Strazburg, İran’ın tutukladığı Fransız kadına destek için düzenlenen gösteriye sahne oldu

Tahran tarafından tutuklanan Fransızların aileleri, 25 Ocak’ta Paris’te bir araya geldiler. (AFP)
Tahran tarafından tutuklanan Fransızların aileleri, 25 Ocak’ta Paris’te bir araya geldiler. (AFP)
TT

Strazburg, İran’ın tutukladığı Fransız kadına destek için düzenlenen gösteriye sahne oldu

Tahran tarafından tutuklanan Fransızların aileleri, 25 Ocak’ta Paris’te bir araya geldiler. (AFP)
Tahran tarafından tutuklanan Fransızların aileleri, 25 Ocak’ta Paris’te bir araya geldiler. (AFP)

İran’da 7 Mayıs 2022’den bu yana tutuklu olan Fransız Cecile Kohler’in ailesinin yanı sıra Fransız milletvekillerinin de aralarında bulunduğu yaklaşık 80 kişi, tutuklulara desteklerini göstermek için toplandı.
38 yaşındaki öğretmen ve sendikacı Kohler ve arkadaşı Jacques Paris, İran’a yaptıkları gezi sırasında tutuklandı. Tahran ikiliyi casusluk yapmakla suçladı.
Mayıs ayından bu yana, Cecile Kohler’in ailesi kızlarıyla sadece bir kez, aralık ayında kısaca görüşebildi.
Cecile’in kardeşi 37 yaşındaki Luc Kohler gazetecilere yaptığı açıklamada, “O zamandan bu yana hiçbir haber alamadık. Durumu hakkında bir şey bilmiyoruz” dedi. Kardeşinin üç ay hücre hapsinde kaldığını ve daha sonra diğer altı tutukluyla birlikte bir hücreye yerleştirildiğini belirterek dosyasındaki gelişmelerle ilgili ‘herhangi bir bilgisi’ olmadığını vurguladı. Luc Kohler, “Biraz çaresiziz ama dosyayı ileriye taşımak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” iadesini kullandı.
Destek komitesinin avukatı Thierry Moser, AFP’ye verdiği röportajda, Cecile Kohler’in cezaevindeyken yalnızca ‘tek bir konsolosluk ziyaretinden’ yararlanabildiğine dikkat çekti. Moser açıklamasında şunları söyledi:
“Hiçbir avukatın onu gizlice de olsa görmesi ve ailesine haber vermesi mümkün değil. Karanlık bir tünelde kaldı. Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın çalışmalarını takdir ediyor ve saygı duyuyoruz. Ancak bu zor çalışmanın mutlak gizlilik içerisinde kalması gerektiğini ve aksi takdirde somut sonuçlar vermeme riskini taşıdığını biliyoruz.”
Fransa aylardır Tahran’ın ‘rehine diplomasisi’ uygulamasını kınıyor. Resmi verilere göre İran’da yedi Fransız tutuklu bulunuyor.
Bu, Paris’in 28 Ocak’ta konu ile ilgili olarak bir protestoya tanık olmasından sonra, Tahran’daki Fransız tutukluların ailelerinin düzenledikleri ikinci gösteri oldu. Mayıs 2020’den bu yana İran’da tutuklu bulunan Fransız turist Benjamin Brière’in kız kardeşinin ve avukatı Philippe Valent’in pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre, Benjamin Brière 28 Ocak’ta açlık grevine başladı.
Kız kardeşi Blandine Brière duruma “Benjamin’in bu adımı, savaşabileceği tek silah” ifadelerini kullanırken avukatı da müvekkilinin haklarının ‘günlük olarak ihlal edildiğini’ vurguladı. “Bu adım, durumunun saçmalığı ve sertliğiyle mücadele edebileceği tek seçenek” dedi.
Avukat, ‘siyasi tepkilerin işe yaramadığını’ belirterek, ‘Benjamin Brière’in tutuklamadan kurtulmaya yönelik umudunu gün geçtikçe kaybettiğini’ söyledi.
Avukat ayrıca İran rejimine, özgürlüğünü yeniden kazanmak için hayatını tehlikeye atan Benjamin Brière’in fiziksel ve manevi güvenliği konusunda açlık grevinin neden olacağı sonuçlara katlanma çağrısında bulundu.
30’lı yaşlarındaki Brière, İran’da ‘casusluk’ ve ‘siyasi sisteme karşı propaganda’ suçlamalarıyla sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı. İran’da doğal bir parkta amatör bir drone ile’ yasak bölgeleri görüntülemesi nedeniyle casuslukla suçlanıyor. Siyasi sisteme karşı propaganda suçlaması ise Brière’in sosyal medyada ‘diğer Müslüman ülkelerde isteğe bağlı olan başörtüsünün, İran’da zorunlu olmasının nedenini öğrenmek için yönelttiği soruya’ kadar uzanıyor. Brière söz konusu soruyu gündeme getirdiği paylaşımında, gezisi sırasında geçtiği ülkelerden bahsediyordu.
Ekim ayından bu yana İran’da tutuklu bulunan İrlanda-Fransa vatandaşı Bernard Phelan da ocak ayı başlarında açlık ve susuzluk grevine başladı. Sonrasında bunun ölümle sonuçlanmasından endişe eden ailesinin talebi üzerine grevi askıya aldı.
İran, son yıllarda çoğu casusluk suçlamasıyla olmak üzere onlarca çift uyruklu kişiyi ve yabancıyı tutukladı. İnsan hakları aktivistleri, tutukluların herhangi bir suç işlememiş masum rehineler olduklarını ve Batılı güçlerle pazarlık kozu olarak kullanılmak üzere Devrim Muhafızları’nın emriyle tutuklandıklarını söylüyor.
İran’ın nükleer silah elde etmeye çalıştığına dair korkular sürerken Tahran yönetimi ve Batılı ülkeler, 2015’te imzalanan uluslararası anlaşmayı yeniden canlandırmaya çalışıyor.
Batılı ülkeler 22 yaşındaki İranlı Mahsa Amini’nin kıyafet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle ahlak polisi tarafından Tahran’da gözaltına alındıktan sonra yaşamını yitirmesiyle, 16 Eylül’den bu yana düzenlenen protestoları şiddetle bastıran yetkililere bir dizi yaptırım uyguladı.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.