İsrail'deki dindar Yahudi haber sitesi, kadınların yüzünü sansürlediği için özür diledi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

İsrail'deki dindar Yahudi haber sitesi, kadınların yüzünü sansürlediği için özür diledi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

İsrail'de bir Ultra-Ortodoks (Haredi) Yahudi haber sitesi, yayınladığı haberin fotoğrafında kadınların yüzünü sansürlediği için özür mesajı yayınladı.
İsrail'deki reformist sivil toplum kuruluşu İsrail Dini Eylem Merkezi (IRAC), yayınladığı bir fotoğrafta "cinsiyet ayrımcılığı yaptığı" gerekçesiyle ülkenin önde gelen Ultra-Ortodoks Yahudi haber sitesi "Behadrei Haredim"e karşı açtığı davayı kazandı.
Haaretz gazetesinin haberine göre, kadınların yüzlerinin sansürlendiği fotoğrafta, İsrail'deki reformist muhafazakar hareketlerin üyeleri ile "Duvarın Kadınları" adlı feminist Yahudi kadın örgütünün yöneticileri yer alıyordu.
Mayıs ayında açılan davanın ardından, mahkeme dışında uzlaşma yoluna giden taraflar anlaşmaya vardı ve "Behadrei Haredim" anlaşma uyarınca özür mesajı yayınlamayı kabul etti.
Ultra-Ortodoks haber sitesi, özür mesajını, Yahudilerce kutsal sayılan şabat (cumartesi) gününe bir saat kala 2 Aralık Cuma akşamı ve şabatın dolmasının ardından geçen bir saatlik süre boyunca ana sayfasından yayınladı.
Ancak IRAC'ın bu sürenin "özrün uygun şekilde duyurulması için yeterli olmadığını" ileri sürmesi üzerine, "Behadrei Haredim" özür mesajını bu sabah iki saatliğine yeniden yayınlamayı kabul etti.
Özür mesajında, "Fotoğrafta yer alan kadınlara, fotoğrafın yayınlanması nedeniyle yaşadıkları acıdan dolayı üzüntümüzü dile getirmek istiyoruz" ifadeleri kullanıldı.
Özür mesajını, "Bu bizim için çok önemli bir başarı" sözleriyle değerlendiren IRAC'ın avukatı Ori Narov da, "Umarım bu karar, gelecekte Ultra-Ortodoks yayın organlarının kadınları bulanıklaştırmalarını caydırır ve umarım Ultra-Ortodoks kadınlar, yüzleri bulanıklaştırılırsa bu yayınları dava etmek ve tazminat almak için gerekçeleri olduğunu artık anlarlar" dedi.

İlk kez gelen özür
Söz konusu fotoğraf, Aralık 2021'de İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile Ortodoks olmayan dini hareketlerin liderleri arasında düzenlenen, erkek ve kadınların katıldığı bir toplantıyı gösteriyordu. Ancak "Behadrei Haredim", toplantının fotoğrafını sadece kadınların yüzlerini bulanıklaştırarak yayınlamıştı.
İsrail'deki Ultra-Ortodoks yayın organlarında kadınların yüzlerinin bulanıklaştırılarak servis edilmesi yaygın bir uygulama olarak biliniyor.
Bu olayla, kadınlara karşı bu türden sansür uygulayan bir Ultra-Ortodoks yayın organına karşı ilk kez dava açılırken, aynı zamanda bir Ultra-Ortodoks yayın organının bu uygulama nedeniyle ilk defa kadınlardan özür dilediği belirtiliyor.

Akıllı telefon kullanmıyorlar, askerlik yapmıyorlar
Ultra-Ortodoks Yahudiler, 9 milyon civarındaki İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12'sini teşkil ediyor ve İbranice "Haredi" ismiyle anılıyor.
Ülkedeki Haredi Yahudilerinin büyük çoğunluğu Batı Kudüs'teki Meaşerim Mahallesi ve çevresi ile başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşıyor.
İsrail'de siyah kıyafetleri ve saçlarının yan tarafını uzatmalarıyla dikkati çeken Haredi Yahudileri, zorunlu askerlik hizmetine karşı düzenledikleri protestolarla sık sık ülkenin gündemine geliyor.
Laik Yahudilerle aralarında gerilim olan ve toplumun geri kalanına entegre olmayı büyük oranda reddeden Haredi Yahudilerinin çoğu, orduda dinlerini yaşayacak uygun ortam bulunmadığı gibi gerekçelerle askerlik yapmayı da kabul etmiyor.
İnternet ve akıllı telefon kullanımına da karşı olan bu dindar Yahudiler, yaşadıkları mahallelerde, internet kullanımına karşı sokaklarda hoparlörlerden propaganda yaparken, duvarlara, kadınların "açık" kıyafetlerle gezmemeleri konusunda uyarı mesajları asıyor.
Çok çocuk sahibi oldukları için nüfusları hızla artan Haredileri İsrail Meclisinde temsil eden Birleşik Tevrat ve Şas isminde iki parti bulunuyor. Her iki parti de 1 Kasım'daki seçimlerden zaferle ayrılan Binyamin Netanyahu'nun sağcı bloğunda yer alıyor ve yeni kurulması beklenen hükümette söz sahibi olmaları bekleniyor.



Meksika'nın güneyinde meydana gelen tren kazasında en az 13 kişi hayatını kaybetti, 98 kişi ise yaralandı

Kaza yerinde Meksika askerleri ve sivil savunma personeli (AFP)
Kaza yerinde Meksika askerleri ve sivil savunma personeli (AFP)
TT

Meksika'nın güneyinde meydana gelen tren kazasında en az 13 kişi hayatını kaybetti, 98 kişi ise yaralandı

Kaza yerinde Meksika askerleri ve sivil savunma personeli (AFP)
Kaza yerinde Meksika askerleri ve sivil savunma personeli (AFP)

Yetkililerin açıklamasına göre, Meksika'nın güneyindeki Oaxaca eyaletinde dün meydana gelen ve 250 kişinin karıştığı tren kazasında en az 13 kişi hayatını kaybetti, 98 kişi de yaralandı.

 Sivil savunma görevlileri, tren kazasında yaralanan bir kadını taşıyor (AFP)Sivil savunma görevlileri, tren kazasında yaralanan bir kadını taşıyor (AFP)

Demiryolu hattını işleten Meksika Donanması, yaptığı açıklamada "trenin lokomotifinin raydan çıktığını" belirtti.

Başlangıçta 20 yaralı olduğu bildirilmişti, ancak saatler sonra yapılan açıklamada "98 kişinin yaralandığı... ve ne yazık ki 13 kişinin hayatını kaybettiği" belirtildi.

Meksika Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum, Donanma Bakanı ve diğer yetkililerden bölgeye giderek etkilenenlerin ailelerine yardım etmelerini istediğini söyledi.

Kaza yerinde devrilmiş bir tren vagonu, videodan bir görüntü (Reuters)Kaza yerinde devrilmiş bir tren vagonu, videodan bir görüntü (Reuters)

"Tehuantepec Kıtalararası Kıstak Koridoru" olarak adlandırılan ve iki lokomotif ile dört yolcu vagonundan oluşan tren, Meksika Körfezi'ni Pasifik Okyanusu'na bağlıyor ve genellikle yük ve yolcu taşımacılığı için kullanılıyor.

Meksika askerleri ve sivil savunma personeli yolculara yardım ediyor (AFP)

 

Meksika askerleri ve sivil savunma personeli yolculara yardım ediyor (AFP)

Hat 2023 yılında açıldı. Eski Başkan Andrés Manuel López Obrador'un (2018-2024) hükümetinin en önemli altyapı projelerinden biri olarak kabul edilen hat, Meksika'nın güneydoğusunda ekonomik kalkınmayı artırma stratejisinin bir parçası olarak tamamlandı.

20 Aralık'ta aynı hatta bir tren, rayları geçmeye çalışan yük kamyonuyla çarpıştı, ancak kazada can kaybı yaşanmadı.


Rus denizaltı, Britanya sularında gezinmiş

Bir denizaltısavar Merlin Mk2 helikopterinin gemiyi takip ettiği görüldü (Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı)
Bir denizaltısavar Merlin Mk2 helikopterinin gemiyi takip ettiği görüldü (Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı)
TT

Rus denizaltı, Britanya sularında gezinmiş

Bir denizaltısavar Merlin Mk2 helikopterinin gemiyi takip ettiği görüldü (Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı)
Bir denizaltısavar Merlin Mk2 helikopterinin gemiyi takip ettiği görüldü (Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı)

Britanya çevresindeki kritik sualtı altyapısını haritalayan casus geminin yanında bir Rus denizaltının görevlendirildiği ortaya çıktı.

Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı (MoD), olayın fotoğrafını kamuoyuyla paylaştı. Fotoğrafta, resmi olarak Rus araştırma gemisi diye tanımlanan ve Britanya'yla İrlanda arasındaki doğalgaz boru hattını incelediği bildirilen Yantar'ı bir denizaltının takip ettiği görülüyor. Eşlik eden denizaltının Rusya tarafından özellikle sabotaj için inşa edilmiş denizaltılardan biri olup olmadığı net değil.

Geçen yıl kasımda İrlanda Denizi'nde Yantar'ı takip eden bir denizaltısavar Merlin Mk2 helikopteri ve yakınlarda yüzeye çıkmış bir Britanya denizaltısı da fotoğrafta görülebiliyor.

Sunday Times'a göre, bunun Rus denizaltılarının Yantar'a Britanya Adaları'na yakın sularda eşlik ettiği birkaç operasyondan biri olduğuna inanılıyor.

Kraliyet Donanması Komutanı General Sör Gwyn Jenkins bu ay, son iki yılda "Britanya sularındaki Rus ihlallerinde yüzde 30'luk artış" olduğunu söylemişti.

Bu faaliyetin en belirgin şekilde Birleşik Krallık (BK) sularının yakınında faaliyet gösteren Yantar gibi casus gemilerinin varlığında görüldüğünü belirten yetkili, "Beni en çok endişelendiren şey, dalgaların altında olup bitenler" uyarısında bulundu.

Geçen hafta Sör Gwyn, Rusya'nın GUGI diye bilinen seçkin derin denizaltı birimine yaptığı yatırımı yenilediği konusunda uyarıda bulunmuştu. BK, Rusya'nın sualtı istihbarat toplama operasyonlarının geliştirilmesine öncülük eden Rus askeri teşkilatına bu yıl haziranda yaptırım uygulamıştı.

Savunma Bakanlığı Sözcüsü şunları söyledi:

Savunma Bakanı'nın da söylediği gibi, Başkan Putin'e mesajımız açık: Sizi görüyoruz, ne yaptığınızı biliyoruz ve bu ülkeyi korumak için güçlü bir şekilde harekete geçmekten çekinmeyeceğiz. Rusya'nın hem BK'ye hem de müttefiklerimize ait denizaltı kablolarını, ağlarını ve boru hatlarını haritalama girişimlerini de içeren tehdidinin son derece farkındayız ve bu tehditlerle doğrudan mücadele ediyoruz. Bu nedenle başbakan, Soğuk Savaş'tan bu yana en büyük sürekli savunma harcaması artışını açıkladı; bu artış, Nisan 2027'den itibaren GSYİH'nin yüzde 2,5'ine kadar harcama taahhüdünü ve ekonomik ve mali koşullar elverdiği takdirde bir sonraki parlamentoda GSYİH'nin yüzde 3'üne kadar harcama yapma hedefini içeriyor. Ayrıca, Rusya rejimi altındaki bireylere, kuruluşlara ve gemilere karşı 900 yeni yaptırım uyguladık ve ileri seviye denizaltısavar teknolojisinin geliştirilmesini ve konuşlandırılmasını hızlandırdık.

BK hükümeti, otonom gemileri, yapay zeka destekli sensörleri, savaş gemilerini ve uçakları entegre ederek kritik denizaltı altyapısını gelişen zorluklara karşı korumayı amaçlayan Atlantik Kalesi programının, BK ve NATO için Kuzey Atlantik'i güvence altına alarak Rusya'nın gelişen denizaltı gücünün tehdidine karşı koymaya katkı sunacağına inanıyor.

Independent Türkçe


Trump'la görüşmeye Gazze için alternatif planla giden Netanyahu'nun hedefinde İran var

ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı  (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı  (AFP)
TT

Trump'la görüşmeye Gazze için alternatif planla giden Netanyahu'nun hedefinde İran var

ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı  (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı  (AFP)

Miami’deki Mar-a-Lago’da pazartesi günü yapılması planlanan Donald Trump– Binyamin Netanyahu görüşmesi öncesi İsrail’de kulisler hareketlenirken, siyasi kaynaklar bu zirveyi Netanyahu’nun siyasi kaderini şekillendirecek bir dönüm noktası olarak tanımlıyor. Ancak görüşmenin, Netanyahu’nun Beyaz Saray’ın Gazze planını hayata geçirme konusundaki ivmesini frenleme çabalarını da gündeme taşıması bekleniyor.

Taraflar arasında öncelikler konusunda ciddi bir görüş ayrılığı olduğu belirtiliyor. İsrailli siyasi kaynaklar, “Walla” sitesine yaptıkları değerlendirmede, “ABD yönetimi Netanyahu’dan rahatsız ve onu Trump’ın planını engellemekle suçluyor. Buna karşın Trump, Netanyahu’ya olan güvenini koruyor, onu kolluyor ve azarlamak yerine uzlaşma arayışında olacak. Trump, görüşmenin merkezine Gazze’yi koyarken, Netanyahu öncelikleri değiştirerek gündemi İran’la başlatmak istiyor” ifadelerini kullandı.

İsrailli yetkililer, Netanyahu’nun “İran’a yönelik, özellikle İsrail-ABD ortak bir saldırısının, gelecekteki nükleer anlaşma açısından daha iyi sonuçlar doğuracağı ve hatta Tahran’daki rejimi sarsabileceği” görüşünü savunduğunu aktarıyor.

Şarku’l Avsat’ın Yediot Ahronot gazetesinden aktardığı habere göre İran, Trump’ın girişimlerini boşa çıkarmak amacıyla Hizbullah ve Hamas’a büyük yatırımlar yapıyor. Gazete, bu örgütlerin silahsızlanmayı reddetmesinin Devrim Muhafızları’nın teşvikiyle gerçekleştiğini ileri sürüyor.

Gazze planında değişiklik arayışı

Aynı kaynaklara göre Netanyahu, Gazze dosyasını soğutmayı hedefleyen bir yol haritası önermeye hazırlanıyor. Bu planın, Trump’ın Gazze planını hayata geçirme konusundaki “görünen aceleciliğini” durdurmayı, süreci yavaşlatmayı ve hatta Beyaz Saray’da çizilen yol haritasının yerine İsrail önceliklerini esas alan yeni bir plan koymayı amaçladığı belirtiliyor.

“Maariv” gazetesine göre Trump’a sunulması planlanan İsrail önerisi, Hamas’ın fiilen silahsızlanmasına kadar Gazze Şeridi’nin yüzde 75’ine varan bir alan üzerinde İsrail kontrolü öngörüyor. İsrail’in mevcut anlaşmalar kapsamında şu anda Gazze’nin yüzde 53’ünü kontrol ettiği, son bir ayda bu oranı yüzde 58’e çıkardığı ifade ediliyor.

h
ABD Başkanı Donald Trump'ın planına göre Gazze Şeridi'nden çekilme aşamalarının haritası (Beyaz Saray)

Trump ise Gazze konusunda farklı bir yaklaşım benimsiyor. ABD Başkanı, Gazze’de ilerleme sağlanmasının İran’ı izole edeceğini ve diplomatik sürece yönelteceğini düşünüyor. İsrail değerlendirmelerine göre Trump, silahsızlanma sürecini zamana yayılan bir aşama olarak görüyor ve derhal ikinci aşamaya geçilmesini, yeniden imar sürecine odaklanılmasını istiyor. Bu çerçevede İsrail’den engel çıkarmamasını ve Gazze’de yeni bir çekilmeye hazırlanmasını talep ediyor.

Bu nedenle, Yediot Ahronot Netanyahu’nun, Trump’ın taleplerinin savaşta elde edilen kazanımları aşındıracağı endişesini taşıyan İsrail ordusunu da sürece dâhil ettiğini yazıyor. Netanyahu’nun, “ileri ve önleyici savunmayı da içeren yeni bir güvenlik doktrininin” merkezde yer almasını isteyeceği ve bu yaklaşım için ABD’den siyasi ve askeri destek talep edeceği belirtiliyor. Gazeteye göre Netanyahu ayrıca, Trump çevresinde etkili olan Türkiye ve Katar’ın nüfuzunu dengelemeye çalışacak.

Çatışma endişesi ve temkinli yaklaşım

Netanyahu, bu önerilerin Trump ve ekibiyle ciddi tartışmalara, hatta bir krize yol açabileceğinin farkında. Gazetenin stratejik işler muhabiri Ron Ben-Yişay, İsrail liderliğinin Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Beyaz Saray’da yaşanan “küçük düşürücü” karşılaşmayı hatırladığını ve Trump’ın Netanyahu’ya karşı da ani bir tutum değişikliğine giderek İsrail’i “nankörlükle” suçlayabileceğinden endişe duyduğunu yazıyor.

csdfvgh
Trump ve Netanyahu, 29 Eylül 2025’te Beyaz Saray’daki basın toplantısının sonunda tokalaşırken (AFP)

Haberde, İsrail tarafının son derece temkinli davranmak zorunda olduğunun farkında olduğu vurgulanırken, Netanyahu’nun ikili ilişkiler kapsamında birçok talebi bulunduğu belirtiliyor. Bunlar arasında, önümüzdeki yılları kapsayan çok yıllı güvenlik yardımı planı çerçevesinde İsrail’in niteliksel askeri üstünlüğünün korunması ve bölge ülkelerine gelişmiş silah satışlarına kısıtlamalar getirilmesi de yer alıyor.

Bölgesel başlıklarda ise Türk meselesinin de Mar-a-Lago’daki görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor. Netanyahu’nun, Gazze’de ve Suriye’nin orta ve güney kesimlerinde Türkiye’nin askeri varlığına İsrail’de geniş bir karşıtlık bulunduğunu savunacağı, bu varlığın İsrail’in güvenlik tehditlerini bertaraf etme kabiliyetini sınırladığını ileri süreceği belirtiliyor. Ancak Trump’ın bu konuda farklı bir tutum sergileyebileceği ve Netanyahu’nun muhalefetini yumuşatmak zorunda kalabileceği değerlendiriliyor.

İsrailli yorumculara göre Trump, Mar-a-Lago zirvesinde Netanyahu’dan, seçim yılı olması nedeniyle İsrail’deki sağ tabanı rahatsız edebilecek tavizler isteyebilir. Bu nedenle Netanyahu’nun her başlıkta sert bir pazarlık yürütmesi bekleniyor. İsrail basınına göre bu görüşme, Netanyahu için Florida sahillerinde “rahat bir gezinti” olmayacak.