Muhammed Garavi
Suudi Arabistan, geçen yıl turizm sektöründe büyük bir atılım gerçekleştirdi.
2022'de yurt dışından Suudi Arabistan'a gelen ziyaretçi sayısı 29,5 milyona ulaştı ve yabancı turistlerin harcama hacmi 23,5 milyar doları buldu.
Suudi Arabistan'ın turizm sektörüne verdiği önem, 2030 yılına kadar 100 milyon ziyaretçi çekmeyi hedefleyen 2030 Vizyonu'ndan kaynaklanıyor.
Asyalı turistler, özellikle Suudi Arabistan'ın bir dizi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkesiyle güçlü ve seçkin ilişkileri ve turist vizesi sisteminin kolaylaştırılması ve dijitalleştirilmesi çerçevesinde Suudi turist pazarı için bir fırsat sunuyor.
Son yıllarda Çinliler, Suudi Arabistan'ı ziyaret eden en popüler milletlerden biri haline geldi ve son istatistiklere göre Malezyalı gezginlerin Krallığı ziyarete olan ilgisi de arttı.
Turist patlaması
Suudi Arabistan, 2022'nin 9 ayında 18 milyon uluslararası turiste ev sahipliği yaparak, geçen yıl en çok yabancı turist ağırlayan Arap ülkeleri arasında yer aldı.
Suudi Arabistan Merkez Bankası verilerine göre son istatistikler, turizm harcamalarının geçen yılın en yüksek seviyesine çıkarak 23,5 milyar dolara ulaştığını gösteriyor.
Financial Times gazetesine göre Suudi Arabistan, 2021'de 67 milyon iç ve dış ziyaret kaydederken, Krallığın en çok ziyaretçisi ise Asyalılar oldu.
Oranlar, Krallığın Suudi Arabistan'da turizme odaklanma ve Suudi Arabistan'ın uyguladığı turizm projelerinin çeşitliliği ile dünyanın farklı ülkelerinden turist çekmeye yönelik politikalarıyla, son yıllarda Suudi turizm sektörünün tanık olduğu büyük patlama ve sıçramayı ifade ediyor.
Öyle ki son olarak Turizm Geliştirme Fonu, ocak ayında Krallığın güneyinde kalkınma projeleri, yatırım ve turizm projeleri oluşturmak için bir anlaşmanın imzalandığını duyurdu.
Anlaşma, Krallığın çeşitli bölgelerinde milyarlarca doları bulan hayati yatırımlarla Kamu Yatırım Fonu ve holding şirketleri tarafından benimsendi.
Krallık, şu anda turist vizesi vermede dünyanın en hızlı ülkelerinden biri haline gelirken, küresel turizm harcamalarının yüzde 80'inden fazlasını oluşturan 49 ülkenin vatandaşlarını kapsadı.
Öyle ki vizenin dijital olarak verilmesi dakikalar almıyor ve ücretler 80 doları geçmiyor.
Turizm sektörü, bu yılın ocak ve şubat aylarında rekor rakamlar kaydetti. Ocak ayında Krallık'a gelen ziyaretçi sayısı yaklaşık 2,4 milyon ziyaretçiye ulaşırken, şubat ayında 2,5 milyon turist kaydedildi.
Suudi Arabistan Turizm Bakanı Ahmed el-Hatib, Turizm Geliştirme Fonu'nun önümüzdeki dönemde 25 kadar projeyi finanse edeceğini belirtti.
Turizm Bakanlığı, turizm sektörünün katkısının 2030 yılına kadar Suudi Arabistan'ın toplam ekonomik çıktısının yaklaşık yüzde 10'una ulaşmasını ve 70 ila 80 milyar dolar kazanmasını hedefliyor.
Aynı şekilde Suudi Arabistan, 2030 yılına kadar 100 milyon ziyaretçi çekmeyi hedefliyor.
Anlaşmalar ve ortaklıklar
Suudi Arabistan, turizm konumunu güçlendirmek ve tesis etmek için Doğu Asya ülkeleri de dahil olmak üzere çeşitli hükümetlerle çeşitli anlaşmalar imzaladı.
2016 yılında Suudi Arabistan, Malezya Turizm ve Kültür Bakanlığı ile turizm işbirliği alanında bir anlaşma imzalayarak, iki ülkenin turizm programları ve hizmetleri alanlarında deneyim ve bilgi alışverişinde bulunmasına olanak sağladı.
Ayrıca geçen aralık ayında Saudia Havayolları, iki ülke arasındaki uçuş noktalarını ve seyahat seçeneklerini genişletmek için Malezya Hava Yolları ile yeni bir kodlama anlaşması imzaladı.
Ağustos 2021'de Suudi Turizm Otoritesi, Malezya'da 'Güneydoğu Asya'da Suudi turizm sektörünü tanıtmak ve bölgenin çeşitli ülkelerinden ve ötesinden gelen turistler için Krallık hakkında bilgi ve kültürel farkındalığı artırmakla' ilgilenen ve Güneydoğu Asya bölgesini kapsayan bir ticari ofis açtı.
Geçen mayıs ayında Saudia Havayolları, iki ülke arasındaki turizm sektörünün ve turizm çabalarının iyileştirilmesinin önünü açmaya yardımcı olmak için Tayland Turizm Otoritesi ile bir işbirliği muhtırası imzaladı.
Bu turizm anlaşmalarından en sonuncusu, bu yılın mart ayında Riyad ile Pekin arasında imzalanan bir anlaşmaydı.
Suudi Turizm Otoritesi CEO'su Fahd Hamidaddin ile Çin Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı, Çinli turist gruplarını çekme sürecini hızlandırmak ve iki ülke arasındaki turizm çabalarında işbirliği yapmak için bir mutabakat zaptı imzaladı.
Çinliler en büyük turizm kaynağı
Çinli turistler, dış turizmde en çok harcama yapanlar olarak kaydedilirken, Çin de dünyadaki en büyük ve en önemli uluslararası turist kaynağını temsil ediyor.
Dünya Turizm Örgütü verilerine göre Çinli turistler, 2019 yılında yaklaşık 255 milyar dolar harcama yaptı. Ancak korona pandemisi nedeniyle Çinlilerin son üç yıldır ülke dışına çıkmalarına izin verilmiyor. Çin'den giden seyahatlere, ancak geçen yılın sonunda kapı açıldı.
Çin'in Suudi Arabistan'da turizme yanıtı, ilk kez Krallık için turist vizesinin başlatılmasıyla geldi. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı'nın 2020 yılındaki verilerine göre Çinliler, yaklaşık 18 bin turistle Krallığa turist vizesi alınmasında ön saflarda yer aldı.
Aynı şekilde Malezya da en çok Suudi turist vizesi alan kişiler arasında bulunuyor. Pekin ve Riyad arasındaki seçkin ilişkilerin yanı sıra Çinli turistler için yapılan harcama hacmi, turizmi teşvik etmeye ve desteklemeye yönelik yeni politikası çerçevesinde Çinli turistleri Krallığa çekmeye katkıda bulunuyor.
Pandemiden önce Ortadoğu ülkeleri, Çinli turistlerin gözde turizm destinasyonları arasında yükseliyordu.
Son istatistikler, Çinli turistlerin en çok tercih ettiği destinasyonların Avrupa ülkeleri, Avustralya, Kanada, Japonya ve Güney Kore olduğunu göstermesine rağmen, Çinlilerin favori ülkeler listesinde Ortadoğu'dan bazı ülkeler de yer aldı.
Öyle ki 2019 yılında gelen Çinli turist sayısında önemli bir artışa sahne olan Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) yanı sıra Mısır, Çinlilere yönelik seyahat yasağının kaldırılmasının ardından geçtiğimiz dönemde turist grupları için en iyi destinasyonlar listesinde üçüncü sırada yer alıyor.
Çin açısından alışveriş, turizm harcamalarının en büyük bölümünü oluşturuyor. Öyle ki Çinli turistlerin harcamalarının yüzde 30'unu alışveriş oluştururken, ikinci sırada ise gıda geliyor. Bu durum ise Çin'in Suudi Arabistan'daki turizm faaliyetinin yönlerinden biri olan alışveriş faaliyetlerine ilgisini gösteriyor.
Suudi Arabistan gelecek vadeden bir destinasyon
Asyalı turistler, özellikle Suudi Arabistan'ın bu ülkelerden bazılarıyla iyi ilişkilere sahip olması ve bu ülkelerin vatandaşlarının keşif veya inanç turizmi için Suudi Arabistan'a seyahat etme arzusu nedeniyle, Suudi Arabistan için umut verici bir fırsat oluşturuyor.
Örneğin Malezya'da geçen temmuzdan marta kadar Suudi Arabistan'a gelen umrecilerin sayısı 300 bine ulaştı.
Aynı şekilde uluslararası seyahat acentelerinden birinden alınan istatistikler de Malezyalıların keşiflerini genişlettiklerini ve özellikle Suudi Arabistan'a seyahat ettiklerini gösteriyor. Bu ülkede bulunma arzuları, 2022'nin ikinci çeyreğinde 2019'a göre yüzde 180 arttı.
2021'de Malezyalılar için turizm harcamalarının değeri yaklaşık 2,3 milyar doları buldu. Malezyalılar, aile grupları halinde seyahat ediyor ve alışveriş yapmayı tercih ediyor.
Aynı şekilde Avrupa istatistikleri, Malezyalıların yüzde 42'ye varan oranının lüks tatil köylerini ve otelleri tercih ettiğini gösteriyor.
Ayrıca onlar için en iyi aktivitelerin yerel mutfağı denemek, yavaş maceralar yaşamak, kültürel ve tarihi yerleri ziyaret etmek olduğu kaydedildi. Bu da Krallığın turizm karakterini, Malezyalı turistlerin faaliyetlerine uygun hale getiriyor.
Ülke dışına seyahat edenlerin yüzdesi 2018'de 29 milyon kişiye ulaştığı için Koreliler seyahat tutkunu olarak tanımlanıyor. Güney Koreliler, diğer kültürlerle ilişkili uluslararası seyahat ve turizmi deneyimlemeye bayılırlar.
Kendileri, Krallığın kültürel açıdan çeşitli bölgelerinde tarihi ve kültürel çoğulculukla karakterize edilen Suudi Arabistan'ın gelecekteki turizm çemberinin bir parçası.
Güney Koreli turistlerin 2021 yılında yaptıkları harcamaların değeri 14 milyar ABD doları olarak gerçekleşti.
Son veriler ise Koreli turistlerin, Krallığın üzerinde çalıştığı turizm projeleri doğrultusunda lüks tatil köyleri ve oteller sektöründe harcama yapmayı tercih ettiğini gösteriyor.
Filipinler'e gelince, Filipinliler için ilk varış noktasını ABD oluştururken, daha sonra Japonya ve Çin geliyor. Orta Doğu ve Arap bölgesindeki bazı ülkeler de Filipinler'den gelen gezginlerin en çok tercih ettiği 10 ülke listesine girdi.
BAE ve Suudi Arabistan, 2021'de 2 binden fazla ziyaretçi alarak bu listeye dahil oldu. Filipinliler için turizm harcamalarının yüzdesi ise yaklaşık 155 milyon ABD doları olarak gerçekleşti.
Endonezyalılar, Tayland, Hong Kong ve Çin'in yanı sıra Singapur ve Malezya gibi yakın ülkelere seyahat etmeyi tercih ederken, ancak Suudi Arabistan, Endonezyalıların çoğunluğu için özellikle umre yapmak amacıyla tercih edilen destinasyonlar listesinde yer almaya devam ediyor.
Endonezya seyahat acentelerinden alınan istatistiklere göre, yılda 1 milyon kadar Endonezyalı Krallığa seyahat ediyor. Seyahat vizesi almayı kolaylaştıracak yeni prosedürlerin, özellikle dini amaçlı ve umre vazifelerinin icrası için Endonezyalı turist sayısını artırması bekleniyor.
Aynı şekilde Suudi Arabistan, Hindistan'dan da turist çekmeyi planlıyor. Geçtiğimiz yıl boyunca Hint kuruluşlarla bir dizi ortaklık gerçekleştirdi ve iki ülke arasında turizm alanında bir mutabakat anlaşması imzalanarak, Hindistan'dan Krallığa gelen turist sayısının artmasının önü açıldı.
Suudi Turizm Otoritesi, Hindistan'da bir dizi tanıtım programı yürütürken, bu yıl Hint turist sayısının 2 milyona ulaşması bekleniyor.
Hac ve turizm
Hükümetin açıklamalarına göre Hac ve Umre Bakanlığı, 2023 Hac sezonunda iki milyondan fazla hacı ağırlamayı bekliyor.
Güneydoğu Asya ve Doğu Asya'dan gelen hacılar için Suudi Arabistan'a ortalama ziyaret, 14 gün ve Hac döneminde 40 gün.
Özel sektör, devletin ve özel kuruluşların İslami ve kültürel müzeler ve sergilere olan ilgisine ek olarak, Mekke ve Medine bölgelerinde ve komşu şehirlerde kültürel etkinlikler, kalıcı ve süreli sergiler ve dini ziyaretler yoluyla hacıların Hac ve Umre dönemlerinde kalış sürelerini doldurmalarını hedefliyor.
Cidde ve Taif, hacılar ve umreciler için İki Kutsal Cami dışında en çok ziyaret edilen şehirler arasında yer alıyor.
Son olarak 'Diriyah Biennale' Kuruluşu, 2023'ün başlarında İslam Sanatları Bienali'nin ilk örneğini başlatarak, Krallık'ta ve dünyanın dört bir yanında büyüyen ve farklılaşan sanat toplulukları arasındaki küresel diyaloğu teşvik etmeyi amaçlayan bir sergi düzenledi.
Kuruluş, dünyanın her yerinden çok çeşitli çağdaş ve tarihi İslami sanat eserlerini vurgulayan önemli bir küresel platform olmayı amaçlıyor.
Turizm eğitimi
Eğitim Bakanlığı, Suudi Arabistan'ın turizm alanındaki gelişimine ayak uydurma eğiliminde. Bu çerçevede misafirperverlik, otel ve turizm alanı gibi vatandaşların az olduğu alanlarda uluslararası bursların kapısı açıldı.
Devlet ve vakıf üniversiteleri, uluslararası otelcilik alanında fakülteler açarken ve uluslararası ortaklıklar imzalanırken, örneğin Prens Mukrin bin Abdülaziz Üniversitesi, uluslararası otelcilik alanında kendi uzmanlığından yararlanan ve uluslararası otelcilik sektörünü Medine ve Krallık'ta yerelleştiren ilk üniversite olan İsviçre Lozan Üniversitesi ile bir ortaklık akdetti.
Yerel üniversiteler de çağlar boyunca Medine'nin özellikleri, tarihi ve medeniyeti hakkında bilgi edinmek için dünya dillerinde turizm rehberliği diplomalarına sahip olma eğiliminde.
Independent Türkçe