Lübnan, elektrik planı için IMF kapısında

Lübnan, elektrik planını uygulamaya koymak için ‘uluslararası para fonuna’ başvuruyor

Electricité du Liban'ın Beyrut'taki genel merkezi (EPA)

Lübnan’da elektrik sektörü için tarifeyi yükseltme karşılığında önemli kesinti olmadan 8 ila 10 saat arasında günlük elektrik sağlanacak bir plan üzerinde duruluyor. Söz konusu plan Lübnan Başbakanı Necib Mikati'nin göreve gelmesinin ardından Meclis Başkanı Nebih Berri, Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riyad Selame ve Maliye Bakanı Yusuf el-Halil ile koordinasyon ve iş birliği içinde ortaya kondu. Plan, muhalefetin herhangi bir yasama oturumunu reddetmesinin önüne geçmek için Temsilciler Meclisi'nden geçmeyi gerektirmeyen bir çözüme göre tasarlandı.
Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre çözüm, Lübnan'ın Eylül 2021'de Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) elde ettiği Özel Çekme Haklarına (SDR) (1 milyar 135 milyon dolarlık fon) başvurmak. Özel çekme hakları fonlarına başvurmak, yasa çıkarma zorunluluğunu atlatmaya yönelik bir girişimdir. Ancak bu planın hayata geçmesi için kullanılacak olan bu fondan yalnızca 300 milyon dolar kaldı.
Şarku'l Avsat'a konuşan bakanlık kaynaklarına göre, bu miktar planın finansmanında sadece iki aylık bir süre için yeterli; bu süre zarfında faturaların yeni tarifeye göre tahsil edilmesi konusunda ise mutabık kalındı.
Plana göre, elektrik verilen saatin uzaması ile tarifenin yükselmesi arasında bağlantı var; bu iki şey paralel ilerleyecek. Bir kilovat saatin fiyatı, tüketilen ilk 100 kilovat saat için 10 sent ve bunun üzerindeki tüketim için kilovat saat başına 27 sent olacak. Geçtiğimiz yüzyılın doksanlı yıllarında bir kilovat saat yaklaşık bir sente eşdeğerdi.
Mikati, geçtiğimiz günlerde görüştüğü bazı milletvekillerine fatura tahsilatı konusunda tavizsiz olması için Enerji Bakanı Velid Feyyad ile koordine halinde olacağını söyledi. Lübnanlıların yaklaşık yüzde 60'ı faturalarını öderken, geri kalan kısım ödemiyor. Bu durumda yeni plana göre ödeme yapmayanların elektriği kesilecek.
Geçtiğimiz birkaç gün, yeni tarifeye göre tahsilatın tamamlanmasını öngören elektrik planının ilk aşaması için finansmanın nasıl sağlanacağı konusunda dosyaya dahil olanlar arasında kapsamlı tartışmalara tanık oldu. Elektrik (yakıt) satın almak için Electricité du Liban yararına bir hazine avansını onaylamak ve özellikle ilgililer zorunlu rezerve başvuracaksa, elektrik verilen saatleri artırmak için Temsilciler Meclisi tarafından bir yasa çıkarılması gerekiyordu.
Anayasa uzmanı Avukat Said Malik konu hakkında, “Elektrik kredisi konusunun, hükümet tarafından sunulan bir yasa taslağına dayanarak Temsilciler Meclisi’nde bir yasa çıkarılmasını gerektirdiği iyi bilinmektedir. Meclis, olağan çoğunluk yani 65 milletvekili ile toplanır ve hazır bulunanların çoğunluğu diğer yasalar gibi bu yasayı da kabul eder” ifadelerini kullandı.
Malik, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Özel çekme hakları fonlarına başvurmak, bir yasa çıkarma zorunluluğunu atlatmaya yönelik bir girişimdir. Olasılık veya zaman açısından kısıtlı bir girişimdir. İleride Temsilciler Meclisi tarafından bir yasa çıkarılmasını sağlamak dışında bir olasılık yok.” değerlendirmesinde bulundu.
Muhalefet güçleri, Meclis Başkanı'nın "Zorunluluk Mevzuatı" başlığı altında dahi olsa, talep edebileceği herhangi bir yasama oturumuna katılmayı reddediyor.