Filistin ile İİT, BM'nin İsrail işgalindeki bölgelere ilişkin kararını memnuniyetle karşıladı

Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Japonya'nın yeni temsilcisini kabul etti (WAFA)
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Japonya'nın yeni temsilcisini kabul etti (WAFA)
TT

Filistin ile İİT, BM'nin İsrail işgalindeki bölgelere ilişkin kararını memnuniyetle karşıladı

Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Japonya'nın yeni temsilcisini kabul etti (WAFA)
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Japonya'nın yeni temsilcisini kabul etti (WAFA)

Filistin ile İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Birleşmiş Milletler'in (BM) İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarına yönelik aldığı kararı memnuniyetle karşıladığını açıkladı.
Filistin Dışişleri Bakanlığı, BM Genel Kurulu'nda alınan ve İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarının statüsünü, karakterini ve demografik yapısını değiştirmeyi amaçlayan ve uluslararası hukuka uymayan tüm faaliyetlerine son vermesine dair karara ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, BM'nin, İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarına yönelik aldığı karardan memnuniyet duyduğunu ifade ederek, Nekbe'nin 75. yıl dönümünde BM'de, Filistin meselesi kararlarında fikir birliğinin olduğunu vurguladı.
Maliki, "Nekbe'nin 75. yıl dönümünün anılmasıyla" ilgili yapılan oylamanın, BM'nin, Filistin halkının tehcir edildiği ve yarısından fazlasının mülteci durumuna düştüğü, diğer yarısının da ırkçı bir baskıya maruz kaldığı Filistin trajedisini tanıması anlamına geldiğini ifade etti.
Bu oylamanın, Filistin'in ve halkının uğradığı zararın telafi edilmesi ve tarihi zulmün düzeltilmesi yolunda bir adım olduğunu ifade eden Maliki, BM Genel Kurulu'nda tasarının kabul edilmesinin, Filistin meselesindeki uluslararası konsensüsü gösterdiğini kaydetti.

"Kararı memnuniyetle karşılıyoruz"
İİT'den yapılan yazılı açıklamada ise, "Dördü Filistin'e ilişkin 5 önemli kararın oy çocukluğuyla kabul edilmesinin memnuniyetle karşılandığı" belirtildi.
Açıklamada, "doğruluk, barış ve adalet ilkeleri doğrultusunda uluslararası hukuka ve tarihi tutumlarına bağlılığını teyit ederek karara destek veren ülkeler" takdir edildi.
Açıklamada ayrıca uluslararası toplumun, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulması konusunda, BM kararlarını uygulama çabalarını arttırması çağrısı yapıldı.

Ne olmuştu?
BM Genel Kurulu'nda 30 Kasım'da düzenlenen oturumda, Filistin meselesi ve Orta Doğu'ya ilişkin 5 karar tasarısı kabul edilmişti.
Genel Kurul'da İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarının statüsünü, karakterini ve demografik yapısını değiştirmeyi amaçlayan ve uluslararası hukuka uymayan tüm faaliyetlerine son vermesine dair karar tasarısı onaylanmıştı.
"Filistin meselesinin barışçıl çözümü" başlıklı karar kapsamında, Genel Kurul, İsrail'in tüm iskan faaliyetlerine, topraklara el koymaya ve evleri yıkmaya son vermesi gerektiğini belirterek, keyfi gözaltıları ve tutuklamaları da durdurması çağrısında bulunulmuştu.
Tasarı, 9'a karşı 153 oyla kabul edilmişti. Kanada, Macaristan, İsrail, Liberya, Marşal Adaları, Mikronezya, Nauru, Palau ve ABD tasarıya ret oyu vermişti.
"Golan Tepeleri" başlıklı karar ile de İsrail'in 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri'nde kendi kanunlarını uygulamasının, yasal bir hükmünün ve geçerliliğinin olmadığı belirtilmişti.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.