Suudi Arabistan nükleer enerjinin barışçıl kullanımına örnek ülke

Elektriğin üretileceği Suudi nükleer santralinin ruhsat alma süreci devam ediyor

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan nükleer enerjinin barışçıl kullanımına örnek ülke

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Genel Konferansı’nda (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Enerji Bakanı ve Nükleer ve Radyolojik Düzenleme Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Prens Abdulaziz bin Selman, nükleer enerjinin barışçıl kullanımını artırmak, bilim ve teknolojiyi yaymak amacıyla Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (UAEA) verdiği desteği vurguladı. Aynı zamanda elektriğin üretileceği Suudi nükleer santraline ruhsat verilmesinin talep edildiğini, rekabet için teknik belgelerin gözden geçirildiğini açıkladı.
Prens Abdulaziz, Krallığın UAEA’nın laboratuvarların modernizasyonu yönündeki kapsamlı ReNuAL 2 projesi çerçevesinde nükleer ve radyolojik laboratuvarlarına verdiği desteğe dikkat çekti.

Suudi desteği
Suudi Arabistan Enerji Bakanı, ülkesinin bazı zoonotik hastalıklar ile mücadele ve bu hastalıklara karşı hazırlık ve müdahaleyi geliştirme yönünde nükleer teknolojilerin niteliksel gelişimi için entegre çalışmalarda UAEA’ya verdiği desteği vurguladı. Suudi Arabistan’ın gelişmiş ülkelerin katkılarını, UAEA’yı programlarına destek vermek için uzmanlık ve yeteneklerini paylaşmalarını dört gözle beklediğini belirtti.

Enerji kaynakları
UAEA’nın Avusturya'nın başkenti Viyana'da gerçekleştirilen 66'ncı Genel Kurul Toplantısı'nda söz alan Enerji Bakanı, Suudi Arabistan'ın enerji kaynaklarını çeşitlendirme stratejisine, elektrik üretmek için bir nükleer santral inşa etme yönündeki ulusal projesine değindi. Nükleer santral sahasına ruhsat verilmesi yönündeki başvurunun, santral için uluslararası bir rekabet kapsamında düzenlenen teknik şartname belgelerinin hazırlanması ardından incelenmekte olduğunu açıkladı.
Suudi Arabistan’ın ulusal kararlarına uygun olarak, UAEA’nın nükleer güvenlik standartlarını asgari düzeyde sağlama taahhüdünü teyit eden Enerji Bakanı, Suudi Arabistan'ın anlaşmayı uygulama yönündeki ortak uluslararası çabaların önemini vurguladığını, nükleer silahların yayılmasını önleme hususlarını siyasallaştırmamanın öneminin altını çizdiğini de sözlerine ekledi. Aynı zamanda ülkelerin barışçıl nükleer teknolojiden yararlanma hakkını vurguladı.

Suudi sergisi
Prens Abdulaziz bin Selman, UAEA Direktörü Rafael Grossi ve katılımcı ülkelerin bazı misyon başkanları huzurunda Suudi Arabistan'ın nükleer ve radyolojik kontrol alanındaki faaliyetlerinin gösterildiği Suudi sergisinin açılışını yaptı. Şarku’l Avsat muhabirinin bildirdiğine göre söz konusu sergide Suudi Arabistan’ın uluslararası yükümlülüklerini yerine getirme çabaları, nükleer güvenlik önlemleri ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ile ilgili çalışmaları sunuluyor.

Arıtma tesisleri
Suudi Limanlar İdaresi, dün, ülkede fotovoltaik (PV) güneş enerji sistemi uygulanırken Cidde İslam Limanı’nın 10 küresel limana bağlayacak yeni bir nakliye hattına eklendiğini bildirdi. Söz konusu sistem ile tuzdan arındırma endüstrisinde yenilenebilir enerji uygulamalarının teşvik edilmesi, şebeke için kullanılan enerji tüketiminin metreküp başına 2,7 kilovata denk düşen ana hat enerji tüketiminin yüzde 20’sinden fazlası olacak şekilde metreküp başına 2,16 kilovatın altına düşürülmesi amacıyla 110 megavatlık üretim kapasitesinin sağlanması planlanıyor.
Suudi Arabistan’daki The Saline Water Conversion Corporation (SWCC / Tuzlu Su Dönüşüm Şirketi), dün, günde 1 milyon metreküpü aşan üretim kapasitesiyle Cubeyl’de yürütülen tuzdan arıtma organizasyonu projesinden bahsetti. Dünya çapındaki en kapsamlı ters ozmoz tesisi olacak olan bu projenin büyük üretim kapasitelerine sahip tesisler arasında en az elektrik enerjisi tüketecek tesis olacağını vurguladı.

Standart birimler
Proje, kurumun 2024 yılı sonuna kadar yıllık 10 milyon tona ulaşacak sıvı yakıtların ekarte edilmesine ek olarak doğal gaz tüketiminden 300 milyon termal standart birim (MMBtu) sağlamak amacıyla üzerinde çalıştığı çeşitli projeler kapsamında bulunuyor. Bu projelerin Yeşil Suudi Girişimi’ne uygun olarak çevre standartlarını sağlayacak şekilde işletim maliyetlerini azaltacağı, yaklaşık 34 milyon ton değerinde karbon emisyonu sağlayacağı öngörülüyor.
Güneş enerjisi ile çalışan, tüketimi metreküp başına 2,27 kilovat'ı geçmeyen mobil istasyonlar tasarlayıp üreterek bu kategoride yeni bir dünya rekoru kıran SWCC, mevcut çalışmaları kapsamında bu mobil istasyonlarda enerji tüketiminin maliyetini düşürmeyi ve 2 kilovata ulaşmayı hedefliyor.

Yeni hat
Suudi Arabistan Limanlar Otoritesi (Mawani), Cenevre merkezli Mediterranean Shipping Co.’nun (MSC) Cidde İslam Limanı’nı 10 küresel limana bağlayacak yeni bir nakliye hattına eklediğini bildirdi. Küresel taşımacılık ve lojistik firması, bu adımın Suudi pazarına hizmet etme ve Krallık limanlarındaki ithalat ve ihracat operasyonlarını genişletme taahhüdünün bir parçası olduğunu vurguladı.
Yapılan açıklamaya göre, yeni nakliye hattı Cidde İslam Limanı’nı Kolombo, Nhava Sheva, Mundra, Salalah, Kral Abdullah Limanı, Valencia, Felixstowe, Rotterdam, Hamburg ve Antwerp limanlarına bağlayacak. Hizmet, her gemi için 14 bin TEU kapasiteli 11 ana gemiyi içerecek.  Hindistan’dan kalkan ilk geminin 23 Ekim’de Cidde’ye, Avrupa’dan gelecek ilk geminin ise 26 Ekim 2022’de Cidde’ye varması bekleniyor.
Suudi Arabistan’ın ilk ihracat ve ithalat limanı niteliğindeki Cidde İslam Limanı’ndaki yoğun ticari hareketlilik neticesinde kaydedilen bu gelişmenin performanstaki kaliteye ve verimliliğe yansıyacağı, Krallık ve dünya arasındaki seyir bağlantısını güçlendirerek yararlanıcılara doğrudan hizmet sunulmasını sağlayacağı düşünülüyor. Böylece ulusal taşımacılık ve lojistik stratejisi doğrultusunda ülkenin küresel bir lojistik merkez ve üç kıtayı birbirine bağlayan bir hat konumu pekiştirilmiş olacak.
Birçok avantajı dolayısıyla bölge ve dünyadaki en önemli limanlardan sayılan Cidde İslam Limanı, Kızıldeniz limanları arasında ilk sırada yer alıyor. Dünya Bankası tarafından geçen yıl yayınlanan Konteyner Limanı Performans Endeksi'nde (CPPI) sekizinci sırada yer almıştı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.