Suudi Arabistan ve Irak emin adımlarla koordinasyon ve iş birliğini derinleştirecek

Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan (SPA)
Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan (SPA)
TT

Suudi Arabistan ve Irak emin adımlarla koordinasyon ve iş birliğini derinleştirecek

Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan (SPA)
Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ve Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan (SPA)

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Suudi Arabistan ve Irak ilişkilerinin, iki ülke ve kardeş halklar arasındaki yakın ilişkilerin derinliğini teyit eden büyük bir pozitif ivmeye tanık olduğunu söyledi.
Prens Faysal, dün Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile Bağdat’ta düzenlediği ortak basın toplantısında, “Bu ilişki, her iki ülkenin liderliğinin direktifleri sayesinde son dönemde büyük bir pozitif ivmeye tanık oluyor. İki ülke yetkilileri, ilişkilerdeki büyük ivmeyi devam ettirmek, bundan özellikle ekonomik ve kalkınma cephesinde derinleşen koordinasyon ve işbirliğinde yararlanmak için yakın işbirliği içinde çalışıyor” dedi.
Suudi Bakan, “Bu bağlamda, Irak hükümetinin refah ve istikrarı artırma yönündeki tüm çabalarını destekliyoruz ve Irak’ın büyüme ve refahının sürdürülebilir olması için çalışıyoruz. Birçok proje ve fırsatın devreye girmesi için çalışan Ortak Koordinasyon Konseyi’ni devreye sokarak, bu alanda destek ve işbirliği için birlikte çalışacağız” ifadelerini kullandı.
Prens Faysal, Irak’ın tanık olduğu ekonomik gelişmeye övgüde bulunarak, “Ayrıca Suudi Arabistan’daki hızlı ekonomik gelişme, iki ülkede büyük fırsatların yaratılmasına etkili bir şekilde yansıdı. Bu da iki kardeş halkın sürdürülebilir refahına fayda sağlayacak ve tüm bölgeye olumlu yansıyacak” dedi.
Kalkınma hedeflerine ulaşmak için bölgede güvenlik ve istikrarı artırmanın önemine vurgu yapan Suudi Bakan, “Güvenlik ve istikrarın sağlanması için iki ülke arasında yakın ve sürekli bir koordinasyon mevcut” diye ekledi.
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ise, ülkesinin Suudi enerji sistemi ve Körfez ülkeleriyle bağlantı kurarak elektrik elde etmeyi dört gözle beklediğini vurguladı.
Suudi yatırım şirketlerini Irak’ta çalışmaya çağıran Hüseyin, Suudi Arabistan ile güvenlik ve uyuşturucuya karşı mücadelede devam eden işbirliğine dikkat çekti.
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed El-Sahhaf’ın açıklamasına göre, Prens Faysal Iraklı mevkidaşı Fuad Hüseyin ile görüşmesinde, yakında yapılması beklenen Irak-Suudi Arabistan Ortak Koordinasyon Konseyi toplantısının yanı sıra ekonomi, yatırım ve bölgesel güvenlik alanlarındaki ikili ilişkileri görüştü.
Sözcü, Prens Faysal’ın ziyaretinin Tahran ile Riyad arasındaki diyaloğun yeniden başlatılmasına ilişkin görüşmeleri içerip içermeyeceğine ilişkin olarak ise şunları söyledi;
“Tahran ile Riyad arasındaki diyalog ikili bir meseledir. Tarafların ortak çıkarları için gerekli düzenlemeleri yansıttığı için bölgedeki diyalog yollarını destekliyoruz.”
Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid, Prens Faysal bin Ferhan’ı Bağdat’taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda kabul etti.
Suudi bakan görüşmede, Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman bin Abdulaziz’in selamlarını ve Irak’ın daha fazla ilerleme ve kalkınmasına yönelik dileklerini iletti.
İki ülke ve halkları birleştiren kardeşlik ilişkilerini her alanda güçlendirme yollarının ele alındığı görüşmede, birçok bölgesel ve uluslararası konuya yönelik ortak koordinasyonu yoğunlaştırma konusu da tartışıldı.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani de Prens Faysal ile görüştü.
Prens Faysal, Kral Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın selamlarını ve Irak’ın daha fazla ilerleme ve kalkınmasına yönelik dileklerini iletti.
Görüşmede ortak ilgi alanına giren birçok bölgesel ve uluslararası konuyu tartışmanın yanı sıra Suudi Arabistan-Irak ilişkilerini iki ülke ve kardeş halkların çıkarlarına hizmet edecek şekilde geliştirme yolları gözden geçirildi.
Prens Faysal bin Ferhan, Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Muhammed el-Halbusi ile de bir araya geldi.
Görüşmede Suudi Arabistan-Irak ilişkileri birçok ortak işbirliği alanında gözden geçirildi.
Şarku’l Avsat’a özel açıklama yapan, Irak Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı Dr. İhsan eş-Şammari, “Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı’nın Irak ziyareti, özellikle de Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti döneminde üst düzey bir Suudi yetkilinin ilk ziyareti olduğu için çok önemli. Bu Riyad ve Bağdat arasında ilişkinin çok istikrarlı ve sağlam olmasını desteklemeye yönelik karşılıklı arzu izlenimi veriyor” dedi.
Şammari, Irak’a yapılan bu ziyaretin, ülkede özellikle ekonomik sektördeki krizlerin tırmandığı bir dönemde gerçekleştiğine dikkat çekerek, “Irak, Suudi Arabistan’ı doğrudan ve dolaylı yatırımlarla Irak ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunabilecek en önemli ülkelerden biri olarak görüyor” ifadelerini kullandı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Hamaney'e Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını iletti

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Perşembe günü Tahran'da İran Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Suudi yönetiminin direktifleri doğrultusunda Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hamisi Kral Selman bin Abdülaziz'in yazılı mesajını ilettiğini belirten Suudi Savunma Bakanı, “X” platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda liderle ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini ifade etti.

İran'ın Tasnim haber ajansı Hamaney'in görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz her iki ülke için de faydalı ve birbirimizi tamamlayabiliriz” dediğini aktardı.

Ajans, Hamaney ile yapılan görüşmeye İranGenelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Dün Tahran'da General Bakıri ile bir araya gelen Prens Halid bin Selman, İran haber ajanslarının aktardığına göre Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana Suudi Arabistan'la ilişkilerin giderek güçlendiğini ve geliştiğini söyledi. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini belirterek ülkesinin Suudi Arabistan'la savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tasnim'e göre İran, Suudi Arabistan'ın Gazze ve Filistin konusundaki tutumunu memnuniyetle karşılıyor.

sdfgrthyu
Prens Halid bin Selman Perşembe günü İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a vardığında İran tarafından resmi törenle karşılandı (AP)

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Suudi bakanın ziyareti her iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel ve uluslararası gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk geliyor.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdüllatif el-Melhem, Suudi Savunma Bakanının İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin anlaşmasına bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ve Tahran arasındaki koordinasyon ve işbirliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

sxcdfrgt
Prens Halid bin Salman dün (Perşembe) Tahran'da İran Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi. (EPA)

Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamayı ve bölgeyi çatışmalar aşamasından istikrar ve güvenlik aşamasına taşımayı ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklanmayı amaçladığını belirten Melhem, Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesinin, Suudi Veliaht Prensi'nin “bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahı sağlama ve halklarının özlemlerini karşılama” çabalarının meyvelerinden biri olduğunu kaydetti. Melhem, ziyaretin Suudi Arabistan ile İran arasındaki ikili ilişkileri güçlendirmeye yönelik devam eden diplomatik çabaların bir parçası olduğunu belirtti.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Prens Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinin üzerinden iki haftadan kısa bir süre geçmesinin yanı sıra Suudi Dışişleri Bakanı'nın Pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve sarf edilen çabaları gözden geçirdikleri ikili istişarelerin ardından gerçekleşti.

dfgthy
Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref arasında Kasım 2024'te düzenlenecek Arap-İslam Zirvesi çerçevesinde gerçekleşen görüşme (SPA)

Suudi Savunma Bakanı'nın Tahran ziyaretinde bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Resmi haber ajansı IRNA'ya göre ziyaret öncesinde, geçtiğimiz Cumartesi günü Umman'ın başkenti Muskat'ta gerçekleştirilen ABD-İran görüşmelerinin ilk turu ve 48 saat önce yine Cumartesi günü Muskat'ta yapılacak bir sonraki turun yanı sıra Suudi ve ABD taraflarının geçtiğimiz hafta beş istasyonda gerçekleştirdikleri bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresi gibi bir dizi gelişme yaşandı.

Ziyaret, merhum Prens Sultan bin Abdülaziz'in Mayıs 1999 başında Tahran'a yaptığı ve dört gün süren ve üst düzey İranlı yetkililerle bir araya geldiği ilk ziyaretin ardından, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Savunma Bakanı, “Pekin Anlaşması” ve 10 Mart'ta iki ülke arasındaki tarihi uzlaşı ve ilişkilerin Çin himayesinde yeniden başlatılmasının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önemli Suudi yetkililerden biri.

dfgt
Prens Halid bin Selman Perşembe günü Tahran'da General Bakıri ile bir araya geldi (AP)

Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Tahran'a ilk ziyaretini Haziran 2023'te gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslami kardeşlik ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu vurgulayarak bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi açık bir temele dayandığını belirtmiştir.

Eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, dönemin Dışişleri Bakanı adayı Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki Ortak Arap-İslam Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 Ortak Arap-İslam Takip Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Aref de dâhil olmak üzere bir dizi İranlı yetkili Pekin Anlaşması'nın ardından Suudi Arabistan'a benzer ziyaretlerde bulundu.

“Pekin Anlaşması” Taahhütleri

Pekin Anlaşmasını takip etmek üzere kurulan Suudi-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirmiş ve bu toplantılarda iki ülke Pekin Anlaşmasını tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlılık yoluyla ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini teşvik etme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşmasını geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu açıklamıştır.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da “mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel işbirliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini” gerektirdiğini belirterek “İran-Suudi eylemlerinin kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde başarılı bir uluslararası ikili ve çok taraflı işbirliği modelini taçlandırdığını” ve iki tarafın tarihi bağlara dayanarak çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında işbirliğini geliştirmeye devam ettiğini söyledi.