Sudani, İran'ın Irak topraklarından tehdit edilmediği konusunda Reisi’ye güvence verdi

Bölgeyle ilgili dosyaları ele alındı ve karşılıklı saygıya dayalı ilişkiler vurgulandı

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
TT

Sudani, İran'ın Irak topraklarından tehdit edilmediği konusunda Reisi’ye güvence verdi

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani dün Tahran'da ortak basın toplantısı verirken (AFP)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, dün Tahran’da İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile düzenlediği basın toplantısında Bağdat'ın topraklarının İran'ın güvenliğini tehdit edecek şekilde kullanılmasına izin vermeyeceğini açıkladı. Sudani, “Tahran ziyaretim, ikili ilişkileri görüşmek üzere resmi bir davet üzerine geldi. Bölgedeki her alan ve durumda ilişkileri ele alacağız” şeklinde konuştu.
Sudani, “Irak, Tahran'ın 2003'ten beri kendisine verdiği desteği ve DEAŞ terör çetelerine karşı savaşını unutmuyor” şeklinde konuşarak ikili ilişkilerin her alanda geliştirilmesi için ziyaret ve toplantıların gerekli olduğuna dikkati çekti. Irak Başbakanı, “Ekonomik dosya hükümet için büyük önem taşıyor. İran Cumhurbaşkanı ile ortak ekonomi komitesini faaliyete geçirme konusunda anlaştık” dedi. Ayrıca İran'ın Irak'a gaz tedarikinde destek olma pozisyonuna övgüde bulundu. Güvenlik alanındaki ilişki ve iş birliğinin ele alındığına ve iki ülkenin güvenliğinin tartışılmaz bir konu olduğuna dikkati çeken Sudani, “Hükümetim, anayasayı uygulamaya ve Irak topraklarının İran'daki güvenliği bozmak için kullanılmasına izin vermemeye kararlı. Dış ilişkilerimizde karşılıklı saygı ve iç işlere karışmama ilkesine bağlıyız” dedi.
Sudani, İran'ın Kürdistan bölgesi tarafından, Irak'ta İranlı muhaliflerin varlığı bahanesiyle Irak topraklarına yönelik sürekli bombardımanına ilişkin olarak, “Irak topraklarının İran'ın güvenliğini tehdit edecek şekilde kullanılmasına izin vermeyeceğiz. Hükümet, İran ile her alanda iş birliğini geliştirmeye kararlıdır” dedi.
Öte yandan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi söz konusu basın toplantısında yaptığı açıklamada, Tahran-Bağdat ilişkisinin tarihi olduğunu belirtirken, yabancı askeri varlığın bölgenin sorunlarını artırdığını vurguladı. Ayrıca, “Irak'ın statüsü bölgede istikrarın tesisi için önemlidir” dedi.
Irak Başbakanı, İran seyahatinin arifesinde, hükümetinin arkasında duran Devlet Yönetimi Koalisyonunun bir toplantısına katıldı. Koalisyon taraflarını temsil eden tüm siyasi güçlerin (Şii, Sünni ve Kürt) katıldığı toplantıda yabancı dosyalarında Irak'ın pozisyonunun birliğine vurgu yapıldı. Koalisyon tarafından yapılan açıklamada, Bağdat'ın Irak topraklarına yönelik sürekli İran-Türkiye bombardımanına ilişkin, ‘Irak'ın egemenliğinin korunmasının vurgulandığı’ belirtildi. Irak egemenliğinin herhangi bir dış tarafça ihlal edilmesini önlemek için üst düzey toplantılar da yapıldığı da ifade edildi. Açıklamada ayrıca Irak'ın, topraklarının komşu ülkelerin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasını önlemek için ciddi bir çalışma yürüttüğü vurgulandı. Toplantıda ayrıca kabinenin tamamlanmasına ve üzerinde ihtilaflı iki bakanlık konusundaki Kürt-Kürt anlaşmazlığının aşılması anlamına gelen ‘çevre, iskân ve inşaat bakanlarının’ kurulmasına de karar verildi.
Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Mahmud Hoşnav, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte Irak, Türkiye ve İran arasındaki sınır sorunları hakkında “Bu iki ülkeye karşı tarafların, örgütlerin ve partilerin varlığına ilişkin sorunlar çok önemli bir konudur. Bu nedenle, federal hükümet ile IKBY arasında, anayasanın, özellikle de sınırların ve Irak'ın egemenliğinin korunmasını öngören 8. maddesinin uygulanması yoluyla tam bir iş birliği sağlanmalıdır. Bu iş birliği, özellikle Irak'ın bu muhalif gruplara karşı tutumu bilindiği ve onlara karşı olduğu, ancak sınır muhafızları konuşlandırılana kadar Irak federal hükümetinin kontrolü altında olmadığı için, bu ülkelerin Irak'ın pozisyonlarıyla ilişkilerinin doğasına bağlı olmaya devam ediyor” dedi. Hoşnav, özellikle İran ve Türkiye ile olan sınır bölgelerinin, sıfır noktası olduğunu ve bunların sınır muhafızlarının veya kontrol noktalarının bulunmasının zor olduğu, casusların ve muhalif güçlerin girişini kolaylaştıran engebeli bölgelerde bulunduğunu vurguladı.
Öte yandan Ehl-i Beyt Üniversitesi Medya Profesörü Dr. Galip ed-Daami, Şarku'l Avsat'a Irak Başbakanı'nın Tahran ziyaretinin ‘Sudani hükümetinin devamlılığı ve bekası için önemli’ olduğunu söyledi. Daami, “Benim okuduğum kadarıyla Sudani, bu ziyaret aracılığıyla, kendi ülkesindeki desteği üzerindeki büyük etkisinden dolayı İslam Cumhuriyeti'nin desteğini kazanmaya çalışıyor. Irak'ta iktidara gelen her başbakan, bölge güçleri arasında gerekli dengeyi sağlamak için İran ve ABD'ye hacca gidiyor” şeklinde konuştu.



Yemen'de meşru hükümete destek veren Arap Koalisyonu askeri operasyona hazırlık amacıyla Mukalla Limanı’nın tahliyesini istedi

Yemen'deki Mukalla Limanı’nın genel görünümü (Arşiv)
Yemen'deki Mukalla Limanı’nın genel görünümü (Arşiv)
TT

Yemen'de meşru hükümete destek veren Arap Koalisyonu askeri operasyona hazırlık amacıyla Mukalla Limanı’nın tahliyesini istedi

Yemen'deki Mukalla Limanı’nın genel görünümü (Arşiv)
Yemen'deki Mukalla Limanı’nın genel görünümü (Arşiv)

Yemen'de meşru hükümete destek veren Arap Koalisyonu bugün, tüm sivillere Hadramut ilindeki Mukalla Limanı’nı bir sonraki duyuruya kadar derhal tahliye etmeleri çağrısında bulundu. Koalisyon, bu önlemin onların güvenliğini sağlamak amacıyla alındığını vurguladı.

Tahliye talebinin liman çevresinde yapılacak askeri operasyon hazırlıkları ile birlikte can ve mal güvenliğini korumayı amaçladığını açıklayan Arap Koalisyonu, herkesin verilen talimatlara uymasını ve güvenliklerinin sağlanması için iş birliği yapmasını istedi.

Arap Koalisyonu Ortak Kuvvetler Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral el-Maliki, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Dr. Reşad el-Alimi’nin Güney Geçiş Konseyi'ne (GGK) bağlı silahlı unsurların Hadramut’taki sivillere karşı işlediği ciddi ve korkunç insani ihlalleri nedeniyle talebi üzerine sivilleri korumak için acil önlemler alınacağını açıkladı. Bu önlemler, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) gerilimi yatıştırmak, GGK güçlerini geri çekmek, mevzilerini Vatan Kalkanı Güçleri'ne devretmek ve yerel makamların sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamak için yorulmak bilmeden sürdürdükleri ortak çabaların devamı niteliğinde. Arap Koalisyonu güçleri, bu çabaları bozacak her türlü askeri eyleme, sivil hayatları korumak ve Suud Arabistan-BAE’nin çabalarının başarısını sağlamak için doğrudan ve derhal müdahale edileceğini teyit ediyor.

Arap Koalisyonu Ortak Kuvvetler Komutanlığı'nın meşru Yemen hükümetine yönelik sürekli desteğini ve kararlı tutumunu teyit eden Tümgeneral Maliki, herkesi ulusal sorumluluklarını yerine getirmeye, itidal göstermeye ve güvenlik ve istikrarı korumak için barışçıl çabalara yanıt vermeye çağırdı.


Yemen'de meşru hükümete destek veren Arap Koalisyonu’ndan Mukalla Limanı’na gelen askeri teçhizata “sınırlı” saldırı

Arap Koalisyonu tarafından yayınlanan ve sınırlı saldırının hedef alınan askeri teçhizatı belgeleyen videodan bir kare
Arap Koalisyonu tarafından yayınlanan ve sınırlı saldırının hedef alınan askeri teçhizatı belgeleyen videodan bir kare
TT

Yemen'de meşru hükümete destek veren Arap Koalisyonu’ndan Mukalla Limanı’na gelen askeri teçhizata “sınırlı” saldırı

Arap Koalisyonu tarafından yayınlanan ve sınırlı saldırının hedef alınan askeri teçhizatı belgeleyen videodan bir kare
Arap Koalisyonu tarafından yayınlanan ve sınırlı saldırının hedef alınan askeri teçhizatı belgeleyen videodan bir kare

Yemen'de meşru hükümete destek veren Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu Ortak Kuvvetler Komutanlığı, Mukalla Limanı’nda dışarıdan verilen askeri desteği hedef alan ‘sınırlı’ bir hava saldırısı düzenlediğini duyurdu.

Arap Koalisyonu Ortak Kuvvetler Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral el-Maliki, yaptığı açıklamada, “Geçtiğimiz cumartesi ve pazar günü, iki geminin Koalisyon Ortak Kuvvetler Komutanlığı'ndan resmi izin almadan Fuceyra Limanı’ndan Mukalla Limanı’na girerken görüldü. İki geminin mürettebatı, izleme sistemlerini devre dışı bıraktı ve çatışmayı körüklemek amacıyla Yemen'in doğu illerindeki (Hadramut ve el-Mahra) Güney Geçiş Konseyi (GGK) güçlerini desteklemek için büyük miktarda silah ve savaş aracı indirdi. Bu eylem, ateşkese ve barışçıl bir çözüm arayışına karşı yapılmış açık bir ihlaldir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2216 sayılı kararı da ihlal edilmiştir.” İfadelerini kullandı.

Tümgeneral Maliki, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi’nin Arap Koalisyonu güçlerine yönelik Hadramut ve el-Mahra’daki sivilleri korumak için gerekli tüm askeri önlemleri alması yönündeki talebine dayanarak güvenliği ve istikrarı tehdit eden bu silahların oluşturduğu tehlike ve gerginlik çerçevesinde bu kararı aldıklarını açıkladı.

Arap Koalisyonu Hava Kuvvetleri, bu sabah, Mukalla Limanı’nda iki gemiden indirilen silah ve savaş araçlarını hedef alan sınırlı bir askeri operasyon gerçekleştirdi. Bu operasyon, uluslararası insani hukuk ve geleneksel kurallar çerçevesinde ve hiçbir yan hasar meydana gelmeyecek şekilde belgelendikten sonra gerçekleştirildi.

Tümgeneral Maliki, Arap Koalisyonu’nun Hadramaut ve el-Mahra'da gerilimi azaltmaya ve sükuneti sağlamaya devam edeceğini, meşru Yemen hükümeti ve koalisyonla koordinasyon sağlanmadan herhangi ülkenin Yemen’deki herhangi bir gruba askeri destek sağlamasını engelleyeceğini, böylece Suudi Arabistan ve Arap Koalisyonu’nun güvenlik ve istikrarı sağlama ve çatışmanın yayılmasını önleme çabalarının başarıya ulaşmasının amaçlandığını vurguladı.


İsrail askerleri Filistinli işçileri rüşvet karşılığında askeri kontrol noktalarından geçirdi

İsrailli askerler, Batı Şeria ile Kudüs arasındaki Kalandiya Kontrol Noktası’nda bekleyen Filistinlileri izliyor. (EPA)
İsrailli askerler, Batı Şeria ile Kudüs arasındaki Kalandiya Kontrol Noktası’nda bekleyen Filistinlileri izliyor. (EPA)
TT

İsrail askerleri Filistinli işçileri rüşvet karşılığında askeri kontrol noktalarından geçirdi

İsrailli askerler, Batı Şeria ile Kudüs arasındaki Kalandiya Kontrol Noktası’nda bekleyen Filistinlileri izliyor. (EPA)
İsrailli askerler, Batı Şeria ile Kudüs arasındaki Kalandiya Kontrol Noktası’nda bekleyen Filistinlileri izliyor. (EPA)

İsrail askerî ve adli polisinin yürüttüğü soruşturmalar, Batı Şeria’daki Filistinlilerin İsrail’e çalışmak amacıyla girebilmek için askerî kontrol noktalarında görev yapan İsrail askerlerine rüşvet verdiğini ortaya koydu.

Soruşturmaya yakın kaynaklar, “bu tür rüşvetlerin ürkütücü bir boyuta ulaştığını” ileri sürerek, bunun “silahlı unsurların İsrail kentlerine sızmasına ve saldırılar düzenlemesine imkân tanıdığını” savundu.

Üç kontrol noktası belirlendi

Şarku’l Avsat’ın Yediot Aharonot gazetesinden aktardığı habere göre aralarında subay rütbesi taşıyan askerlerin de bulunduğu kişiler, yaptıklarının İsrail içinde saldırılara yol açabileceğini bilmelerine rağmen, para karşılığında geçiş ve kaçak giriş organize etti.

ergvfre
İsrailli duvarın yanında, El Halil yakınlarında zeytin toplayan bir Filistinli. (Reuters)

Haberde, kaçak geçişlerde kullanılan üç askerî kontrol noktasının tespit edildiği belirtildi. Bunlardan birinin Ofer Kontrol Noktası, diğer ikisinin ise Biddu ve Aksa kasabaları yakınında, üçüncüsünün ise Şuafat çevresinde bulunduğu, söz konusu noktaların tamamının Kudüs’ün kuzeyinde yer aldığı kaydedildi. Soruşturmalara göre, geçen cuma günü Bisan saldırısını düzenleyen ve iki İsraillinin ölümü, dört kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan saldırının faili Ahmed Ebu’r-Rab’ın da İsrail’e bu kontrol noktalarından birinden girdiği iddia edildi.

Rüşvetin yöntemi ve tutarları

Habere göre Filistinliler, rüşveti kimlik kartının içine koyarak ya da araç durdurulup yolcular indirildiğinde arka koltuğa bırakılan bir zarfla veriyordu. Zarfı alan subayın, işçileri tekrar araca bindirerek geçişe izin verdiği belirtildi.

İkinci İntifada’nın ardından, 2002 yılından itibaren İsrail, 1967 öncesi sınırlar ile Batı Şeria arasında (Yeşil Hat) Filistinlilerin geçişini engellemek amacıyla bir güvenlik duvarı inşa etti. Toplam uzunluğu 770 kilometreyi bulan duvarın yaklaşık 142 kilometrelik bölümü Doğu Kudüs çevresinde yer alıyor ve yüksekliği sekiz metreyi buluyor. Ancak çevresel gerekçeler ve anlaşmazlıklar nedeniyle bazı bölümleri hâlâ tamamlanmış değil.

rg
Ramallah yakınlarındaki İsrail’e ait Atara Kontrol Noktası’nda bekleyen araçlar (AFP)

Gazze savaşının başlamasıyla birlikte İsrail’in yaklaşık 150 bin Filistinli işçinin çalışma izinlerini iptal etmesi, ciddi bir ekonomik krize yol açtı. Bunun üzerine on binlerce işçi kontrol noktalarını aşmaya veya yüksek duvarı tırmanarak geçmeye çalıştı.

Hbaere göre bazı durumlarda minibüslerdeki her yolcu için 50 şekel (yaklaşık 16 dolar) rüşvet ödendi. Bazı vakalarda bir binek aracın geçirilmesi karşılığında  bin 500 şekel (yaklaşık 470 dolar) verildi. Bir olayda ise Filistinli bir iş insanının, polis aracıyla İsrail’e sokulması karşılığında 5 bin  şekel (yaklaşık bin 560 dolar) ödediği belirtildi.

Kaçak geçişlerin bir bölümünün Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim birimleri içinden yapıldığı, bazı askerlerin sahte resmî çalışma izinleri düzenlediği ve bu tür izinlerin sayısının yaklaşık 300 olduğu tahmin ediliyor.

Telegram kayıtları ve genişleyen soruşturma

İbranice basında yer alan bilgilere göre, rüşvet teklifleri başlangıçta Filistinlilerden gelse de zamanla İsrailli askerlerin de para karşılığı geçiş teklif etmeye başladığı ifade edildi. Sürecin ilerlemesiyle birlikte kaçak geçişlerin askerler ile Filistinli kaçakçılar arasında Telegram üzerinden kurulan ağlar aracılığıyla organize edildiği aktarıldı.

Kayıtlara geçen görüşmelerde, İsrailli bir subayın ödemeyi mutlaka nakit istediği ortaya çıktı. Üst rütbeli bir subayın şüphelenerek gizli soruşturma başlatmasıyla, sadece rüşvet ağının değil, iki askerî birlik arasındaki rekabet nedeniyle bir birliğin diğerini yetersiz göstermek amacıyla kasıtlı olarak Filistinlileri geçirdiği de tespit edildi.

dfrgt
İsrail güvenlik güçleri, Filistin’in Kefr Kaddum köyü yakınlarında Filistinli göstericilerle karşı karşıya. (AFP)

Soruşturma, sadece kaçak geçişlerle sınırlı kalmadı. Sivil idareye bağlı sağlık biriminde görev yapmış eski bir çalışanın, Filistinlilerin sağlık durumlarına dair bilgilerini kullanarak nadir bulunan ilaçları temin edip sattığı, evinde yapılan aramada büyük miktarda ilaç ele geçirildiği bildirildi.

Ordu kaynakları, bu dosyalar kapsamında onlarca asker ve subayın gözaltına alındığını, haklarında yargı süreci başlatılarak cezalandırılacaklarını açıkladı.