Yağ birikimine neden olan nadir bir hastalık için ilaç geliştirildi

İlacın fiyatı 7000 doların üzerinde

Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
TT

Yağ birikimine neden olan nadir bir hastalık için ilaç geliştirildi

Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)
Bir şişe Xenpozyme 7142 dolara mal olacak (Sanofi Corporation)

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Fransız ilaç şirketi Sanofi tarafından üretilen ve Xenpozyme adıyla ticari olarak pazarlanan Olipudase alfa ilacını onayladı. İlaç, yağlı bileşiklerden birinin parçalanmasından sorumlu enzimin  yetersiz olduğu çocuklar ve yetişkinlerde kullanılabilecek.
Bazı kişiler, karaciğerde, dalakta, akciğerde ve beyinde birikebilen yağlı bileşik sfingomiyelinin parçalanmasından sorumlu olan sfingomiyelinaz asit enziminin eksikliği ile ortaya çıkan nadir bir kalıtsal hastalığa sahipler. Xenpozyme, sorunu tedavi etmeye yardımcı olan enzim alternatifleri sağlıyor.
Asit sfingomiyelinaz eksikliği olan hastalar, ağrı, kusma ve beslenme güçlüğüne neden olabilen genişlemiş bir karından muzdariptirler. Ayrıca hastaların kan ve karaciğer yağ testlerinin sonuçları anormaldir. Hastalığın en olumsuz etkileri derin nörolojik semptomlardır ve nadiren bu kişiler ancak iki ila üç yaşına kadar hayatta kalırlar. Diğer hastalar daha uzun yaşayabilirler ancak solunum yetmezliğinden erken ölürler.
İlacın ABD onayı, Xenpozyme tedavisinin akciğer fonksiyonunu iyileştirmeye, karaciğer ve dalak boyutunu küçültmeye yardımcı olduğunun 31 hasta üzerinde yapılan randomize kontrollü bir çalışmayla desteklenmesine dayanıyor.
Klinik deneylerde, intravenöz (ilacın damar yoluyla verilmesi) tedavi sonrası pediyatrik hastaların yüzde 75'i ve yetişkin hastaların yarısıda, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi yan etkiler görüldü.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi Nadir Hastalıklar ve Pediatri ve Üroloji Ofisi'nden Kristin Nguyen, Pazartesi günü HealthDay tarafından yayınlanan bir haberde şunları söyledi. “Asit sfingomiyelinaz eksikliği hastaların yaşamları üzerinde oldukça zararlı etkileri var. Bu nadir hastalığın tedavi seçeneklerinin acilen artırılmasına ihtiyaç var. Hastaların, ailelerinin ve doktorlarının uzun zamandır beklenen bu gelişmeyi memnuniyetle karşılayacağını düşünüyorum.”
ABD’nin yanı sıra, ilaç Avrupa ve Japonya'da da onaylandı. Sanofi, her üç bölgede de tedavi için uygun olabilecek hastalığa sahip yaklaşık 2 bin  kişi olduğunu tahmin ediyor.
Şirket, ABD’de ilacın liste fiyatını flakon başına 7.142 dolar olarak belirledi. Bu da yıllık ortalama tedavi maliyeti yaklaşık 780 bin dolar olacağı anlaına  geliyor. Hasta sayısının az olması sebebiyle şirketin önemli bir gelir elde etmesi beklenmiyor.



Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
TT

Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)

Bilincin beynin hangi bölümünde olduğunu araştıran bilim insanları ilginç sonuçlara ulaştı. 

Kişinin kendisini, etrafını, deneyimlerini, duygularını anlamasını sağlayan bilinç, insan varlığının temel bileşenlerinden biri. 

Bilim insanları uzun zamandır bilincin beynin hangi bölümünde, nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. Pek çok fikir ortaya atılırken halihazırda 30'a yakın teori olduğu tahmin ediliyor. 

Bunlar arasında en çok öne çıkan ikisiyse Küresel Çalışma Alanı Teorisi (GWT) ve Bütünleşik Bilgi Teorisi (IIT). Bunlardan ilki bilincin, beynin ön kısmında olduğunu ve buradaki kilit bölgeler duyusal bilgileri tüm beyne yaydığında bilinçli deneyimin ortaya çıktığını savunuyor. 

IIT ise beyindeki bilginin son derece entegre ve bütünleşik olduğunu ve bu şekilde bilinçli bir deneyimin mümkün olduğunu öne sürüyor.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 1 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada bilim insanları, bu iki teoriyi test ederek hangisinin geçerli olduğunu bulmaya çalıştı. Bulgular, ikisinin de yetersiz olduğuna işaret ediyor. 

Max Planck Enstitüsü'nden Dr. Lucia Melloni ve ekip arkadaşları, ABD, Avrupa ve Çin'deki 12 laboratuvarda 256 kişiye çeşitli görüntüleri izleterek beyinlerindeki elektrik ve manyetik aktiviteyi ve kan akışını ölçtü. 

Katılımcıların bilinçli farkındalığını ölçmek için onlara çeşitli yüzler, nesneler ve semboller gösterildi. Katılımcılar ekranda belirli görüntüler belirdiğinde bir düğmeye bastı. Ekip katılımcıların beynini üç farklı yöntem kullanarak izledi.

Bulgular bilincin, beynin düşünmeyle ilişkili ön kısmından ziyade, görme ve işitmeyle bağlantılı duyusal bölgeleri içeren arka kortekste ortaya çıktığına işaret ediyor. 

Çalışma, beynin arka kısmındaki nöronlarla öndeki bölgeler arasındaki önemli bağlantılar saptasa da bilincin ana merkezinin arka kortekste olduğu fikrini destekliyor.

Araştırmada ayrıca IIT'nin öne sürdüğü gibi bilincin, beynin çeşitli bölümlerinin etkileşimi ve işbirliğiyle oluştuğunu destekleyen güçlü kanıtlar da bulunmadı. 

Makalenin başyazarlarından Christof Koch, "Burada kanıtlar kesinlikle arka korteks lehine. Bilinçli deneyimle ilgili bilgiler ön loblarda ya yoktu ya da arka kortekse kıyasla çok daha zayıftı" diyerek ekliyor: 

Bu durum, ön lobların zeka, yargılama, muhakemede kritik önem taşımasına karşın görme, bilinçli görsel algılama gibi konularda kritik bir rol oynamadığı fikrini destekliyor.

Araştırmacılar yeni çalışmanın komadaki veya bitkisel hayattaki hastalar açısından da önem taşıdığını ifade ediyor.  

Bu durumdaki hastalar birkaç gün boyunca yanıt vermediği zaman genellikle bilinçlerini kaybettikleri varsayılarak yaşam destek ünitesiyle bağları kesiliyor. Ancak geçen yıl yayımlanan bir çalışmada tepkisiz hastaların yaklaşık 4'te birinin bilinci olabileceği tespit edilmişti.

Bu araştırmaya gönderme yapan Koch "Bilincin beyindeki temelini bilmek, sinyal vermeden 'orada olmanın' bu gizli biçimini daha iyi saptamamızı sağlar" diyor. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, SciTechDaily, Nature