Abiy Ahmed, Sudan- Etiyopya arasındaki kopuşu sonlandırarak Hartum’a gidiyor

Etiyopya Başbakanının gündeminde Sudanlıları uzlaştırmak için yeni arabuluculuk girişimi bulunuyor.

Burhan ve Abiy Ahmed, Hartum’da eski tarihli bir görüşme sırasında (Etiyopya Başbakanlık Ofisi’nin Twitter sayfası)
Burhan ve Abiy Ahmed, Hartum’da eski tarihli bir görüşme sırasında (Etiyopya Başbakanlık Ofisi’nin Twitter sayfası)
TT

Abiy Ahmed, Sudan- Etiyopya arasındaki kopuşu sonlandırarak Hartum’a gidiyor

Burhan ve Abiy Ahmed, Hartum’da eski tarihli bir görüşme sırasında (Etiyopya Başbakanlık Ofisi’nin Twitter sayfası)
Burhan ve Abiy Ahmed, Hartum’da eski tarihli bir görüşme sırasında (Etiyopya Başbakanlık Ofisi’nin Twitter sayfası)

Medya Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in bugün Hartum’a yapacağı ziyarete odaklandı. Ziyaret sırasında Abiy Ahmed, Sudan- Sudan anlaşmazlığının çözümü için yeni bir girişim ortaya koyarak, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ile bir araya gelecek. Etiyopya Başbakanının ziyareti, ‘iki ülke arasındaki kopuş’ ve ‘Etiyopya ordusu tarafından desteklenen milislerin kontrolündeki Sudan’ın Fuşka bölgesi hususunda iki ordu arasındaki sınır çatışması’ sonrasında ilk ziyaret olacak.
Etiyopya Başbakanı’nın Hartum’da liderlerle görüşmesi beklenen ziyaretin detaylarıyla ilgili resmi bilgilere ulaşılamadı. Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan kaynaklar iki ülke arasındaki birçok ‘kritik’ noktayı ele alacak olan Ahmed’e bakanların eşlik etmesinin beklendiğini söyledi.
Abiy Ahmed, Aralık devrimi ve Hartum’daki ordu karargahı önünde sivillerin oturma eyleminin dağıtılması olaylarından sonra sivillerle ordunun arasında sağlanan barışta önemli bir rol oynadı. Ülkesi, eski Başbakan Abdullah Hamduk’un başkanlığındaki geçiş hükümetinin kurulmasını sağlayan anayasal belgenin imzalanmasına arabuluculuk etti.
Ziyaret ve belki de yeni arabuluculuk girişimi, ‘Özgürlük ve Değişim’ ana muhalefet koalisyonunun Mısır’ın Kahire’de Sudanlı tarafları bir araya getirme ve ordu ile siviller arasında bir çerçeve anlaşma imzalama girişimini reddetmesinin ardından gelişti. Anlaşmanın, sivil bir hükümetin kurulmasına katkı sağlaması bekleniyor. Ancak hükümet ile silahlı hareketler arasındaki barış anlaşmasını imzalayan tarafların reddi de dahil olmak üzere zorluklarla karşı karşıya.
Kaynaklar Abiy Ahmed’in bu sabah kısa bir ziyaret için Hartum’a geleceğini ve bu ziyaret sırasında geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ile iki ülke arasında askıdaki sorular da dahil bir dizi meseleyi görüşmek üzere bir araya geleceğini belirtti. Kaynağa göre görüşülecek konuların başında Nahda (Rönesans) Barajı, sınır anlaşmazlığı, Addis Ababa ile Mekelle arasındaki uzlaşı, Sudan sınırında Tigray ile olan anlaşmazlığın sona ermesi, Eritreli askerlerin Etiyopya’nın doğusundaki savaşın sona ermesinden sonra ülkelerine dönüşü meselesi geliyor.
Yerel ‘Al-Harak’ gazetesi, Abiy Ahmed’in Sudan’daki siyasi krizi çözmek için yeni bir arabuluculuğa öncülük edeceğini bildirdi. Ancak Sudanlı ve Etiyopyalı taraflar, ziyaretin gündemini resmi olarak yayınlamadı veya kamuoyuna açıklama yapmadı.
Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan’ın 25 Ekim 2021’de eylemlerinin ardından iki ülke arasındaki durum gerginleşmeye devam etti ve her iki taraftan askerlerin öldüğü silahlı çatışmalar tırmandı.
Etiyopya, çatışmalarla Etiyopya federal ordusu ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) güçleri arasında devam eden savaş koşullarının istismar edildiğini açıkladı. Sudan ise ordusunun çeyrek asrı aşkın bir süredir Etiyopyalı milislerin kontrolündeki Fuşka bölgesini restore etmeyi amaçlayan operasyonları ‘meşru’ olarak nitelendirirken, iki yılı aşkın süredir de iki ülke arasındaki ilişkiler gergin.
Ancak Afrika'da Barış ve Güvenlik Sorunları Üzerine Tana Forumu sırasında geçen Ekim ayında Burhan ve Ahmed’i Etiyopya’nın Bahir Dar şehrinde bir araya getiren toplantı, Nahda Barajı ve sınır meseleleriyle ilgili sorunların diyalog yoluyla çözülmesi için bir anlaşmaya varma olasılığını artırdı.



Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
TT

Hamas, anarşi ve casuslukla suçlanan kişilerle savaşıyor

 Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)
Haziran ayında Gazze Şeridi'nde gıda yardımı dağıtılan bir alanın yakınında eşek arabasının üzerine uzanmış yaralı bir Filistinli kadın (AP)

Hamas, dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesiminde büyük bir aşiretin üyelerini, diğer suçlamaların yanı sıra anarşi ve yardım tırlarının yağmalanması olaylarına karıştıkları iddiasıyla öldürdü. Olay, İsrail'in, Hamas ile El Fetih'e bağlı bazı aktivistler ya da bazı Filistinli aileler arasındaki farklılıkları istismar etmeye ve onları Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak için ordusuyla koordineli çalışan silahlı milisler haline gelmiş gibi göstererek kendi çıkarlarına hizmet etmek için kullanmaya çalıştığı bir dönemde meydana geldi.

İsrail, Gazze Şeridi'nde 20 aydır sürdürdüğü savaşın başından bu yana, El Fetih aktivistlerinin ya da Gazze Şeridi'ndeki bazı aşiret üyelerinin Hamas'a yönelik düşmanlıklarını istismar ederek, Hamas'a karşı silahlı gruplar oluşturmaya çalıştı. Ekim 2023'ten bu yana savaşta yaşadığı gerilemelere rağmen Gazze Şeridi'ni yönetmeye devam eden Hamas ise bu yaklaşıma, İsrail'le bağlantısı olduğundan şüphelenilen bir dizi kişiyi infaz ederek karşılık verdi.

Hamas'ın son operasyonunda dün şafak vakti Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta büyük bir aşirete mensup yaklaşık 12 Filistinli öldürüldü. Söz konusu aşiretin üyeleri, Deyr el-Balah'ın doğusunda İsrail güçlerinin konuşlandığı bölgelerde ya da yakınlarında bulunuyordu.

Şarku’l Avsat'a konuşan saha kaynakları, öldürülenlerin bir kısmının son zamanlarda yaşanan anarşinin ve yardım tırlarını yağmalama girişimlerinin arkasında olduklarından şüphelenildiğini bildirdi. Bazılarının ise İsrail için casusluk faaliyeti yürüttüklerini iddia eden kaynaklar, bunun da Hamas kaynakları tarafından doğrulandığını söyledi.

İsrail'in Hamas'la mücadele etmek için desteklemeye çalıştığı, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın bazı bölgelerinde, İsrail'in tamamen işgal ettiği ve sakinlerini yerinden ettiği bölgelerde bulunan Yaser Ebu Şebab silahlı grubu gibi pek çok benzer vaka olduğu açık. Filistin Yönetimi, Ebu Şebab'ın kendisiyle olan ilişkisini reddetmiş olsa da Ebu Şebab, Filistin Yönetimi'ne atıfta bulunarak defalarca ‘Filistin meşruiyeti’ altında faaliyet gösterdiğini iddia etti.

Yedioth Ahronoth gazetesinde yayınlanan bir habere göre İsrail ordusu, Gazze ve Han Yunus'ta faaliyet gösteren ve üyeleri El Fetih üyesi ya da Filistin Yönetimi güvenlik servisleri mensubu olan iki silahlı grupla koordinasyon kurmaya başladı. Bu gruplar Gazze Şeridi'ndeki Hamas yönetimini zayıflatmak amacıyla mali destek alıyor.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat'ta yiyecek almaya çalışan Filistinli çocuklar, 30 Haziran (AFP)

Haberde Rami Halas adlı bir kişinin liderliğindeki silahlı grubun, Gazze şehrinin Şucaiye mahallesinde faaliyet gösterdiği ve mahalle içindeki Hamas mensuplarına karşı operasyonlar düzenlediği, ikinci grubun ise Yaser Hanidek tarafından yönetildiği ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta faaliyet gösterdiği belirtildi.

Haberde bu iki grubun İsrail'den silah ve insani yardım desteği aldığı, üyelerinin ise Filistin Yönetimi'nden maaş aldığı iddia edildi.

Söz konusu haber üzerine Yaser Hanidek bir video yayınlayarak, İsrail'in iddialarını yalanladı ve kendisine yöneltilen suçlamaları reddettiğini vurgulayarak halen Han Yunus'ta olduğunu, normal bir şekilde çalıştığını, anarşiyi reddettiğini, direnişin yanında yer aldığını ve direnişin sırtında bir hançer olmayacağını söyledi. Bununla birlikte, iki kardeşinin ölümüne neden olan ailevi anlaşmazlıkların kendisini silahlanmaya ittiğini belirterek, İsrail, El Fetih ya da Filistin Yönetimi'nin herhangi bir kurumuyla hiçbir bağı olmadığını açıkladı.

Öte yandan, tanınmış Halas ailesi vatanseverlik dışı her türlü eylemi reddeden bir açıklama yayınlayarak, Filistinlilerin genel tutumunun dışındaki her türlü davranışı reddettiklerini vurguladı.

Bu ailenin mensuplarınn çoğu El Fetih'e mensup, ancak aralarında Hamas ve İslami Cihad Hareketi üyeleri de var.

Gazze Şeridi’ndeki İçişleri ve Ulusal Güvenlik Bakanlığı Ebu Şebab'a teslim olması için 10 gün süre vermiş, ‘vatana ihanet’, ‘casusluk’, ‘silahlı hücre kurmak’ ve ‘silahlı isyan’ ile suçlamış, teslim olmaması halinde gıyabında yargılamakla tehdit etmişti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir aydan uzun bir süre önce İsrail'in Hamas'a muhalif silahlı grupları desteklediğini itiraf etmişti.

Hamas sık sık kamuoyu önünde İsrail'i Gazze Şeridi'ndeki kaosun arkasında olmakla suçluyor ve daha önceki açıklamalarına göre ‘vatandaşların güvenliğine müdahale etmeye cesaret eden herkese karşı demir yumrukla saldıracağını’ vurguluyor.

Hamas, Gazze Şeridi'ndeki büyük kaos ortamında güvenlik durumunun kontrolünü yeniden ele geçirmek için ateşkesten faydalanıyor ki bunu, iki aydan fazla süren bir önceki ateşkes sırasında da yapmıştı. Hareket son zamanlarda silahlı adamlara, tüccarlara, çetelere, hırsızlara ve İsrail'le iş birliği yapanlara karşı daha kapsamlı güvenlik operasyonları düzenlemeye ve bu kişileri infaz etmeye ya da yaralamaya başladı.