Sudani, İran'ın Irak topraklarından tehdit edilmediği konusunda Reisi’ye güvence verdi

Bölgeyle ilgili dosyaları ele alındı ve karşılıklı saygıya dayalı ilişkiler vurgulandı

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
TT

Sudani, İran'ın Irak topraklarından tehdit edilmediği konusunda Reisi’ye güvence verdi

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, dün Tahran’da İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile düzenlediği basın toplantısında Bağdat'ın topraklarının İran'ın güvenliğini tehdit edecek şekilde kullanılmasına izin vermeyeceğini açıkladı. Sudani, “Tahran ziyaretim, ikili ilişkileri görüşmek üzere resmi bir davet üzerine geldi. Bölgedeki her alan ve durumda ilişkileri ele alacağız” şeklinde konuştu.
Sudani, “Irak, Tahran'ın 2003'ten beri kendisine verdiği desteği ve DEAŞ terör çetelerine karşı savaşını unutmuyor” şeklinde konuşarak ikili ilişkilerin her alanda geliştirilmesi için ziyaret ve toplantıların gerekli olduğuna dikkati çekti. Irak Başbakanı, “Ekonomik dosya hükümet için büyük önem taşıyor. İran Cumhurbaşkanı ile ortak ekonomi komitesini faaliyete geçirme konusunda anlaştık” dedi. Ayrıca İran'ın Irak'a gaz tedarikinde destek olma pozisyonuna övgüde bulundu. Güvenlik alanındaki ilişki ve iş birliğinin ele alındığına ve iki ülkenin güvenliğinin tartışılmaz bir konu olduğuna dikkati çeken Sudani, “Hükümetim, anayasayı uygulamaya ve Irak topraklarının İran'daki güvenliği bozmak için kullanılmasına izin vermemeye kararlı. Dış ilişkilerimizde karşılıklı saygı ve iç işlere karışmama ilkesine bağlıyız” dedi.
Sudani, İran'ın Kürdistan bölgesi tarafından, Irak'ta İranlı muhaliflerin varlığı bahanesiyle Irak topraklarına yönelik sürekli bombardımanına ilişkin olarak, “Irak topraklarının İran'ın güvenliğini tehdit edecek şekilde kullanılmasına izin vermeyeceğiz. Hükümet, İran ile her alanda iş birliğini geliştirmeye kararlıdır” dedi.
Öte yandan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi söz konusu basın toplantısında yaptığı açıklamada, Tahran-Bağdat ilişkisinin tarihi olduğunu belirtirken, yabancı askeri varlığın bölgenin sorunlarını artırdığını vurguladı. Ayrıca, “Irak'ın statüsü bölgede istikrarın tesisi için önemlidir” dedi.
Irak Başbakanı, İran seyahatinin arifesinde, hükümetinin arkasında duran Devlet Yönetimi Koalisyonunun bir toplantısına katıldı. Koalisyon taraflarını temsil eden tüm siyasi güçlerin (Şii, Sünni ve Kürt) katıldığı toplantıda yabancı dosyalarında Irak'ın pozisyonunun birliğine vurgu yapıldı. Koalisyon tarafından yapılan açıklamada, Bağdat'ın Irak topraklarına yönelik sürekli İran-Türkiye bombardımanına ilişkin, ‘Irak'ın egemenliğinin korunmasının vurgulandığı’ belirtildi. Irak egemenliğinin herhangi bir dış tarafça ihlal edilmesini önlemek için üst düzey toplantılar da yapıldığı da ifade edildi. Açıklamada ayrıca Irak'ın, topraklarının komşu ülkelerin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasını önlemek için ciddi bir çalışma yürüttüğü vurgulandı. Toplantıda ayrıca kabinenin tamamlanmasına ve üzerinde ihtilaflı iki bakanlık konusundaki Kürt-Kürt anlaşmazlığının aşılması anlamına gelen ‘çevre, iskân ve inşaat bakanlarının’ kurulmasına de karar verildi.
Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Mahmud Hoşnav, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte Irak, Türkiye ve İran arasındaki sınır sorunları hakkında “Bu iki ülkeye karşı tarafların, örgütlerin ve partilerin varlığına ilişkin sorunlar çok önemli bir konudur. Bu nedenle, federal hükümet ile IKBY arasında, anayasanın, özellikle de sınırların ve Irak'ın egemenliğinin korunmasını öngören 8. maddesinin uygulanması yoluyla tam bir iş birliği sağlanmalıdır. Bu iş birliği, özellikle Irak'ın bu muhalif gruplara karşı tutumu bilindiği ve onlara karşı olduğu, ancak sınır muhafızları konuşlandırılana kadar Irak federal hükümetinin kontrolü altında olmadığı için, bu ülkelerin Irak'ın pozisyonlarıyla ilişkilerinin doğasına bağlı olmaya devam ediyor” dedi. Hoşnav, özellikle İran ve Türkiye ile olan sınır bölgelerinin, sıfır noktası olduğunu ve bunların sınır muhafızlarının veya kontrol noktalarının bulunmasının zor olduğu, casusların ve muhalif güçlerin girişini kolaylaştıran engebeli bölgelerde bulunduğunu vurguladı.
Öte yandan Ehl-i Beyt Üniversitesi Medya Profesörü Dr. Galip ed-Daami, Şarku'l Avsat'a Irak Başbakanı'nın Tahran ziyaretinin ‘Sudani hükümetinin devamlılığı ve bekası için önemli’ olduğunu söyledi. Daami, “Benim okuduğum kadarıyla Sudani, bu ziyaret aracılığıyla, kendi ülkesindeki desteği üzerindeki büyük etkisinden dolayı İslam Cumhuriyeti'nin desteğini kazanmaya çalışıyor. Irak'ta iktidara gelen her başbakan, bölge güçleri arasında gerekli dengeyi sağlamak için İran ve ABD'ye hacca gidiyor” şeklinde konuştu.



Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
TT

Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının ocak ayı ortalarında başlayabileceği yönündeki söylentiler, ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasındaki görüşmenin önemli sonuçları arasında yer aldı. Öte yandan İsrail kaynaklarından ‘aşamanın başlaması konusunda anlaşma sağlandığı, ancak uygulama mekanizmalarında hala boşluklar olduğu’ yönünde sızıntılar geldi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre ikinci aşamada haftalarca süren durağanlığın ardından ortaya çıkan bu olası süreç, Washington'ın anlaşmayı uygulamaya istekli olmasına bağlı. İsrail'in ikinci aşamaya devam etmeyi kabul edeceği ve şartlarını, kontrolü altındaki bölgelerde yeniden inşa hakkı verecek ve Hamas'ı silahsızlandırma bahanesiyle geri çekilmemesini sağlayacak şekilde düzenleyeceği beklentileri arasında, bu durum geçtiğimiz ekim ayında yürürlüğe giren ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planını karmaşık hale getiriyor.

İsrail gazetesi Israel Hayom dün, Trump’ın Kaliforniya’daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmede, Gazze'deki planının ikinci aşamasını 15 Ocak'ta başlatması için Netanyahu'ya bir tarih belirlediğini bildirdi.

Bir diğer İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberinde Trump’ın Gazze'deki planını mümkün olan en kısa sürede uygulamaya koymayı taahhüt ettiğini ve ikinci aşamanın başlamasını Gazze Şeridi'nden son rehinenin cesedinin iadesi ile ilişkilendirmeme sözü verdiğini yazdı.

ABD merkezli Axios internet sitesi dün, iki kaynağa dayandırdığı haberinde, Netanyahu'nun, Trump'ın ekibiyle uygulama mekanizmaları konusunda anlaşmazlıkları olmasına rağmen, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesini kabul ettiğini bildirdi.

İsrail basını, Netanyahu ile Trump'ın yakın çevresi arasında ikinci aşamaya geçiş ve Hamas’ın ortadan kaldırılması konusunun atlanması konusunda önemli görüş ayrılıkları olduğunu ortaya koydu. Netanyahu ile görüşmesinin ardından Trump, Florida'da düzenlenen ortak basın toplantısında çoğu konuda anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Netanyahu ile Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda konuştuğunu da sözlerine ekleyen Trump, Hamas’ın ‘bunu yapmak için çok az zamanı olduğunu, aksi takdirde ağır bir bedel ödeyeceğini’ vurguladı. Ancak, Hamas tamamen silahsızlandırılmadan önce İsrail'in Gazze'den askerlerini çekip çekmeyeceği sorulduğunda, “Bu daha sonra konuşacağımız başka bir konu” yanıtını verdi.

vgt
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşı sona erdirme planının ikinci aşaması halen bazı eksikliklerle karşı karşıya (Mısır Başkanlığı)

Al-Farabi Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Sekreteri Dr. Muhtar Gubbaşi, tarih belirleme konusunun Washington'ın iradesine ve İsrail'in uygulamasına bağlı olduğunu düşünüyor. Dr. Gubbaşi’ye göre pazartesi günü Trump ve Netanyahu arasında yapılan toplantıda yaşananlar, birden fazla konuda ortak koordinasyonlarına rağmen Trump'ın işleri hızla ilerletmeye istekli olduğunu gösteriyor.

Öte yandan Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mattava’ya göre Trump ve İsrailli yetkililerin farklı vizyonlara sahip olduğu açık. Trump, hızlı hareket etmek istiyor, ancak silahsızlanma engeliyle karşı karşıya, İsrail ise ikinci aşamayı bölmek istiyor, bu da o aşamada takılıp kalacağımız anlamına geliyor.

Mattava, ikinci aşamanın planlandığı gibi başlamasını bekliyor. Bu aşamada, sınır kapılarının açılması, yardım kamyonlarının sayısının artırılması, bir ‘barış konseyi’ ve Gazze Şeridi’ni yönetmek için bir komite atanması gibi adımlar atılacak. Bunun yanında Washington, Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda bir anlaşmaya varılamaması halinde İsrail'in kontrolündeki bölgelerde yeniden inşa çalışmalarına başlamasına izin verecek.

Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, CNN televizyonuna verdiği röportajda “Mısır, Gazze'deki ateşkesi istikrara kavuşturmak ve ikinci aşamaya geçmek, erken iyileşme ve yeniden inşa çabalarına devam etmek için çabalarını sürdürecek” dedi.

fvgb
Gazze şehrinin sahil şeridinde sıralanan ve Filistinli mültecileri sert kış koşullarından koruyan çadırlar (AFP)

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, Netanyahu'nun Trump ile görüşmesinden önce yaptığı açıklamada, Hamas’ın ‘Başkan Trump’ın Gazze Şeridi ve tüm bölgede barışı sağlama yeteneğine güvenmeye devam ettiğini’ söyledi.

Kasım, Trump'a ‘İsrail'e daha fazla baskı uygulayarak Şarm ei-Şeyh'te alınan kararlara uymasını sağlaması’ çağrısında bulundu.

Kasım, Hamas'ın silahsızlandırılması talepleri hakkında resmi bir yorumda bulunmadı, ancak Hamas, daha önce bunun için bazı koşullar belirlemişti.

Öte yandan İsrail'in engellerinin ikinci aşamanın hızlı ilerlemesini geciktireceğini, ancak Mısır'ın bu engelleri aşmak için çabalarını sürdüreceğini düşünen Gubbaşi, “İsrail'in Trump ile yapılan görüşmenin sonuçlarına bağlılığı ışığında, ikinci aşamanın başlangıç tarihi veya gecikmesi konusunda her şey mümkün” diye ekledi.


Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
TT

Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)

Sudan Başbakanı Dr. Kamil Idris, dün Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan 2026 mali yılı için acil durum bütçesini "mucize" olarak nitelendirdi.

Maliye Bakanlığı'nı, olağanüstü koşullar altında harcamaları kontrol altına aldığı, devlet kaynaklarını etkin bir şekilde yönettiği ve gelirleri artırdığı için övdü.

Sudan Başbakanı, ilk "mucizenin" bütçenin yaklaşık yüzde 9'luk bir GSYİH büyüme oranı beklentisi olduğunu, ikincisinin ise 2026 yılı boyunca ortalama enflasyon oranının yüzde 65'e düşürülmesi olduğunu belirtti.

Maliye Bakanı Dr. Cibril İbrahim, bütçenin ücretlerin iyileştirilmesini ve hizmet sektörünün giriş seviyesinde iş imkanlarının sağlanmasını içerdiğini belirterek, gelir tabanının genişletilmesinin yatay genişlemeye bağlı olduğunu ve vatandaşlara yeni vergi yükleri getirmeyi gerektirmediğini açıkladı. Bütçe ayrıca, 2025 yılındaki %101,9'luk orana kıyasla, 2026 yılı için ortalama enflasyon oranını %65'e düşürmeyi hedefliyor.

İbrahim, bütçenin kamu maliyesini reforme etmeye, belirli harcamalara ve kamu giderlerine öncelik vermeye, silahlı kuvvetlerin ve güvenlik hizmetlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya, bakanlıkların ve hükümet birimlerinin temel ihtiyaçlarını karşılamaya, ayrıca komşu ülkelerdeki yerinden edilmiş ve mülteci Sudanlıların koşullarını iyileştirmeye ve onlara insani yardım sağlama maliyetlerini karşılamaya odaklandığını belirtti.

Maliye Bakanı, savaşın devam eden zorluklarına rağmen 2025 bütçesinin performansının beklentileri aştığını, kamu gelirlerinin %147'lik bir performans oranına ulaştığını ve harcamaların temel ihtiyaçlara yönelik olarak sürdürüldüğünü açıkladı. Bakan, bütçenin Hartum'a dönüş için uygun bir ortam yaratmaya ve Hartum Havalimanı'nı rehabilite etmeye yönelik olduğunu ifade etti.


Tunus'ta olağanüstü hal bir ay daha uzatıldı

Tunus bayrağı (Reuters)
Tunus bayrağı (Reuters)
TT

Tunus'ta olağanüstü hal bir ay daha uzatıldı

Tunus bayrağı (Reuters)
Tunus bayrağı (Reuters)

Tunus, ülkedeki olağanüstü hal uygulamasını yarından 30 Ocak'a kadar geçerli olarak bir ay daha uzattı.

Uzatma kararı, Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından Resmi Gazete'de yayımlandı. Önceki uzatma, 2025 yılının tamamını kapsıyordu.

Ülkede olağanüstü hal, 24 Kasım 2015 tarihinde başkent merkezinde başkanlık güvenlik otobüsünü hedef alan ve 12 güvenlik görevlisi ile saldırının failinin de öldüğü ve DEAŞ’ın üstlendiği terörist bombalı saldırıdan bu yana on yıldan fazla bir süredir yürürlükte.