Mısır’da nüfus artışı engellenemiyor

Kahire hükümetinin yürüttüğü anketin sonucu: Vatandaşların yüzde 75’i nüfus artışı krizinin farkında

Geçen yıl aralık ayında Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar başkanlığında düzenlenen Ulusal Nüfus Konseyi toplantısından bir kare (Konseyin Facebook’daki resmi sayfası)
Geçen yıl aralık ayında Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar başkanlığında düzenlenen Ulusal Nüfus Konseyi toplantısından bir kare (Konseyin Facebook’daki resmi sayfası)
TT

Mısır’da nüfus artışı engellenemiyor

Geçen yıl aralık ayında Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar başkanlığında düzenlenen Ulusal Nüfus Konseyi toplantısından bir kare (Konseyin Facebook’daki resmi sayfası)
Geçen yıl aralık ayında Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanı Dr. Halid Abdulgaffar başkanlığında düzenlenen Ulusal Nüfus Konseyi toplantısından bir kare (Konseyin Facebook’daki resmi sayfası)

Mısır’da hükümet tarafından yapılan güncel bir anket, Mısırlıların yaklaşık yüzde 75’inin nüfus sorununun farkında olduğunu gösterse de, bu farkındalık devletin özel ilgi gösterdiği en önemli sorunlardan birini teşkil eden nüfus artışını durdurmuyor. Anket sonucu, farkındalık ile soruna verilen yanıt arasındaki ‘tutarsızlığı’ vurgularken, bu tutarsızlığın nedenleri hakkında birkaç soruyu gündeme getirdi.
Kabine Bilgi ve Karar Destek Merkezi (IDSC) nüfus artışına ilişkin anketin, Mısırlıların yüzde 75,6’sının ‘Mısır’ın bir aşırı nüfus sorunuyla karşı karşıya olduğunun farkında’ olduğunu gösterdiğini açıkladı. IDSC bunun önceki anketlere kıyasla ‘yüksek’ bir oran olduğuna zira daha önceki ankette nüfus sorununun farkında olanların oranının yüzde 70,5 olarak kaydedildiğini bildirdi.
Geçen yıl aralık ayında tüm vilayetlere dağılmış Mısırlı aile reisleri örnekleminde yapılan ankette, ankete katılan Mısırlı ailelerin yüzde 91,1’inin ‘aile planlaması programlarını desteklediklerini’ doğruladıkları belirtildi. Mevcut koşullarda bir ailedeki uygun çocuk sayısının ikiyi geçmemesi gerektiğine inananların oranının yüzde 52,5, uygun çocuk sayının 3 olduğunu düşünenlerin oranının ise yüzde 29,1 olduğu görüldü.
Halkın nüfus konusuna olan ilgisini ölçmek için, anketi yürütenler, katılımcı vatandaşlara Mısır’ın nüfusunu sordu ve buna verilen cevap da bir tutarsızlığa ışık tuttu. Zira örneklemin en büyük yüzdesi olarak yüzde 31,8’i 105 milyondan fazla kişi olduğunu ve katılımcıların yüzde 23,3’ü ise nüfusun 100 ile 105 milyon arasında değiştiğini belirtti.
Mısır Kamu Seferberlik ve İstatistik Merkezi Ajansı’na göre, 2022’nin sonuna kadar Mısır’ın nüfusu 104 milyonu aştı. Artışı an be an hesaplayan nüfus saatine göre, pazar akşamı itibariyle, nüfus 104 milyon 519 bin 428 kişiye ulaştı.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) Eski Direktörü ve Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanlığı Aile Planlaması Yüksek Danışma Kurulu üyesi Dr. Mecdi Halid, son anketin sonuçlarını “Vatandaşın nüfus sorununa ilişkin farkındalığında bir gelişme olduğu anlamına geliyor” ifadeleri ile değerlendirdi. Halid Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Farkındalığın olmasına karşı tepkinin eksil olması arasındaki tutarsızlık, Mısır toplumunun kültüründen kaynaklanmaktadır. Vatandaş bir sorun olduğunu biliyor ancak bununla yüzleşmek için herhangi bir tutum sergilemiyor” ifadelerini kullandı.
Halid “Pek çok kadının daha fazla çocuk istemediğini söylediğini görürsünüz. ‘Yani bir doğum kontrol yöntemi kullanacak mısınız?’ diye sorulduğunda ise ‘Hayır!’ olarak cevap verir” diye açıkladı.
Halid “Nüfus artışı sorunuyla yüzleşmek, yeni nesillere odaklanarak toplumsal kültürü ve vatandaş bilincini değiştirmek üzere daha fazla çalışma yapılmasını gerektiriyor” ifadelerini de sözlerine ekledi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi, aşırı nüfus tehlikesi konusunda birçok kez uyarıda bulundu. 2017’deki Ulusal Gençlik Konferansı sırasında yaptığı uyarıda “Terörizm ve aşırı nüfus, Mısır’ın tarihinde karşı karşıya olduğu en büyük iki tehdittir. Nüfus artışı Mısır’ın ilerleme şansını azaltıyor” ifadelerine yer vermişti.
Mısır Sağlık ve Nüfus Bakanlığı Aile Planlaması Yüksek Danışma Kurulu üyesi Dr. Atıf eş-Şitani Şarku’l Avsat’a “Devletin ulaşmaya çalıştığı, bir ailede iki çocuk olmasına dayalı demografik hedef ile uygun sayının 3 çocuk olduğuna inanan vatandaşlar arasında büyük bir uçurum var” ifadelerini kullandı.
Şitani “Aile başına ortalama iki çocuğun olması, nüfusta istatistiksel bir istikrar anlamına gelir. Zira böylece, mevcut durumun aksine doğum sayısı ölü sayısına eşit olur. Şu anda ise doğum sayısı yılda yaklaşık iki milyon iken, ölüm sayısı 600 bini geçmiyor” ifadelerini kullandı. Şitani şu ifadeleri de sözlerine ekledi:
“Mısır, 1988’den bu yana ulusal bir nüfus araştırması yürütüyor ve 2022’deki en son anketin sonuçları, Mısırlıların yüzde 100’ünün aile planlaması yöntemlerini bildiğini gösterdi. Doğurganlık çağındaki kadınların yüzde 80’i daha fazla çocuk sahibi olmak istemediklerini belirtseler de Mısırlıların sadece yüzde 66’sı aile planlaması yöntemlerini kullanıyor. Bu durum, söz konusu grubu hamilelik önleyici yöntemler kullanmaya ikna etmek için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği anlamına geliyor.”



HDK, Sudan'da tek taraflı olarak üç aylık insani ateşkes ilan etti

Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden çatışmalardan kaçarak kısa süre önce Faşir’den gelen ve Çad'ın doğusundaki bir kampta yerde oturan Sudanlı mülteciler, 23 Kasım 2025 (Reuters)
Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden çatışmalardan kaçarak kısa süre önce Faşir’den gelen ve Çad'ın doğusundaki bir kampta yerde oturan Sudanlı mülteciler, 23 Kasım 2025 (Reuters)
TT

HDK, Sudan'da tek taraflı olarak üç aylık insani ateşkes ilan etti

Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden çatışmalardan kaçarak kısa süre önce Faşir’den gelen ve Çad'ın doğusundaki bir kampta yerde oturan Sudanlı mülteciler, 23 Kasım 2025 (Reuters)
Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden çatışmalardan kaçarak kısa süre önce Faşir’den gelen ve Çad'ın doğusundaki bir kampta yerde oturan Sudanlı mülteciler, 23 Kasım 2025 (Reuters)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın uluslararası taraflarca sunulan ateşkes önerisini reddettiğini açıklamasının ardından, üç ay sürecek tek taraflı bir insani ateşkes ilan etti.

HDK Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu, ses kaydı olarak yayınlanan konuşmasında şunları söyledi:

“Ulusal sorumluluğumuz ve başta ABD Başkanı Donald Trump'ın girişimi ve Uluslararası Dörtlü ülkelerinin (Mısır, Suudi Arabistan, BAE ve ABD) çabaları olmak üzere uluslararası çabalar doğrultusunda üç aylık bir süre için saldırıların durdurulmasını ve uluslararası bir izleme mekanizmasının oluşturulmasını içeren insani bir ateşkes ilan ediyoruz.”

Dagalu konuşmasına şöyle devam etti:

“Radikal İslamcı terörist hareket Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) ve Ulusal Kongre Partisi dışında herkesin katıldığı bir siyasi sürece bağlıyız. Zira bu gruplar halkımızın son otuz yılda çektiği tüm acılardan sorumlu.”

Sudan iç savaşının her iki tarafı da son iki yıl içinde, tüm ateşkes anlaşmalarını ihlal ederek müzakere çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden oldu. Orgeneral Burhan daha önce geçiş dönemi veya Sudan'ın geleceği ile ilgili herhangi bir anlaşma yoluyla HDK'yı muhafaza edecek veya iktidar ortaklığına geri getirecek herhangi bir çözümü reddettiğini vurgulamıştı. Orgeneral Burhan, ABD'nin Afrika Kıdemli Danışmanı Massad Boulos'u HDK lehine önyargılı olduğu gerekçesiyle sert bir şekilde eleştirdi. Ayrıca, savaşı durdurmak için kendilerine sunulan ‘en kötü kart’ olarak gördüğü Uluslararası Dörtlü’nün girişimine olan güvensizliğini dile getiren Orgeneral Burhan, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Uluslararası Dörtlü’ye katılımını eleştirerek HDK'yı desteklemekle suçlarken, Suudi Arabistan'ın rolünü ve ABD Başkanı Donald Trump'ın girişimini övdü.

Orgeneral Burhan'ın açıklamaları, 12 Eylül'de açıklanan ve ABD, Suudi Arabistan, BAE ve Mısır'ın yer aldığı Uluslararası Dörtlü ülkelerinin girişimi etrafındaki tartışmaları yatıştırdı. En önemli özelliği üç aylık bir insani ateşkes olan girişim, Sudan'daki krizi çözmek için bir yol haritası içeriyor. Bunu, kalıcı bir ateşkes ve sivil bir hükümete giden kısa bir geçiş dönemi izliyor. Girişimde, askeri bir çözümün olmadığına ve savaş sonrası dönemde İslamcıların siyasi sahneden uzaklaştırılacağı vurgulanıyor.

Şiddet devam ediyor

HDK, 7 Kasım'da insani ateşkes önerisini kabul ettiğini açıkladı, ancak ertesi gün ordunun kontrolü altındaki Hartum ve Atbara'yı bombaladı. Bunu HDK üyelerinin ‘büyük kalabalıklar’ halinde Batı Kordofan'daki Babnusa şehrine ulaşarak oradaki ordu karargahını ele geçirmeye çalıştığı, ancak Güney Kordofan'daki Kadugli ve Dilling şehirlerini kuşatmaya devam ettiği yönünde bir açıklama izledi.

HDK kasım ayı ortalarında Sudan'ın kuzeyindeki Merowe Barajı'nı birkaç kez insansız hava araçları (İHA) ile hedef aldı ve şehirdeki ordu karargahını bombaladı.

Sudan ordusu 26 Ekim'de Sudan'ın batısını tamamen kontrol altına alan HDK’nın uzun süren kuşatmasının ardından Faşir’i kaybetti.

Çatışmalar Darfur bölgesinden, başkent Hartum’u batı Sudan'a bağlayan petrol zengini komşu eyalet Kordofan’a sıçradı.

Faşir'in HDK’nın kontrolüne geçmesinden bu yana, toplu katliamlar, etnik şiddet, kaçırma ve cinsel saldırıların yaşandığına dair haberler gelirken, insan hakları örgütleri HDK'nın kontrolündeki bölgelerde etnik katliamlar yaşandığını bildirdi.

Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre geçtiğimiz ayın sonundan bu yana, Kuzey Kordofan'dan yaklaşık 40 bin yerinden edilmiş kişinin yanı sıra 100 binden fazla sivil Faşir'den komşu şehirlere kaçtı. ABD Başkanı Donald Trump geçtiğimiz hafta, Washington'da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmede, Veliaht Prensin talebi üzerine Sudan'daki ‘zulmü’ sona erdirme niyetini açıkladı.

HDK ve BAE, Trump’ın açıklamasını memnuniyetle karşıladı ve Burhan, savaşı sona erdirmek için Washington ve Riyad ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu teyit etti.

İki yıldan fazla süredir devam eden Sudan savaşında on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi, bu durum milyonlarca sivili tehdit eden ciddi bir açlık krizine yol açtı.


Irak'taki Sünniler siyasi olarak birleşiyor

Ulusal Siyasi Konsey'i oluşturan partilerin ve güçlerin liderleri (Ulusal Siyasi Konsey basın ofisi)
Ulusal Siyasi Konsey'i oluşturan partilerin ve güçlerin liderleri (Ulusal Siyasi Konsey basın ofisi)
TT

Irak'taki Sünniler siyasi olarak birleşiyor

Ulusal Siyasi Konsey'i oluşturan partilerin ve güçlerin liderleri (Ulusal Siyasi Konsey basın ofisi)
Ulusal Siyasi Konsey'i oluşturan partilerin ve güçlerin liderleri (Ulusal Siyasi Konsey basın ofisi)

Irak’ta 11 Kasım’da yapılan parlamento seçimlerinde 65'ten fazla sandalye kazanan başlıca Sünni güçler ve partiler, ‘siyasi ve sosyal istikrarı korumak, anayasal hakları güvence altına almak ve devlet kurumlarında temsiliyeti güçlendirmek için çabaları birleştirmek ve ortak bir vizyonla çalışmak’ amacıyla ‘Ulusal Siyasi Konsey’in kurulduğunu duyurdu.

Konseyde eski Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, milletvekili Musenna es-Samarrai liderliğindeki Azim Partisi, Hamis el-Hancer liderliğindeki Egemenlik İttifakı, mevcut Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi liderliğindeki Ulusal Hasim İttifakı ve mahkeme kararıyla parlamento seçimlerine katılmaktan men edilen eski milletvekili Ahmed el-Cuburi'nin liderliğindeki Ulusal Cemahir Partisi yer alıyor.

Bazıları bu adımı memnuniyetle karşılarken, Şarku’l Avsat’a konuşan bir kaynak, sorunun Sünni partilerin ve isimlerin Türkiye, Ürdün, bazı Körfez ülkeleri ve İran dahil olmak üzere çok sayıda bölgesel destekçisinin bulunması ve buna karşın Şii tarafındaki herkesin (Koordinasyon Çerçevesi) Tahran ile ittifak halinde olmasından kaynaklandığını söyledi.


Yabancı basın, İsrail'in Gazze'ye giriş izni verme kararını ertelemesini eleştiriyor

Yabancı Basın Derneği, yabancı gazetecilerin Gazze'ye derhal girişine izin verilmesi talebiyle Yüksek Mahkeme'ye dilekçe verdi (AFP)
Yabancı Basın Derneği, yabancı gazetecilerin Gazze'ye derhal girişine izin verilmesi talebiyle Yüksek Mahkeme'ye dilekçe verdi (AFP)
TT

Yabancı basın, İsrail'in Gazze'ye giriş izni verme kararını ertelemesini eleştiriyor

Yabancı Basın Derneği, yabancı gazetecilerin Gazze'ye derhal girişine izin verilmesi talebiyle Yüksek Mahkeme'ye dilekçe verdi (AFP)
Yabancı Basın Derneği, yabancı gazetecilerin Gazze'ye derhal girişine izin verilmesi talebiyle Yüksek Mahkeme'ye dilekçe verdi (AFP)

Kudüs'teki Yabancı Basın Derneği, dün İsrail Yüksek Mahkemesi'ni yabancı gazetecilerin Gazze'ye girişine izin verme kararını bir kez daha ertelediği için eleştirdi.

Hamas'ın İsrail'e saldırdığı Ekim 2023'teki Gazze Savaşı'nın patlak vermesinden bu yana, İsrail yetkilileri yabancı medya kuruluşlarında çalışan gazetecilerin harap olmuş ve abluka altındaki bölgeye bağımsız olarak girmelerini engelledi.

İsrail ve Filistin topraklarındaki uluslararası medya kuruluşlarını temsil eden ve bünyesinde yüzlerce yabancı gazeteci barındıran Yabancı Basın Derneği, yabancı gazetecilerin Gazze'ye derhal girişine izin verilmesi talebiyle Yüksek Mahkeme'ye dilekçe verdi.

Mahkeme, 23 Ekim'de İsrail yetkililerine yabancı gazetecilerin Gazze'ye girişine izin verecek bir plan geliştirmeleri için 30 gün süre verdi.

Ancak sürenin pazartesi günü dolması üzerine mahkeme, İsrail hükümetine 10 günlük ek süre vererek kararını 4 Aralık'a erteledi.

Dernek, yaptığı açıklamada "derin hayal kırıklığını" dile getirerek, İsrail Yüksek Mahkemesi'nin, İsrail hükümetine Gazze'ye serbest ve bağımsız erişim için yaptığı başvuruya yanıt vermesi için bir kez daha ek süre verdiğini öğrendiklerini belirtti.

Dernek, "Dilekçenin sunulmasından bu yana geçen 14 ay boyunca bu tür gecikmelere alıştık. İsrail hükümeti, Gazze'ye erişime izin vermek istemediğini ve böyle bir planı olmadığını defalarca açıkça belirtti" ifadelerini kullandı.