Kanalizasyon suyu arıtma teknolojisi, küresel çapta yaşanan zorluklarla mücadelede kullanılacak

Teknoloji, su güvenliği krizleri ve Kovid-19 salgını ile mücadeleye katkıda bulundu.

Kanalizasyon suyunun yüksek kalitede arıtılmasının, suyun ev içi tüketim ve sulama için uygun hale getirebileceği belirtiliyor.
Kanalizasyon suyunun yüksek kalitede arıtılmasının, suyun ev içi tüketim ve sulama için uygun hale getirebileceği belirtiliyor.
TT

Kanalizasyon suyu arıtma teknolojisi, küresel çapta yaşanan zorluklarla mücadelede kullanılacak

Kanalizasyon suyunun yüksek kalitede arıtılmasının, suyun ev içi tüketim ve sulama için uygun hale getirebileceği belirtiliyor.
Kanalizasyon suyunun yüksek kalitede arıtılmasının, suyun ev içi tüketim ve sulama için uygun hale getirebileceği belirtiliyor.

Suyun arıtılarak yeniden kullanılması planlarına ynelik destek giderek artıyor. Hafife alınmayacak derecede küresel bir tehdit oluşturan su kıtlığı sürerken iklim değişikliği bu olgunun daha da kötüleşeceğine işaret ediyor. Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin (KAUST) Su Arıtma ve Yeniden Kullanım Merkezi’ne bağlı Bilim, Mühendislik ve Çevre Bilimleri Bölümü’nde görev alan mikrobiyolog Dr. Peiying Hong’a göre kanalizasyon suyunun arıtılması, söz konusu krize gerçekçi bir çözüm olabilir.

Kanalizasyon suyunu arıtma
Dr. Hong An, kanalizasyon suyunun yüksek kalitede arıtılmasının, suyun ev içi tüketim, ekinlerin veya bahçe bitkilerinin sulanması gibi çeşitli kullanımlarda uygun hale gelmesini sağlayacağını açıkladı.
Dr. Hong An sözlerini şöyle sürdürdü:
“Deniz suyunun tuzdan arındırılması, Suudi Arabistan’ın ve bölgedeki diğer su kıtlığı çeken ülkelerin ulusal su güvenliğini sağlamasına yardımcı oldu. Ancak aslında işe yaramaz olarak görülmemesi gereken kanalizasyon suyun arıtılması da su güvenliğine katkıda bulunabilir.”
Dr. Hong An, bu suyun yüzey veya yeraltı sularından bile daha saf bir hale getirebilecek arıtma seçenekleri olduğunu belirttiği açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Ters ozmoz membranlarının kullanıldığı membran ayırma süreçleri gibi teknolojiler, su molekülleri dışında neredeyse her şeyi arındırır. Ardından arıtılan su tekrar kullanılabilir ve hatta içme suyu olarak bile kullanılabilir.”
Dr. Hong An’ın kanalizasyon suyuna olan ilgisi Singapur’daki doktora çalışmaları sırasında başladı. Araştırmacı açıklamasında “İşim gereği hayvan ve insan dışkısı örnekleri kullandım. Sonra dışkıdaki mikroorganizmaları inceleyerek, konağın sağlığına dair şaşırtıcı sonuçlar elde ettim. Yıllardır, çoğu kanalizasyon suyunu oluşturan çeşitli dışkı maddeleriyle uğraştım” dedi. Dr. Hong An’ın araştırma ekibi, kanalizasyonun suyunun yeniden kullanımı için arıtma işlemlerini iyileştirmeye odaklandı. Araştırmacı süreci şöyle anlattı:
“Enerji açısından son derece verimli bir şekilde arıtma potansiyeline sahip teknolojiler geliştirmeye çalışıyoruz. Bu, yüksek kaliteli suya sürdürülebilir bir şekilde ulaşmamızı sağlayacak. Aynı zamanda, kanalizasyon suyunda bulunabilecek yeni ortaya çıkan mikrobiyal kirleticileri inceliyoruz ve suyun güvenli bir şekilde yeniden kullanılabilmesini sağlamak için bu kirleticileri ortadan kaldıracak teknolojileri araştırıyoruz.”

Mikrobiyal kirleticilerin arındırılması
Kovid-19 salgını dünyayı vurduğunda, sağlığa yönelik bu yeni tehdidi anlamak, Dr. Hong An’ın araştırmasının odak noktası haline geldi. Ekibi, mikroplar hakkında bilgi edinmek için geçtiğimiz yıllarda kanalizasyon suyundan örnekler almıştı. Dr. Hong An konuya dair şunları söyledi:
“Sanki bir dedektif gibi her zaman kanalizasyon suyundan elde edilen bilgilerde derine inmeye çalışıyorum. Gerek bakteriyel gerekse viral ne tür mikrobiyal kirleticiler içerebileceğini bulmaya çalışıyorum. Bunun başarılması halinde, yerel toplumda halk sağlığını tehdit eden bir sonraki salgını tahmin edebiliriz.”
Dr. Hong An’ın araştırma ekibi kısa süre sonra, 2020’nin başlarında SARS-CoV-2 virüsünün izlerini araştırmak için kanalizasyon suyu örnekleri toplamaya başladı.
Kral Abdullah Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin (KAUST) genel merkezinin yakınında topladıkları numuneler sayesinde, üniversite kampüsünde virüsle mücadele edebildiler. Dr. Hong An konuya dair yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Herhangi bir eğilimi izlemek ve yerel toplulukta enfeksiyon oranlarında önemli bir ani artış olup olmadığını belirlemek amacıyla, üniversitenin kanalizasyon suyunu test ettik ve çok miktarda SARS-CoV-2 RNA’larının olup olmadığına baktık. Bu, karar alma süreçlerini kolaylaştıracak şekilde, zamanında bilgi sağlayabildiğimiz anlamına geliyordu.”
Yerel toplulukları SARS-CoV-2 virüsünün RNA’sını izleyerek uyarı veren bir erken uyarı sistemine ilişkin, kanalizasyon suyunun gizli potansiyeline yönelik ilgi arttı. Zira herhangi bir topluluğun sağlık durumu ve yaşam tarzı, kanalizasyon sularına yansıyor. Dr. Hong An konuya dair şunları söyledi:
“Bu tür bir örneklerin bize verebileceği bilgiler beni hala şaşırtıyor. Şimdi ihtiyacımız olan şey, bu araştırmadaki faydaları daha iyi anlamak için, ilgili paydaşları dahil ederek erişimimizi genişletme ve buradan elde edilen sonuçların nasıl yorumlanacağını ve bunlardan nasıl yararlanılacağının mekanizmasının belirlenmesidir.”



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news