عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sisi: Mısır, iklim değişikliğinin etkilerine en çok maruz kalan ülkelerden biri

İklim değişikliğine adapte olma çabalarına yönelik finansmanının yetersiz olduğunu söyledi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (AP)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (AP)
TT
TT

Sisi: Mısır, iklim değişikliğinin etkilerine en çok maruz kalan ülkelerden biri

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (AP)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (AP)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ülkesinin iklim değişikliğinin etkilerine en çok maruz kalan ülkelerden biri olduğunu, ancak Mısır’ın ve birçok Afrika ülkesinin iklim değişikliğine neden olan sera gazı emisyonlarında en az katkıya sahip olduğunu söyledi. Ayrıca iklim değişikliğine adapte olma çabalarının finansman eksikliği çektiğini vurguladı.
Sisi, dün (Çarşamba) ülkesinin Kasım ayında Şarm eş-Şeyh’te düzenlenecek 27. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’na (COP27) ev sahipliği yapma hazırlıkları kapsamında yeni idari başkentte Mısır Uluslararası İşbirliği ve Kalkınma Finansmanı Forumu’nun açılışını yaptı.
Mısır Cumhurbaşkanı açılış konuşmasında, dünya düşüncesinde insani kalkınma gündeminin birinci önceliği olan iklim sorununun önemini vurgulayarak “İklim değişikliğinin etkilerinin yüzde 80’inden 20 ülke sorumlu, dolayısıyla adil olan, bu ülkelerin iklim değişikliğine uyum çabalarına katkısının daha fazla olmasıdır” dedi.
Sisi, iklim değişikliklerinden en çok etkilenen olmasına rağmen bunlardan en az sorumlu olan Afrika’nın iklim değişikliklerine adapte olma çabalarının desteklenmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca “İklim değişikliği karşısında Afrika ülkelerini desteklemek için kapsamlı bir vizyona ihtiyacımız var. İklim değişikliğinin yansımalarıyla yüzleşmek için 2025 yılına kadar 800 milyar dolar gerekiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı, Mısır’ın yaklaşık 60 milyon vatandaşın yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlayan ve sanitasyon, su arıtma, iletişim, yol ve diğer alanlar dahil olmak üzere birçok alanı kapsayan “İnsana Yakışır Yaşam” girişimine dikkat çekti. Girişimle ilgili olarak, Mısır’ın, suyun her damlasından yararlanmak için gelişmiş bir üçlü müdahale uyguladığını belirtti. Sisi, ülkesinin su arıtmada, her damla sudan yararlanmaya yönelik büyük ulusal programı tamamlamasının ardından dünyanın bir numaralı ülkesi olma yolunda ilerleyeceğini vurguladı. Mısır’daki yeşil yatırımların, toplam kamu yatırımlarının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğunu da belirtti.
Sisi, Mısır’ın iklim değişikliğinin etkilerine en çok maruz kalan ülkelerden biri olduğunu açıklarken, rüzgar ve güneş enerjisi gibi yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesine yönelik programlar uyguladığını ayrıca gerek alternatif enerji gerekse yeşil hidrojen açısından dünyada temiz enerji sağlanmasına katkı sağlayabileceğini belirtti.
Birleşmiş Milletler’in iklim değişikliğinden etkilenen Afrika ülkelerine hibe sağlama çabalarının önemini vurguladı. Cumhurbaşkanı, Mısır Uluslararası İşbirliği ve Kalkınma Finansmanı Forumu’nun Kasım ayındaki Şarm Eş-Şeyh konferansına hazırlıkta artan bir ivmeyi temsil ettiğini belirtti.
2025 yılına kadar iklim değişikliğinin etkilerini azaltmanın yıllık maliyetinin yaklaşık 800 milyar dolar olacağına vurgulayan Sisi, “Dünyada sadece 20 ülke iklim değişikliğinin etkilerinin yaklaşık yüzde 80’inden sorumlular. Dolayısıyla bu ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını desteklemeye katkıda bulunmaları adil ve nesnel bir durum” ifadelerini kullandı.
Sisi, Afrika ülkelerinin iklim değişikliğine adapte olma imkanlarını artırmalarını desteklemek için kapsamlı bir vizyon üzerinde anlaşılması gerektiğini belirtti. Cumhurbaşkanı “İklim değişikliğinin etkilerine en az katkıda bulunan ülkeleri içermesine rağmen, Afrika bu koşullardan en çok etkilenen kıta” ifadelerini de sözlerine ekledi.
Emisyonsuz bir dünya oluşturmaya katkıda bulunmak için teknolojik teknolojileri geliştirmenin ve yeniliği teşvik etmenin önemini vurgularken “Mısır’da yeni ve yenilenebilir enerji için geniş kapsamlı programlarımız var. Böylece her türden fosil enerjiye bağımlı olan istasyonların kullanımını azaltıyoruz” dedi. Cumhurbaşkanı ayrıca şu ifadelere de yer verdi:
“Bu alanda, gerek rüzgar enerjisi gerekse güneş enerjisi ile on binlerce megavat üretme imkanımız var ayrıca elektrik enerjisi ya da çok yol kat ettiğimiz yeşil hidrojen üretimi ile temiz enerji sağlamaya ciddi şekilde katkıda bulunabilecek imkanlarımız var.”
Sisi, yeni bir Mısır başkenti inşa edilmesini savunarak, bunun emisyonları tamamen azaltan akıllı 4. nesil şehirlere yönelik büyük bir programın parçası olduğunu belirtti. Mısır’ın da bu çerçevede inşa ettiği 20’den fazla şehri olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı “Gerek Kovid-19 pandemisi, gerekse Rusya-Ukrayna krizi sonucu olarak, son üç yılda dünyada meydana gelen koşulların gölgesinde ekonomik olarak bize baskı oluştursa da bu seçeneği benimsedik. Ülkemize ve çok ciddi seviyedeki iklim değişikliği sorununa bakış açımız ve sorumluluğumuz çerçevesinde ekonomik yüklerine rağmen bu programa devam ettik” ifadelerini kullandı. 
Cumhurbaşkanı Sisi, Mısır’daki yeşil yatırımların toplam kamu yatırımlarının yüzde 40’ına ulaştığını ve 2024-2025 döneminde bu oranın ülkedeki toplam kamu yatırımlarının yüzde 50’sine ulaşacağını belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.

ARAP DÜNYASI

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir

ARAP DÜNYASI

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.