Dünyanın ilk "süper" mıknatısı nükleer füzyonda çığır açacak

Tokamak Enerji, mıknatısın Dünya'nın manyetik alanından neredeyse bir milyon kat daha güçlü olduğunu belirtiyor

(Tokamak Enerji)
(Tokamak Enerji)
TT

Dünyanın ilk "süper" mıknatısı nükleer füzyonda çığır açacak

(Tokamak Enerji)
(Tokamak Enerji)

Birleşik Krallık'ta bir firma, nükleer füzyonla çalışan enerji santrallerini test etmede kullanılabilecek, dünyada bir ilk olan "süper" mıknatıs setini duyurdu.
Tokamak Enerji, Demo4 mıknatısının Dünya'nın manyetik alanından neredeyse bir milyon kat daha güçlü bir manyetik alan gücüne sahip olduğu için füzyon sürecinde ortaya çıkan aşırı sıcak plazmayı muhafaza ve kontrol edebildiğini belirtiyor.
1950'lerden bu yana bu teknoloji üzerinde çalışan bilim insanları, nükleer füzyonu temiz enerjinin "kutsal kasesi" diye nitelendiriyor.
The Independent'ta yer alan habere göre, süreçte, Güneş'te meydana gelen doğal reaksiyonlar taklit edilerek fosil yakıtlara ihtiyaç duymadan ve tehlikeli atık üretmeden neredeyse sınırsız enerji sağlanıyor.
2030'ların başında şebekede kullanmaya hazır füzyonu tanıtmayı amaçlayan Tokamak Enerji, ticari olarak kullanılan füzyon enerjisi üreten ilk özel şirket olmayı hedefliyor.
Tokamak Enerji'den Dr. Rod Bateman, "Bu gerçekten heyecan duyduğumuz muazzam, kayda değer bir an" dedi.

"Mıknatıslarımız küresel tokamakların yapımını ve işletilmesini mümkün kıldığı için temiz, sınırsız füzyon enerjisini şebekeye daha hızlı ulaştırmada bir dönüm noktası niteliğinde."

Güç kaynağının ticarileştirilmesi için hâlâ uzun bir yol olsa da son yıllardaki birkaç büyük atılım, bu teknolojinin gelecek 10 yıl içinde erişilebilir olacağına dair umut veriyor.
Geçen yıl ilk defa, Kaliforniya'daki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı'ndan (LLNL) bilim insanları nükleer füzyon gücünü kullanarak net enerji kazancı elde etti.
LLNL bu başarıyı, füzyon enerjisini gerçeğe dönüştürme çabalarını güçlendirecek, "insanlığın şimdiye kadar aşmayı amaçladığı en önemli bilimsel zorluklardan biri" diye tanımlıyor.
Tokamak Enerji'nin CEO'su Chris Kelsall, şirketin yeni mıknatıs teknolojisinin füzyon sürecinin kilit bir bileşenini sunarak ilerlemelere katkı sağlayacağını söylüyor.
Kelsall, "Demo4'ten edinilen bilgiler, kompakt ve düşük maliyetli küresel tokamak enerji santrallerinin dünya çapında yaygınlaştırılmasında kilit önemde bir katalizör olacak" diyor.

"Dünyada bir ilk olan ve artık test edilmek üzere tam bir tokamak yapısına monte edilecek bu eksiksiz HTS (yüksek sıcaklık süperiletkeni) manyetik bobin sistemini sunmaktan gurur duyuyoruz."



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news