Yüksek Mahkeme, Netanyahu'nun görevden alınmasını teknik gerekçelerle reddetti

Binyamin Netanyahu (Reuters)
Binyamin Netanyahu (Reuters)
TT

Yüksek Mahkeme, Netanyahu'nun görevden alınmasını teknik gerekçelerle reddetti

Binyamin Netanyahu (Reuters)
Binyamin Netanyahu (Reuters)

Batı Kudüs'teki Yüksek Mahkeme, dün, İsrail Demokrasi Muhafızları örgütü tarafından kendisine sunulan talebe yanıt vermeyi reddetti. İsrail Demokrasi Muhafızları, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun görevini yapamayacak durumda olduğunun duyurulmasını, kendisini başbakanlıktan istifa etmeye zorlayan bir emir verilmesini istemişti. Zirâ üç farklı davada yolsuzluk ile suçlanan Netanyahu, Merkez Mahkemesi heyeti huzurunda imzalanan çıkar çatışması anlaşmasını ihlal etmişti.
Üç yargıç Dafna Barak Erez, Halid Kabub ve Yechiel Kosher, bu reddin teknik nedenlerden kaynaklandığını, mahkemenin dilekçenin içeriğine ilişkin tutumunun anlaşmaya aykırılık olarak görülmemesi gerektiğini bildirdiler. Dilekçeyi reddetme kararlarını, dilekçe sahipleri tarafından ileri sürülen iddiaların 16 Ocak'ta Başsavcıya gönderdikleri bir yazıda da sunulduğu, ancak henüz cevap gelmediğini ifadeleri ile desteklediler. Dilekçe bu ayın 24'ünde Yargıtay'a sunulmuştu. Ardından geçen sadece bir haftanın prosedürleri azaltmak için yeterli bir süre olmaması dolayısıyla mahkemenin bunu reddetmekten başka seçeneği yoktu.
Ancak hakimler, kararlarının iddiaların içeriğine ilişkin herhangi bir ilkeli veya hukuki pozisyon oluşturmadığını, bunun nihai bir karar olmadığını açıkça belirtti. Bu sebeple Netanyahu'nun görevde bulunmasının yasal olup olmadığı sorusu, yargı danışmanı talebe yanıt verene kadar cevapsız kalacak.
Dilekçe sahipleri, hükümetin adli danışmanı Gali Baharav-Miara ile bir kez daha temasa geçerek talebin hızlandırılmış bir şekilde incelenmesini, davanın içeriğine bir yanıt verilmesini talep ettiklerini açıkladılar. Aynı zamanda makul bir süre içinde bir yanıt verilmediği taktirde İsrail Demokrasi Muhafızları’nın mahkemenin konuyu ele alması için Yüksek Mahkemeye yeniden dilekçe verileceğini doğruladılar.
İsrail Demokrasi Muhafızları’nın söz konusu dilekçesinde, Netanyahu ve Adalet Bakanı Yariv Levin tarafından başlatılan yargıyı zayıflatma planının sistem açısından kapsamlı değişiklikleri içerdiğine dikkat çekiliyor. Böylece yargı ve yargıçların bağımsızlığının zayıflatılacağına, kuvvetler ayrılığı ilkesinin ve hukukun üstünlüğünün hedef alınacağına, hükümet yetkililerine sağlanan hukuki danışmanlığın, hükümet sistemlerine ve insan haklarına sağlanan etkin korumanın hedef alınacağına değiniliyor.
Dilekçede ayrıca, “Bu hususlar Yüksek Mahkeme Başkanı Esther Hayut'un açıklamalarından anlaşılabileceği gibi, başsavcılığın ifadelerinden de çıkarılabilir. Bu hususların, başbakanın sürekli olarak görevini yapamayacak durumda ilan edilebilmesi için gerekli şartların sağlanıp sağlanmadığı konusunda büyük ve belirleyici bir ağırlığı var. Bu bağlamda mahkeme, bizim de bahsettiğimiz gibi, Netanyahu'nun üzerindeki suç bulutu nedeniyle başbakanlık görevlerini yapamayacak durumda biri olarak ilan edilmesi ihtimaline değinmiştir” ifadelerine başvuruldu.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times