin taziyelerini ilettiğini söyledi. Tedavi için Türkiye’ye gönderilen bazı hastalarla ilgili kayıt prosedürlerinde hükümetle koordinasyon içinde olunduğunu da sözlerine ekledi. Bu arada UBH, uçan ambulansın Trablus'taki son olaylarda yaralanan üç kişinin Tunus'a taşınması için ikinci uçuşunu gerçekleştirdiğini duyurdu.
Öte yandan Libya Devlet Yüksek Konseyi'nin (DYK) 58 üyesi, DYK Başkanı Halid el-Mişri'nin Kahire'deki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ile yeni bir yasanın ya da anayasal temelin kabul edilmesine gerek kalmadan bu yılın bitiminden önce parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması önerisiyle ilgili gerçekleştireceği görüşmenin sonuçlarını bekliyorlar.
DYK üyeleri dün akşam yaptıkları açıklamada, mevcut ve olası çözümün öncelikle anayasal yetkisi olan yeni bir hükümetin kurulmasını ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasını sağlayacak bir parlamentonun oluşmasının önünü açacak yasama seçimlerinin yapılması olduğuna inandıklarını dile getirdiler. Bu bağlamda Ulusal Geçiş Konseyi tarafından çıkarılan 2012 tarihli ve 4 sayılı kanuna dayanılarak, yeni bir yasa ya da anayasal bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmadan bu seçimlerin yapılabileceğini düşünen DYK üyeleri, ‘seçimlerin bu yıl bitmeden önce yapılmasını ve seçimlerin yapılacağı tarihe karar vermeyi de Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu’na bırakılmasını’ önerdiler.
Birleşmiş Milletler (BM) Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary Dicarlo, seçim süreciyle ilgili devam eden gecikmelerin ‘Trablus’ta, Trablus çevresinde ve muhtemelen tüm Libya’da güvenliğe karşı büyüyen bir tehdit oluşturduğu’ konusunda duyduğu ciddi endişeyi dile getirdi.
DiCarlo, Salı akşamı BM Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) verdiği brifingde, geçtiğimiz günlerde Trablus'ta yaşanan çatışmalardan bahsetti. Çatışmaların hızla sivillerin yaşadığı bölgelere yayıldığını söyleyen DiCarlo, orta ve ağır şiddette silahların rastgele kullanıldığını ve bu durumun sivilleri ve sivil altyapıyı etkilediğini belirtti. DiCarlo, “Başağa'ya sadık güçlerin doğudan başkente girmeye yönelik başka bir girişimi gibi görünüyordu. Ancak Dibeybe’ye bağlı güçler, Trablus'un yaklaşık 160 kilometre doğusunda bulunan Zliten'de onları engelledi ve çatışmaların ardından onları geri çekilmek zorunda bıraktı” dedi.
Her iki taraftan da misilleme saldırıları olabileceği konusunda uyaran DiCarlo, UBH’nin çatışmalara karışan Başağa'ya sadık unsurları tutuklama niyetinde olduğunu ve bununda sivil nüfusu bir kez daha etkileyebilecek silahlı çatışmalara yol açabileceğini belirtti.
Ülkede sınırlı bir siyasi ilerleme olduğunu söyleyerek bu konudaki endişelerini dile getiren DiCarlo, seçimler için anayasal bir temel üzerinde uzlaşıya varmada hiçbir ilerleme kaydedilmediğinin altını çizdi. Temsilciler Meclisi (TM) ve DYK başkanlarını Ortak Anayasa Komisyonu'nun yaptığı çalışmaları tamamlamaya çağıran BM yetkilisi, Libya halkının liderlerini seçmesini sağlayacak anayasal bir çerçeve ve seçim takvimi üzerinde anlaşmaya varılmasının önemine dikkati çekti.
DiCarlo sözlerini şöyle sürdürdü:
“Libya'daki tüm tarafların sahada sükûnetini korumaları, gerilimi artıran söylem ve eylemlerden kaçınmaları ve şiddete dönüşen siyasi kutuplaşmayı tersine çevirmek için bir an önce adım atmaları kritik önem taşıyor”.
Diğer taraftan Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir, dün Tunus'ta, ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf ve ABD'nin Trablus Büyükelçisi Richard Norland ile ABD Büyükelçiliği ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) gibi ABD’li kurumlarla, Libya Merkez Bankası’nın birçok alanda teknik destek programları, bilgilendirme ve şeffaflığı geliştirme çabaları gibi çeşitli alanlarda iş birliğini görüştü.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.