Yurtdışında seçim sürecinin askıya alınması Tunus'ta tartışmalar neden oldu

Tunus Bağımsız Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Bouaskar (AFP)
Tunus Bağımsız Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Bouaskar (AFP)
TT

Yurtdışında seçim sürecinin askıya alınması Tunus'ta tartışmalar neden oldu

Tunus Bağımsız Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Bouaskar (AFP)
Tunus Bağımsız Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Bouaskar (AFP)

Tunus Seçim Kurumu'nun İngiltere'deki bazı seçim bölgelerinde ve Avrupa ülkelerinin geri kalanında seçim sürecini askıya alma kararı, tüm seçim sürecinin yasallığı ve 2011'den beri önceki seçim istasyonlarında yapılmayan önümüzdeki Cumartesi yapılması planlanan parlamento seçimlerinden önce oluşan boşluğu doldurmaya geçiş hakkında şiddetli bir siyasi ve yasal tartışmayı ateşledi.
Bu karar, Tunus dışındaki toplam 10 seçim bölgesinden 7'sinin yaklaşan parlamento seçimlerine katılmak için aday almadıklarını kaydetmelerinin ardından geldi. Ayrıca Seçim Komisyonu, Fransa'da 2 ve İtalya'da bir olmak üzere sadece 3 aday kaydetti. Bu, seçim kampanyalarına veya oylamaya ihtiyaç duymadan, her biri tek başına ve rakipleri olmadan bir sonraki parlamentoya girmelerini garantiledi.
Seçim Komisyonu, seçim sürecinin geçici olarak askıya alınmasını, kabul edilebilir adaylara sahip olunmaması nedeniyle haklı olarak değerlendirdi. Daha sonra Temsilciler Meclisi'ndeki (Parlamento) boşalan yerleri daha sonraki bir dönemde doldurmaya yöneldi. Ancak, başta seçim işleriyle ilgilenen insan hakları örgütleri olmak üzere, Tunus siyasetinin bazı ‘uygulaması zor bir seçim yasasının çıkarılmasına’ bağladıkları bu krizden Cumhurbaşkanlığı'nı sorumlu tuttular. Seçim listelerinde oy kullanmak ve seçim ağırlığı olan siyasi partilerin çoğunu seçim sürecinden çıkarmak yerine bireylere oy verilecek. Her aday için yarısı kadın ve yüzde 25'i 35 yaşın altında olan 400 kayıtlı seçmenin onayını zorunlu tutulması ‘acımasız bir süreç’ olarak görüldü.
Bu bağlamda, Tunuslu bir siyasi analist olan Cemal Arfavi, Şarku'l-Avsat'a,  yaptığı açıklamada, Seçim sürecini askıya alma kararının siyasi yansımaları olacak ve seçimlere aday olma koşullarına eşlik eden çok sayıda eleştiri ve bunları değiştirme çağrısı nedeniyle Seçim Yasası'nın uygulanmasında bir krizi ortaya koyuyor. Devlet Başkanını bu koşullarda değişiklik yapması için zorladı fakat o geri gelerek durumu değiştirdi. Tunus'un dışında veya içinde olsun, uygulamada bu zor sorunlara neden olan şey buydu. Milletvekilliği seçimleri yapılmadan önce sırasını kazanan 10 aday var ve bu çok az gerçekleşen nadir şeylerden biri.
Öte yandan 25 Temmuz Hareketi, Tunusluları en-Nahda hareketinin liderliğindeki feshedilmiş parlamentonun yerini alacak yeni parlamentoda kendilerini kimin temsil edeceğini seçmek için kitlesel olarak sandık başına gitme çağrısında bulundu. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in siyasi yolunu destekleyen bu hareketin Genel Koordinatörü Fethi el-Hakimi dün düzenlediği basın toplantısında, "Nitelikli oldukları halde bazı adaylarla ilgili resimler uydurarak bu seçim merkezini itibarsızlaştırmaya çalışan partiler tarafından seçim sürecine eşlik eden çarpıtmalar var. Seçim sürecinin başarıya ulaşmasını ve halk tarafından uzaklaştırılanların yaptığı açıklamalara ve şeytanlaştırmaya rağmen dünyaya Tunus'un demokratik bir ülke olduğu imajını vermesini istiyoruz" dedi.
Tunus Seçim Kurumu sözcüsü Muhamed et-Talili el-Mansari, Seçim kampanyasının başladığı 25 Kasım'dan bu yana 40 seçim ihlalinin seçim suçu olarak Cumhuriyet Başsavcılığı'na intikal ettiği ortaya çıktı. Medyanın kampanya kurallarına neredeyse tamamen saygı duyduğunu söyledi.



Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
TT

Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)

Hamas, dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesiminde büyük bir aşiretin üyelerini, diğer suçlamaların yanı sıra anarşi ve yardım tırlarının yağmalanması olaylarına karıştıkları iddiasıyla öldürdü. Olay, İsrail'in, Hamas ile El Fetih'e bağlı bazı aktivistler ya da bazı Filistinli aileler arasındaki farklılıkları istismar etmeye ve onları Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak için ordusuyla koordineli çalışan silahlı milisler haline gelmiş gibi göstererek kendi çıkarlarına hizmet etmek için kullanmaya çalıştığı bir dönemde meydana geldi.

İsrail, Gazze Şeridi'nde 20 aydır sürdürdüğü savaşın başından bu yana, El Fetih aktivistlerinin ya da Gazze Şeridi'ndeki bazı aşiret üyelerinin Hamas'a yönelik düşmanlıklarını istismar ederek, Hamas'a karşı silahlı gruplar oluşturmaya çalıştı. Ekim 2023'ten bu yana savaşta yaşadığı gerilemelere rağmen Gazze Şeridi'ni yönetmeye devam eden Hamas ise bu yaklaşıma, İsrail'le bağlantısı olduğundan şüphelenilen bir dizi kişiyi infaz ederek karşılık verdi.

Hamas'ın son operasyonunda dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta büyük bir aşirete mensup yaklaşık 12 Filistinli öldürüldü. Söz konusu aşiretin üyeleri, Deyr el-Balah'ın doğusunda İsrail güçlerinin konuşlandığı bölgelerde ya da yakınlarında bulunuyordu.

Şarku’l Avsat'a konuşan saha kaynakları, öldürülenlerin bir kısmının son zamanlarda yaşanan anarşinin ve yardım tırlarını yağmalama girişimlerinin arkasında olduklarından şüphelenildiğini bildirdi. Bazılarının ise İsrail için casusluk faaliyeti yürüttüklerini iddia eden kaynaklar, bunun da Hamas kaynakları tarafından doğrulandığını söyledi.

İsrail'in Hamas'la mücadele etmek için desteklemeye çalıştığı, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın bazı bölgelerinde, İsrail'in tamamen işgal ettiği ve sakinlerini yerinden ettiği bölgelerde bulunan Yaser Ebu Şebab silahlı grubu gibi pek çok benzer vaka olduğu açık. Filistin Yönetimi, Ebu Şebab'ın kendisiyle olan ilişkisini reddetmiş olsa da Ebu Şebab, Filistin Yönetimi'ne atıfta bulunarak defalarca ‘Filistin meşruiyeti’ altında faaliyet gösterdiğini iddia etti.

Yedioth Ahronoth gazetesinde yayınlanan bir habere göre İsrail ordusu, Gazze ve Han Yunus'ta faaliyet gösteren ve üyeleri El Fetih üyesi ya da Filistin Yönetimi güvenlik servisleri mensubu olan iki silahlı grupla koordinasyon kurmaya başladı. Bu gruplar Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak amacıyla mali destek alıyor.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)

Haberde Rami Halas adlı bir kişinin liderliğindeki silahlı grubun, Gazze şehrinin Şucaiye mahallesinde faaliyet gösterdiği ve mahalle içindeki Hamas mensuplarına karşı operasyonlar düzenlediği, ikinci grubun ise Yaser Hanidek tarafından yönetildiği ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta faaliyet gösterdiği belirtildi.

Haberde bu iki grubun İsrail'den silah ve insani yardım desteği aldığı, üyelerinin ise Filistin Yönetimi'nden maaş aldığı iddia edildi.

Söz konusu haber üzerine Yaser Hanidek bir video yayınlayarak, İsrail'in iddialarını yalanladı ve kendisine yöneltilen suçlamaları reddettiğini vurgulayarak halen Han Yunus'ta olduğunu, normal bir şekilde çalıştığını, anarşiyi reddettiğini, direnişin yanında yer aldığını ve direnişin sırtında bir hançer olmayacağını söyledi. Bununla birlikte, iki kardeşinin ölümüne neden olan ailevi anlaşmazlıkların kendisini silahlanmaya ittiğini belirterek, İsrail, El Fetih ya da Filistin Yönetimi'nin herhangi bir kurumuyla hiçbir bağı olmadığını açıkladı.

Öte yandan, tanınmış Halas ailesi vatanseverlik dışı her türlü eylemi reddeden bir açıklama yayınlayarak, Filistinlilerin genel tutumunun dışındaki her türlü davranışı reddettiklerini vurguladı.

Bu ailenin mensuplarınn çoğu El Fetih'e mensup, ancak aralarında Hamas ve İslami Cihad Hareketi üyeleri de var.

Gazze Şeridi’ndeki İçişleri ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı Ebu Şebab'a teslim olması için 10 gün süre vermiş, ‘vatana ihanet’, ‘casusluk’, ‘silahlı hücre kurmak’ ve ‘silahlı isyan’ ile suçlamış, teslim olmaması halinde gıyabında yargılamakla tehdit etmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir aydan uzun bir süre önce İsrail'in Hamas'a muhalif silahlı grupları desteklediğini itiraf etmişti.

Hamas sık sık kamuoyu önünde İsrail'i Gazze Şeridi'ndeki kaosun arkasında olmakla suçluyor ve daha önceki açıklamalarına göre ‘vatandaşların güvenliğine müdahale etmeye cesaret eden herkese karşı demir yumrukla saldıracağını’ vurguluyor.

Hamas, Gazze Şeridi'ndeki büyük kaos ortamında güvenlik durumunun kontrolünü yeniden ele geçirmek için ateşkesten faydalanıyor ki bunu, iki aydan fazla süren bir önceki ateşkes sırasında da yapmıştı. Hareket son zamanlarda silahlı adamlara, tüccarlara, çetelere, hırsızlara ve İsrail'le iş birliği yapanlara karşı daha kapsamlı güvenlik operasyonları düzenlemeye ve bu kişileri infaz etmeye ya da yaralamaya başladı.