Libya’daki ‘Rus etkisi’ ve ABD’yi kızdıran ‘çıkar oyunu’

Abdulhamid Dibeybe, Trablus'ta CIA Başkanı William Burns ile önceki görüşmesinde (Hükümet)
Abdulhamid Dibeybe, Trablus'ta CIA Başkanı William Burns ile önceki görüşmesinde (Hükümet)
TT

Libya’daki ‘Rus etkisi’ ve ABD’yi kızdıran ‘çıkar oyunu’

Abdulhamid Dibeybe, Trablus'ta CIA Başkanı William Burns ile önceki görüşmesinde (Hükümet)
Abdulhamid Dibeybe, Trablus'ta CIA Başkanı William Burns ile önceki görüşmesinde (Hükümet)

Libyalı politikacılar ve analistler, paralı askerlerin ve tüm yabancı güçlerin varlığının ülkeye daha fazla dış müdahaleye kapı araladığını teyit etti. Analistler ayrıca, CIA Direktörü William Burns'ün Trablus ziyaretinin, son dönemde artan ABD endişesi ve Rusya ile gizli bir çatışmanın zeminde yapıldığını bildirdi.
Hollanda merkezli Clingendael Enstitüsü uzmanlarından Celal Harchaoui, Libya'da Wagner’e bağlı çetelerin sayısının şu anda iki ila üç bin arasında olduğunun tahmin edildiğini ifade ederek, geçtiğimiz yıl Şubat ayında Ukrayna’da çatışmaların başlamasıyla birlikte yaklaşık 500 personelin ülkeden tahliye edildiğini söyledi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Harchaoui, son dönemde Libya’daki Rus varlığı hakkında bir Amerikan endişesinin yanı sıra Ulusal Petrol Şirketi’ndeki Rus etkisinde rahatsız olunduğuna değindi.
Rus varlığının biri ekonomik olmak üzere birçok nedenden ötürü tehlikeli olduğunu düşünen uzman, Libya Merkez Bankası'nın geçtiğimiz yılki harcama yönlerine ilişkin yakın tarihli açıklamasına ve Ulusal Petrol Şirketi'nin 34 milyar dinardan fazla istisnai bir bütçe aldığına atıfta bulundu.
Rusya'nın Libya'daki varlığının gerekçelerine değinen Libya Dışişleri Bakanlığı eski Müsteşarı Hasan es-Sağir, Libya Ulusal Ordusu’nun (LUO) Türkiye'nin ‘Libya'ya yönelik resmi olmayan müdahalesine’ karşı koymak için Wagner ile ittifak etmek zorunda kaldığını ifade etti.
Şarku’l Avsat’a konuşan Sağir, ABD’nin varlığının, bölgedeki Rus rolünü sona erdirebileceği ihtimalini dışlayarak, Moskova’yı Libya’dan Birleşmiş Milletler kararıyla dahi çıkarmanın zor olduğunu dile getirdi.
Sağir ayrıca, Türkler ve Suriyeli paralı askerler tarafından temsil edilen Trablus'a ve ülkenin merkezindeki ve güneyindeki üslerdeki resmi olmayan Rus varlığına değindi.
Johns Hopkins Üniversitesi Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nden Libyalı Hafız el Ghvell, ‘Rusların Libya’daki varlığının Avrupa'daki NATO üslerinin yakınında olmasına izin vermesine ek olarak, kıtaya saldırı için sadece bir başlangıç ​​noktası’ olduğunu düşünüyor.
Ghvell, Rusya’nın hem Libya hem de Suriye'deki varlığının, gaz ve petrol kaynaklarının bulunduğu Doğu Akdeniz'de gerçekleşecek herhangi bir müzakere sürecinde ön koltukta yer almalarına olanak sağlayacağını bildirdi.
Diğer yandan Rus siyasi analist Vyacheslav Matuzov, Rusya'nın Libya'daki rolünü savundu ve bunu ‘Libyalıların arzu ettiği şey’ olarak nitelendirdi.
Matuzov, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Wagner'in Rus resmi pozisyonunu temsil ettiğine dair önceki görüşleri reddederek, “Libya'da Wagner’in varlığının başlangıcına dair pek çok hikaye var” dedi.  Wagner'in ticari bir şirket olduğunu söyleyen Matuzov, bu nedenle Libya'daki varlıklarının bir Rus planı olmadığına işaret etti.



Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
TT

Irak'ın "Koordinasyon Çerçevesi" "bir lider değil, bir cumhurbaşkanı" istiyor

Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)
Iraklılar, 17 Kasım 2025'te Bağdat'taki bir kafede seçim sonuçlarını izlemek için toplandılar (AFP)

11 Kasım 2025'te yapılan Irak parlamento seçimlerinden bir hafta sonra, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki 12 Şii parti lideri, başbakan adayı gösterme yetkisine sahip "en büyük blok" olduklarını belirten bildiriyi imzaladı. Görevden ayrılan Başbakan Muhammed es-Sudani'nin, ikinci bir dönem için göreve devam etme niyeti konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından imza töreninde hazır bulunması dikkat çekiciydi.

Şarku'l Avsat'ın kaynaklardan edindiği bilgiye göre, "koordinasyon çerçevesindeki üç önemli Şii lider, güçlü yetkilere ve tam desteğe sahip bir icra direktörü gibi birini bulma konusunda anlaştı, ancak bu pozisyonda siyasi bir lider istemiyorlar."

Kaynaklar, "Koordinasyon Çerçevesi"ndeki kilit liderlerin, bir sonraki aşamada pozisyonu yönetecek siyasi denklemi değerlendirmek üzere pozisyon için aday listelerinin incelenmesini geçici olarak durdurduğunu bildirdi ve "Es-Sudani'nin kısa listeye girdiğini, ancak farklı bir durumda olduğunu" vurguladı.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki, Sudani'nin göreve dönmesine şiddetle karşı çıkıyor, ancak koalisyon içindeki sınırlı sayıda parti, "mevki için yeni kriterler kabul edilirse" itiraz etmeyecek. Şii bir lider, "koalisyon içindeki liderlerin son zamanlarda masada oturan ve önemli kararlar hakkında lider olarak oy kullanma hakkına sahip olan kişilerin sayısının artmasından duydukları hoşnutsuzluğu ve kızgınlığı dile getirdiklerini" belirtti.


Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
TT

Suriye "Sezar yaptırımlarından" kurtulmaya hazırlanıyor

ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump ve Ahmed eş-Şara Beyaz Saray'da, (AFP)

Suriye, şahinlerden Cumhuriyetçi bir kongre üyesinin, devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed döneminde uygulanan "Sezar Yasası" yaptırımlarının ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir adım attı. Bu yasayı yürürlükten kaldırmayı reddeden şahin partili bir kongre üyesinin, bu kararı şartlı olarak geri çektiğini açıklamasının ardından, yaptırımların ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma yönünde yeni bir durum ortaya çıktı.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Temsilci Brian Mast'ın, Washington'da Suriye Geçici Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile görüşmesine rağmen "Sezar Yasası"nı yürürlükten kaldırmayı reddetme tutumundan vazgeçmemesinin yol açtığı bir beklenti ve hayal kırıklığı döneminin ardından, Mast pazartesi akşamı tutumunda köklü bir değişiklik duyurdu. Şam'a yönelik kapsamlı yaptırımların kaldırılmasına desteğini teyit etti, ancak Suriye Geçici Hükümeti'nin Mast'ın "bölgenin istikrarı için elzem" olarak gördüğü taahhütleri yerine getirmemesi halinde yaptırımların yeniden uygulanmasına olanak tanıyan "belirli koşullar" dahilinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kongre perde arkasında, aralık ayı başında yaptırımların tamamen kaldırılmasına yönelik oylamanın hazırlıkları kapsamında, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nı sonuçlandırmak için Temsilciler Meclisi ve Senato arasında yoğun görüşmeler yürütülüyor.


Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı, İsrail ile gerginliği sona erdirme girişimini duyurdu

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (DPA)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail ile yaşanan güvenlik gerginliğini çözmek için "kapsamlı bir girişim" sundu. Girişim, Lübnan ordusunun Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeye tam olarak konuşlandırılması ve sınır bölgesinde istikrarın tam olarak sağlanması için müzakerelerin başlatılmasına dayanıyor.

Avn, Bağımsızlık Günü konuşmasında, Lübnan ordusunun İsrail tarafından işgal edilen noktaların kontrolünü "tüm ihlal ve saldırıların durdurulması ve İsrail ordusunun tüm noktalardan çekilmesinin hemen ardından" ele geçireceği beş maddelik bir girişim duyurdu. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre ayrıca beş üyeli bir komiteye, "Litani Nehri'nin güneyindeki bölgenin Lübnan silahlı kuvvetlerinin tek kontrolü altında olmasını ve kendi kuvvetleri aracılığıyla yetkilerini genişletmelerini" sağlama görevini verdi.

Dördüncü maddesinde, Lübnan devletinin "BM, ABD veya (İsrail ile) ortak uluslararası himaye altında, sınır ötesi saldırıların kalıcı olarak durdurulması formülünü içeren herhangi bir anlaşmayı müzakere etmeye hazır olduğunu" belirtirken, "Lübnan'ın kardeş ve dost ülkeleri, Lübnan ordusunu destekleyecek ve yeniden yapılanmaya yardımcı olacak uluslararası bir mekanizma için net ve kesin tarihler belirleyerek bu süreci denetleyeceğini" belirtti. "Bu girişime hazırız ve kararlıyız" diye vurguladı.