Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan ile ilişkileri güçlendirme arzusunu ifade etti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh (SPA)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh (SPA)
TT

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan ile ilişkileri güçlendirme arzusunu ifade etti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh (SPA)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh (SPA)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un daveti üzerine Ankara’yı ziyaret eden Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh’i Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kabul etti.
Erdoğan görüşmede, ülkesi ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin çeşitli alanlarda gelişmesi ve güçlenmesine yardımcı olacak yönde çalışmaları artırma arzusunu vurguladı.

Kardeşlik ilişkilerine övgü
Al eş-Şeyh, Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’ya yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan ile Türkiye ve iki kardeş halkı birbirine bağlayan tarihi ilişkilere övgüde bulundu.
Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı, iki ülke arasındaki işbirliğini daha geniş seviyelere taşıyacak, parlamenter ilişkilerin güçlendirilmesine, deneyim alışverişine, ortak ilgi alanlarına ilişkin koordinasyon ve istişareye katkıda bulunacak toplantıların önemine vurgu yaptı.

Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı Abdullah bin Muhammed Al eş-Şeyh Ankara ziyaretinde (SPA)
SPA’da yer alan haberde, “Kabul sırasında, iki ülke arasındaki ortak çıkarları gerçekleştirmeye katkıda bulunacak şekilde çeşitli alanlardaki birçok ortak konu ele alındı” denildi.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ise Suudi mevkidaşı ile yaptığı görüşmede, Türkiye ile Suudi Arabistan’ın geniş bir coğrafyada yürüttüğü yakın iş birliği ve koordinasyonun tüm bölgeye fayda sağladığını dile getirdi.

Suudi Arabistan Şura Meclisi Başkanı ve TBMM Başkanı görüşmede (SPA)
Şentop ayrıca, karşılıklı iletişimin iki ülke arasındaki ilişki ve iş birliğinin güçlenmesine katkı sağladığını, Ankara ile Riyad arasındaki siyasi düzeydeki iletişimin ekonomik ve ticari ilişkilere güç katacağını sözlerine ekledi.

Ankara Riyad Expo 2030’u destekliyor
TBMM Başkanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cidde’ye yaptığı önceki resmi ziyarette, ülkesinin Riyad’ın Expo 2030’a ev sahipliği yapma hedefini desteklediğine dair açıklamasını hatırlatarak, bunun ‘tüm bölge için önemli bir adım’ olacağını belirtti.
Şentop, Türkiye’nin özellikle Körfez ülkelerinin güvenlik ve istikrarına özen gösterdiğine dikkati çekerek şu ifadeleri kullandı;
“Tüm bölgede ortak çaba ile olumlu bir atmosferin hakim kılınmasını amaçlıyoruz. Bu bakımdan bölgesel ekonomik entegrasyona ve bölge sathında altyapının geliştirilmesine özel önem atfediyoruz. Filistin’den Yemen’e, Libya’dan Suriye’ye uzanan geniş bir coğrafyada yakın işbirliği ve eşgüdüm sağlamamızda tüm bölgemiz bakımından büyük fayda bulunmaktadır.”

İlişkilerde açılan çığır
Gözlemcilere göre, Riyad ile Ankara arasındaki ilişkiler, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu yılın başında Cidde ziyaretinden önce, ülkesinin Suudi Arabistan ile yeni bir sayfa açma niyetini açıklamasından bu yana başlayan büyük bir atılıma tanık oluyor.

Kral Selman ve Cumhurbaşkanı Erdoğan (SPA)
Cumhurbaşkanı Erdoğan Cidde ziyaretinde, Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman bin Abdulaziz ile görüştü.

Bölgenin güvenliğine hizmet etmek için savunma işbirliğini güçlendirmek
Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Talal el-Uteybi, geçtiğimiz Cumartesi günü üst düzey bir heyetin başkanlığında Türkiye’ye resmi bir ziyarette bulundu ve bu ziyarette Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile bir araya geldi.
SPA’da yer alan habere göre, iki ülke arasında savunma sanayisini güçlendirme yollarının tartışıldığı görüşmede, iki ülke arasında bu alanda imzalanan anlaşmaların etkinleştirilmesi ele alındı.

Talal el-Uteybi Ankara’da bir dizi yetkiliyle yaptığı görüşmede (Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı)
Uteybi ayrıca, Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı çeşitli şirketleri ziyaret ederek, bazı savunma sanayi ürünleri hakkında bilgi aldı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.