Neuralink'in kurucu ortağından körlüğe son verecek tasarım: Siborg göz protezi

Bilim Gözü (Science Eye) adlı implant, kullanıcının optik siniri aracılığıyla beynine bilgi iletiyor

Nöroteknoloji girişimi Science, ciddi görme engeli olan hastalar için gelişmiş bir optogenetik optik protezi tanıttı (Science Eye)
Nöroteknoloji girişimi Science, ciddi görme engeli olan hastalar için gelişmiş bir optogenetik optik protezi tanıttı (Science Eye)
TT

Neuralink'in kurucu ortağından körlüğe son verecek tasarım: Siborg göz protezi

Nöroteknoloji girişimi Science, ciddi görme engeli olan hastalar için gelişmiş bir optogenetik optik protezi tanıttı (Science Eye)
Nöroteknoloji girişimi Science, ciddi görme engeli olan hastalar için gelişmiş bir optogenetik optik protezi tanıttı (Science Eye)

Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink'in kurucu ortağı, yeni bir proje kapsamında görme engelli hastalar için bir optik protez tanıttı.
Bilim Gözü (Science Eye), şu anda tedavisi olmayan iki ciddi körlük türünü hedeflemeyi amaçlıyor. Cihaz, kullanıcının optik siniri aracılığıyla bilgi aktararak nihayetinde bir beyin-bilgisayar arayüzü görevi görüyor.
Eski Neuralink başkanı Max Hodak liderliğindeki beyin-bilgisayar arayüzü girişimi, teknolojiyi ticarileştirme hedefiyle şimdiden 160 milyon dolar topladı.
Science Corp adlı girişim, verileri kafatasındaki bir delik yerine optik sinirden geçirmek için fotonik kullanarak Neuralink'ten farklı bir yaklaşım benimsiyor.
The Independent'ta yer alan habere göre, cihaz şu anda her ikisi de ciddi görme kaybına yol açabilen retinitis pigmentosa (RP) ve yaşa bağlı kuru tip makula dejenerasyonunu (AMD) hedeflemek üzere geliştiriliyor.
Hodak'a göre göz implantının gelecekteki versiyonları gözlüklerin yerini alabilir ve hatta sanal gerçeklik gözlüğü olarak da kullanılabilir.
Şirket, cihazın takıldığı hastaların gördüğü ilk görüntülerin, engelli olmayanların görme deneyiminden "epey farklı" olacağına inanıyor.
Firma, "Biz daha fazlasını öğrendikçe, bunun da gelişeceğini düşünüyoruz. Bu sinirbilim faaliyetinin çoğunu hayvanlar üzerinde gerçekleştirmek zor. Ancak (gelecekteki) ilk hastalarımıza bile önemli ölçüde bağımsızlık kazandırmayı umuyoruz" dedi.
"Öncelikli odak noktamız, insanlı ilk klinik çalışmalara geçebilmek için hayvanlarda yeterli güvenlik verilerini sağlamak. Bu, nihai bir ticari ürüne doğru atılan ilk adım olacak.
Science, teknolojinin ticarileştirilmesinin önünde hiçbir temel araştırma sorunu olmadığını iddia ediyor. Ayrıca "çok uzak olmayan bir gelecekte" ürünü pazara sunmayı umuyor.



Kanser ilaçlarının alındığı saat etkiyi yüzde 30 oranında değiştiriyor

Bilim insanları, kişiye özel tedaviler geliştirilmesini öngörüyor (Reuters)
Bilim insanları, kişiye özel tedaviler geliştirilmesini öngörüyor (Reuters)
TT

Kanser ilaçlarının alındığı saat etkiyi yüzde 30 oranında değiştiriyor

Bilim insanları, kişiye özel tedaviler geliştirilmesini öngörüyor (Reuters)
Bilim insanları, kişiye özel tedaviler geliştirilmesini öngörüyor (Reuters)

Kanserli hücrelerin sirkadiyen ritmini inceleyen bilim insanları, ilaçların günün hangi saatinde daha etkili olduğunu belirledi.

Biyolojik bir saat işlevi gören sirkadiyen ritim, 24 saatlik döngü içinde metabolizmanın işleyişini düzenliyor.  

Uyku düzeninden hormon üretimine kadar pek çok şeye etki eden bu biyolojik saat, ilaçların başarısı üzerinde de rol oynuyor. 

Tedavinin ne zaman uygulandığı fark yaratırken, örneğin kemoterapinin tümör hücreleri bölünürken daha etkili olduğu bulunmuştu. 

Nature Communications adlı hakemli dergide 22 Ağustos Perşembe günü yayımlanan bir çalışmada, kanser ilaçlarının günün hangi saatinde daha iyi performans gösterdiği tespit edildi. 

Araştırmacılar üçlü negatif meme kanseri hastalarından alınan hücreleri laboratuvarda geliştirerek inceledi. Meme kanserinin şiddetli bir versiyonu olan bu hastalık için çok az tedavi yöntemi var. 

Bilim insanları kanserli hücrelerin sirkadiyen ritimlerini birkaç gün boyunca takip ederek biyolojik saatlerinin detaylı bir haritasını çıkardı. Ardından hücrelerin farklı zamanlarda verilen tedaviye tepkisini izlediler. 

Analizler sonucunda ilaçların veriminin, günün hangi saatinde uygulandığına bağlı olarak yüzde 30'a kadar değişebildiği ortaya kondu.

Örneğin 5-fluorouracil adlı ilaç sabah 8 ila 10'da daha başarılı bir performans sergiliyordu. Bazıları da akşam saatlerinde daha etkiliydi.

Araştırmacılar ayrıca hangi genlerin, sirkadiyen ritimle ilacın başarısı arasındaki ilişkide önemli bir rol oynadığını da saptadı. 

Yeni çalışmada öne sürülen yaklaşım, etkili tedaviler geliştirmenin yanı sıra ilaçların yaratacağı etkiyi de en aza indirme potansiyeli taşıyor.

Aynı zamanda yanıt alınamayan tedavilerde başka bir ilaca geçmek veya dozu artırmak yerine sadece uygulandığı saati değiştirmek yeterli olabilir. 

Öte yandan sirkadiyen ritim kişiden kişiye değiştiği için bu bulgulara dayanarak geliştirilecek tedavilerin de hastaya özel olması gerekiyor. Ayrıca çalışma umut verici olsa da laboratuvar ortamında test edilen bulguların gerçek hastalar için geçerli olup olmadığı henüz bilinmiyor. 

Almanya'daki Charité Kapsamlı Kanser Merkezi'nden Dr. Adrián Enrique Granada, liderliğini üstlendiği çalışma hakkında "En etkili ilaç kombinasyonlarının belirlenmesini sağlayabilir" diyerek ekliyor:

Bulgularımız genel olarak, bireysel sirkadiyen ritimlere dayalı kişiselleştirilmiş tedavi planlarının kanser tedavisinin verimini kayda değer derecede artırabileceğini gösteriyor.

Independent Türkçe, News Medical, Study Finds, Nature Communications