عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Robotlar arası 100 metre koşu rekorunun sahibi belli oldu

İki ayaklı robot Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi

Fotoğraf: Oregon Eyalet Üniversitesi
Fotoğraf: Oregon Eyalet Üniversitesi
TT
TT

Robotlar arası 100 metre koşu rekorunun sahibi belli oldu

Fotoğraf: Oregon Eyalet Üniversitesi
Fotoğraf: Oregon Eyalet Üniversitesi

Cassie adlı bir android, 100 metreyi en hızlı koşan iki ayaklı robot oldu.
Başarısıyla Guinness Rekorlar Kitabı'na giren Cassie, 100 metrelik pisti 24,73 saniyede tamamladı. Bu, saniyede yaklaşık dört metrelik hıza tekabül ediyor.
ABD'deki Oregon Eyalet Üniversitesi'nin yan kuruluşu Agility Robotics'te geliştirilen robot, ilk kez 2017'de halka tanıtılmıştı.
O zamandan beri sıçrama ve koşu performansını artıran Cassie, 2021'de 5 kilometrelik mesafeyi yaklaşık 53 dakikada tamamlayarak etkileyici bir ilerleme göstermişti.
Ancak araştırmacılar bunu yeterli bulmadı ve Cassie'yi optimize ederek çalıştırmayı sürdürdü.
Oregon Eyalet Üniversitesi'nden Devin Crowley, "5 kilometrelik yarışı tamamlamak güvenilirlik ve dayanıklılıkla ilgiliydi. Ancak bu, Cassie'nin ne kadar hızlı koşabileceği sorusunu yanıtsız bırakmıştı. Böylece araştırma ekibi odağını hıza kaydırdı" dedi.
Bunun ardından ekip, simülasyonlar aracılığıyla Cassie'yi eğitti ve onun için en etkili yürüyüşü belirledi.
Ancak bir noktada bu, sadece bir hız meselesi olmaktan çıktı. Zira Guinness Rekorlar Kitabı'na girebilmesi için Cassie'nin bitiş çizgisinden sonra duraklaması ve başlangıçtaki duruş pozisyonuna dönmesi gerekiyordu.
Araştırmacılar robotun koşma ve durma arasında geçiş yapabilmesi için iki sinir ağı kullandı.
Cassie böylelikle robotlar arasında 100 metre koşu rekorunun sahibi olmayı başardı.
Öte yandan robot, insanlara kıyasla halen epey yavaş.
İnsanlarda 100 metre rekoru, Jamaikalı sporcu Usain Bolt'a ait. 2009'da Berlin'de yapılan 12. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda Bolt, 100 metreyi sadece 9,58 saniyede tamamlamıştı.
Kadınlarda ise dünya rekoru Britanyalı atlet Dina Asher-Smith'in. Asher-Smith'in, 2019 Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda bu mesafeyi 10,49 saniyede koşmuştu.
Independent Türkçe, CNET, New Atlas

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
TT
TT

Yapay zekaya yöneltilince çevreye en çok zarar veren sorular belirlendi

Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)
Tablet ekranında ChatGPT ve DeepSeek sohbet botlarının logoları görülüyor (AFP)

Yeni bir araştırmaya göre OpenAI'ın ChatGPT'si gibi yapay zeka sohbet botlarının mantıklı düşünmesini ve akıl yürütmesini gerektiren sorgular, diğer soru türlerine göre daha fazla karbon salımına yol açıyor.

ChatGPT gibi geniş dil modellerine (GDM) yazılan her sorgu enerji gerektiriyor ve karbondioksit salımına yol açıyor. Almanya'daki Münih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden araştırmacılar bu emisyon seviyelerinin sohbet botuna, kullanıcıya ve konuya bağlı olarak değiştiğini söylüyor.

Hakemli dergi Frontiers'ta yayımlanan araştırma, 14 yapay zeka modelini karşılaştırarak karmaşık akıl yürütme gerektiren cevapların, basit cevaplara göre daha fazla karbon salımı yaptığını ortaya koydu.

Soyut cebir veya felsefe gibi uzun uzun muhakeme gerektiren sorgular, lise tarih dersi gibi daha dolambaçsız konulara göre 6 kat daha fazla emisyon üretiyor.

Araştırmacılar yapay zeka sohbet botlarını sık kullananların, karbon emisyonlarını sınırlamak için sordukları soruların türünü ayarlamasını öneriyor.

Çalışma, farklı konularda bin standart soru üzerinden 14 GDM'yi değerlendirerek karbon salımlarını karşılaştırdı.

Çalışmanın yazarı Maximilian Dauner, "Eğitimli GDM'lere sorulan soruların çevresel etkisi, bunların muhakeme yaklaşımına büyük ölçüde bağlı ve doğrudan akıl yürütme süreçleri, enerji tüketimini ve karbon salımlarını önemli ölçüde artırıyor" diyor.

Akıl yürütme özelliğine sahip modellerin, yalın yanıt veren modellere kıyasla 50 kata kadar daha fazla karbondioksit salımına yol açtığını gördük.

Bir kullanıcı yapay zeka sohbet botuna soru sorduğunda, sorgudaki kelimeler veya kelime parçaları bir dizi sayıya dönüştürülerek model tarafından işleniyor. Bu dönüştürme ve yapay zekanın diğer hesaplama süreçleri karbon salımlarına neden oluyor.

Çalışma muhakeme becerisine sahip modellerin soru başına ortalama 543,5 jeton (token) oluştururken, yalın modellerin sadece 40 jeton gerektirdiğini belirtiyor.

Makalede "Daha yüksek jeton ayak izi, her zaman daha yüksek CO2 emisyonu anlamına gelir" ifadeleri kullanılıyor.

Örneğin yaklaşık yüze 85 doğruluk oranına ulaşan Cogito, en isabetli modellerden biri. Yalın cevaplar veren benzer boyutlardaki modellere göre üç kat daha fazla karbon emisyonu üretiyor.

Dr. Dauner, "Şu anda GDM teknolojilerinin doğasında, doğruluk ve sürdürülebilirlik arasında bir taviz verme ilişkisi görüyoruz" diyor. 

Emisyonları 500 gram karbondioksit eşdeğerinin altında tutan modellerin hiçbiri, bin soruyu doğru cevaplamada yüzde 80'in üzerinde doğruluk oranına ulaşamadı.

Karbondioksit eşdeğeri, çeşitli sera gazlarının iklim değişikliği üzerindeki etkisini ölçmek için kullanılan bir birim.

Araştırmacılar yeni bulguların, insanların yapay zeka kullanımı hakkında daha bilinçli kararlar almasını sağlayacağını umuyor.

Araştırmacılar bir örnek vererek DeepSeek R1 sohbet botundan 600 bin soruyu yanıtlamasını isteyen sorguların, Londra'dan New York'a gidiş-dönüş uçuşuna eşdeğer karbon emisyonu yaratabileceğini söylüyor.

Buna karşılık Alibaba Cloud'ın Qwen 2.5'i, benzer doğruluk oranlarıyla üç kat daha fazla soruya cevap verirken aynı emisyon seviyelerine ulaşıyor.

Dr. Dauner, "Kullanıcılar, yapay zekadan yalın cevaplar vermesini isteyerek veya yüksek kapasiteli modellerin kullanımını, gerçekten bu gücü gerektiren görevlerle sınırlayarak emisyonları önemli ölçüde azaltabilir" diyor.

Independent Türkçe